
lầu dưới vẫn còn hai vết lõm sâu do thân thể cha khi nhảy xuống
tạo ra, hình ảnh ấy vĩnh viễn in sâu trong óc mẹ, khiến mẹ thường xuyên
mơ thấy ác mộng, sau khi tỉnh lại thì thường khóc không ngừng. Một trong những sự việc khiến bà ngoại tôi sau này hối hận nhất chính là không
nên dẫn theo hai đứa con đến hiện trường đã xảy ra sự việc, để chúng tận mắt nhìn thấy cảnh tai họa của mối quan hệ giữa người với người, mà
người đó lại là cha của chúng!
Sự việc ấy còn để lại cho ba người phụ nữ trong gia đình này một sự sỉ nhục vĩnh viễn không bao giờ xóa đi được. Thật khó có thể tưởng tượng được lúc ấy bọn họ đã phải chịu bao
nhiêu nhục nhã khi ở trường và cơ quan.
Phải mất vài năm sau,
việc của ông ngoại tôi mới được dư luận dần quên lãng. Chị gái của mẹ
tôi hưởng ứng lời hiệu triệu của Mao Chủ tịch, làm người thanh niên trí
thức, trở về quê nhà ở vùng xa xôi hẻo lãnh Tứ Xuyên. Sau khi chị gái đi rồi, chẳng có ai bầu bạn cùng mẹ, cuộc sống của mẹ tôi lại càng trở nên cô đơn. Đa số thời gian trong những năm tháng ấy mẹ tôi đều ở nhà đọc
hết đống sách cũ mà ông ngoại tôi để lại. Do lúc sinh thời, ông ngoại
tôi thông thạo nhiều ngoại ngữ, nên mẹ tôi đã giữ lại cuốn “Mác - Lê nin toàn tập” với bản tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Pháp để tự học mấy ngôn ngữ này, sai sót ngẫu nhiên là đã tự mình lựa chọn một con đường nghề
nghiệp cho tương lai.
Sau khi tốt nghiệp trung học, dựa theo
chính sách lúc bấy giờ, vì mẹ tôi là người con còn lại duy nhất trong
gia đình, nên không cần phải giống như chị tôi đi về những vùng nông
thôn định cư ở đó để chịu sự tái giáo dục của đội ngũ bần nông và trung
nông lớp dưới. Nhưng mẹ tôi lại khăng khăng nhất định muốn đi khỏi ngôi
nhà này, đi khỏi thành phố này, rời xa nơi đã khiến cho bà vô cùng đau
khổ vì phải chịu biết bao điều tủi nhục và sự khinh bỉ của mọi người
xung quanh. Bà muốn đi đến một nơi thật xa, càng xa càng tốt. Tuy bà
ngoại tôi không bằng lòng chút nào, nhưng nghĩ đến việc nếu cứ giữ con ở lại nơi này, những vấn đề của chồng còn lưu truyền lại đến ngày sau có
thể sẽ ảnh hưởng đến tiền đồ của con, cuối cùng bà cũng hạ quyết tâm
tiễn con đến một nơi thật xa, để con được tự do tự tại bay đi trên đôi
cánh của mình.
Chính vì vậy mà mẹ tôi tự nguyện xin đi đến vùng
núi dân tộc thiểu số xa xôi nhất của tỉnh Tứ Xuyên. Cũng may nơi mẹ tôi
đến là khu vực đồng bằng duy nhất của vùng núi đó, và cũng là nơi tập
trung sinh sống của người dân tộc Hán, sản vật phong phú, điều kiện tốt
hơn rất nhiều so với nơi mà chị gái của mẹ đã đi. Những người nông dân ở vùng đó đặc biệt rất yêu quý những thanh niên trí thức dân tộc Hán đến
từ thành phố. Có sáu đội lớn của mẹ tôi đi đến công xã ấy, mỗi một đội
lớn đều bố trí các thanh niên trí thức đến từ năm sáu thành phố khác
nhau. Những thanh niên này hoặc là tập trung lại sống cùng nhau, hoặc là tản ra đến ở nhờ trong những gia đình nông dân bản địa. Cho dù là ở
đâu, thì những người nông dân nơi này cũng giành những phòng tốt nhất
cho họ ở, chia những loại gạo và mì tốt nhất cho họ ăn. Sự thuần phác và lương thiện của những người dân quê nơi đây đã làm mẹ tôi vô cùng cảm
động. Từ nhỏ, ở trong một cơ quan lớn, điều mẹ trải qua toàn là những
việc đấu tranh, tranh giành cấu xé lẫn nhau và cuộc vận động cách mạng
đẫm máu, mẹ chưa bao giờ có thể hình dung ở trên thế giới này vẫn còn có một nơi tốt đẹp như vậy, vẫn còn một kiểu chân thành và thuần phác như
vậy.
Do mẹ là một người viết chữ rất đẹp, lại cộng thêm việc đã
từng học qua mấy ngoại ngữ, đúng lúc trường trung học trong công xã khôi phục lại việc dạy học tiếng Anh nhưng chưa tìm được giáo viên Anh ngữ,
mẹ liền được chọn đến trường trung học của công xã làm giáo viên dân
lập. Giáo viên dân lập không phải là trọn đời làm giáo viên công chức
nhà nước, có công ăn việc làm ổn định, mà chỉ là công việc tạm thời giúp đỡ cho công xã dạy học, tất cả lương thực và toàn bộ tiền trợ cấp được
khấu trừ ở trong đội sản xuất, và cùng với nông dân ở trong đội chia
rau, chia lương thực, chia thịt. Bình thường lúc trường học bắt đầu khai giảng, thì ở trường dạy học, sau khi học sinh tốt nghiệp hoặc nghỉ
đông, nghỉ hè, thì giáo viên dân lập lại quay về đội sản xuất của mình
cùng với nông dân làm việc, sinh sống.
Mẹ tôi vô cùng hài lòng
với công việc giáo viên dân lập này. Bà cho rằng thật đúng là ông trời
có mắt, đã run rủi bà lựa chọn đến nơi này, được sống và làm việc với
những nông dân, học sinh ngây thơ thuần phác ở đây, cuối cùng cũng rời
xa được bể khổ. Giai đoạn ngụ lại nơi này làm giáo viên dân lập chính là giai đoạn vui vẻ nhất trong cuộc đời của mẹ.
Mẹ và cha tôi quen
nhau trong thời gian này. Mẹ tôi là thanh niên trí thức của đội sáu, còn cha tôi là người ở đội hai. Phía sau nơi mẹ tôi ở có một con sông nhỏ,
trên sông có một phòng xay gạo, đến tận đêm khuya vẫn chưa nghỉ vì còn
phải xay gạo cho xã viên. Bên cạnh phòng xay gạo có một phòng chuyên để
dụng cụ, sau khi mẹ tôi nghỉ dạy học trở về đội sáu, đội trưởng liền
quyết định sắp xếp cho mẹ tôi đế