/>
Tiếng kêu của một người nào đó khiến chúng
tới giật mình quay lại. Cây đang bị chặt ngã, đổ rầm rầm phía sau. Thanh niên
bắt đầu đốn cây chặn đường, ngừa giặc tiến về hướng này. Người ta kháo nhau:
thằng Tây khôn lắm! Nó chẳng dại gì từ Tân An đánh xuống. Nó vòng ra biển rồi
bất ngờ từ cửa Gò công thọc lên. Mình không đề phòng mặt đó thì đến trời cũng
chẳng kịp trở tay". Một tiếng nổ vọng rền từ trung tâm thành phố. Cột khói
đen sì cuồn cuộn bốc lên. Một chỗ, hai chỗ, ba chỗ lửa đã cháy khắp nơi trong
thành phố, từ trên bẹ một ngọn dừa cao chót vót, một cụ già đứng che tay lên
mắt, nhìn theo các cột khói.
- Tây chiếm Mỹ Tho rồi, bà con ơi - Tiếng kêu
thất thanh của ông lão tắt giữa những tràng tiếng súng liên thanh nặng nổ
pãp... pập và tiếng đạn bay vui víu trên trời.
Hai hôm sau, chúng tôi chạy tới Cai Lậy, cách
thành phố tỉnh ly chừng ba tầm súng đại bác. Thị trấn vẫn đông vui, chợ nhóm
tấp nập như thường nhưng không khí chuẩn bị chiến đấu có phần sôi nổi và căng
hơn ở tỉnh Ba má tôi vào ở nhờ nhà một người bà con. Không hiểu sao tôi cũng
bắt chước điệu bộ quái quỉ của anh em thằng Phi, thằng Tính, thọc hai tay vào
túi quần sooc, nhẩn nha đi dạo phố. Tôi đứng xem các anh thanh niên nông dân
mặc quần áo nhuộm màu phèn, tóc tai bù xù từ các thôn ấp xa xôi vác tầm vông
nối nhau kéo vào thị trấn. Trông cũng khí thế lắm. Họ ít nói, ít cười, mặt lầm
lầm. Chắc là đánh giặc khá lắm. Nhưng họ xếp hàng từng tiểu dội đi la mác, chân
tay con chệch choạc, không được đều bước và oai như các anh thanh niên ở tỉnh.
Tôi chỉ phục nhất có cậu Lê Văn Tám ở Sài Gòn. Ngày nào tôi cũng vào phòng
thông tin xem tranh, đọc báo "Kèn gọi lính" để về kể lại cho má tôi
nghe. Cậu này cũng cỡ tuổi tôi thôi, có khi còn bé hơn, thế mà dám tẩm dầu vào
người đốt kho xăng địch thì bảnh thật Người họa sĩ nào vẽ bức tranh "Em bé
tẩm dầu, đã tô nhiều ngọn lửa quá, khiến tôi chỉ thấy có đôi mắt sáng ngời của
cậu bé, còn cả ngươi cậu ta thì đỏ rực như một cây đuốc ấy! Giá tôi có mang hộp
thuốc màu theo thì tôi cũng bắt chước vẽ một bức như thế này để khi nào trở về
đưa ra treo ở lớp học.
Thường trong lớp, tôi là đứa học trò vẽ giỏi
nhất. Thầy giáo đã nhiều lần khen, bảo tôi vẽ những hình con bọ dừa, con bướm
phóng đại to như cái quạt treo lên bảng làm bài học cho cả lớp kia mà!
Tôi chẳng đủ thì giờ nghĩ lan man những chuyện
đâu đâu nữa. Tôi ở Cai Lây độ tuần lễ thì giặc Pháp mò lên. Gia đình tôi lại
chạy về hướng Cái Bè. Chúng tôi cứ chạy truy tầm đại bác của giặc. Rồi Cái Bè
cũng mất. Gia đình tôi chạy vào đồng ruộng. Chiếc xe đạp vướng lắm, ba tôi đem
biếu nó cho các anh tự vệ dùng để chạy liên lạc trên đường quốc lộ...
Bây giờ thì tiếng súng nổ rền bốn phía chung
quanh, không còn biết đâu là đâu nữa. Chúng tôi quá giang theo xuồng của đồng
bào đi vào chợ Thiên Hộ( Thiên hộ dương tên một người anh hùng chống pháp ở đồng
háp mười ).
Những người nông đần sẵn sàng giúp đỡ ba má
tới đủ mọi thứ. HỌ cho gạo thổi cơm, cho mượn xuồng đi chợ...
Những thằng bé con còn dạy tôi cách cầm chĩa
ba mũi phóng cá rô dưới kênh... Ở đây cũng thú, chỉ phải cái muỗi và đỉa thì
quá lắm! Nhiều đến phát khiếp? Đứng ở sân chợ nhìn về quảng đông, chỉ thấy đồng
cỏ mịt mùng, lau sậy nối liền với chân trời. Hóa ra đồng tháp mười là chốn này
đây. Tưởng ở yên, nhưng chưa được mấy hôm, tàu bay giặc đã ầm ầm ù ù bay lượn
dọc theo các xóm bờ kênh bắn xuống như trấu vãi. Thế là chúng tôi lại đi.
Qua Mỹ An, qua Cái Bèo,
chúng tôi lại đổ ra hướng sông Tiền Giang.
Những làng mạc êm đềm, bóng dừa bóng chuối
che rợp các khu vườn mát rượi đất phù sa, con đường đất nhỏ lượn trên bờ rạch
nước đầy ăm ắp soi bóng những cây sầu riêng, măng cụt... Những ngôi nhà mái đỏ
thấp thoáng trong các khu vườn xoài... Tất cả những nơi mắt tôi nhìn thấy, chân
tôi bước qua đều đã mất đi sự bình yên phẳng lặng của nó, không khí chiến tranh
đã tràn về tận các thôn ấp xa xôi nhất... Và cũng từ những thôn ấp xa xôi, bình
yên phẳng lặng ấy, những anh thanh niên, những chị phụ nữ, những em bé, những
cụ già chất phác hiền lành cũng đã cầm lấy vũ khí thô sơ. Chao ôi! Những người
nông dân xưa kia đi vào thành phố thì củ mỉ cù mì, chẳng thấy nói một câu, bước
e dè, sợ sệt từ thằng lính mã tà(lính gác đường) cho đến con mụ góp tiền chỗ,
nhẫn nhục mỉm cười trước những cặp mắt rẻ khinh của bọn người thành phố ăn
trắng mặc trơn, thì bây giờ, họ đà vùng lên một cách dũng mãnh, sẵn sàng lao
vào cái chết để chặn giặc, sẵn sàng cưu mang giúp đỡ những con người đã rời bỏ
đô thị chạy đi trước khi giặc tới? Và dù miệng họ không nói ra được ý nghĩ của
mình bằng những danh từ bóng bẩy văn hoa, nhưng hành động của họ lại thiết thực
và anh dũng biết bao trước lời kêu gọi của Tổ quốc lâm nguy...
Tiến lên đường máu, quốc dân Việt Nam!
Non nước nát tan vì quân
thù xâm lấn.
Đồng bào mau hiệp sức ra
đấu tranh.
Đi đi... nước mất sao ta
nỡ đành...
Tiến lên vì nước, thù kia
ta đánh lui
Tiến lên đ
