g đùng... oang... oang nổi lên.
Bây giờ, tới phiên có nhiều bà vừa gọi nhau vừa khóc. Trẻ con thì không phải
nói. Chúng nó đã khóc thét lên khi tiếng đại bác bắt đầu nổ đợt thứ hai…

Má tôi móc được bao diêm trong túi ra, quýnh
quáng đánh lên.. Que diêm cứ trật xoèn xoẹt ngoài vỏ bao. Tôi thớ đến cái công
tắc, bèn chạy đến chỗ bật đèn. Tôi cứ vẫn lắc cắc mãi mà trong nhà vẫn tối đen.
Thôi, ngoài nhà máy đèn người ta đã cắt điện rồi! Xoẹt... xoẹt!... Lửa bỗng lòe
lên. Má tôi cứ cầm cái đèn trứng vịt chạy ra chạy vào.

Ngoài đường, tiếng người kêu thét, tiến chân
chạy hỗn loạn. Xe thổ mộ chọc cán roi vào căm xe (nan hoa) khua lách. Ngựa nhảy
dựng, hí ran, gõ móng cồm cộp xuống mặt đường, tung vó phi nước đại. ô-tô rú ga
hù hù, rít phanh ken két, vừa hãm tốc độ máy xong lại hù hù mở máy rú lên lại.
Chuông xe đạp leng keng... leng keng... không dứt. Người lạc gọi nhau. Trẻ con
kêu khóc... Tất cả cuốn di, xa dần. Rồi lại từ từ kéo đến một tốp người khác,
đông hơn, dài hơn. Tốp này đến tốp sau, liên tiếp vượt qua trước nhà tôi, chạy
ra khỏi thành phố như một cuộc đuổi bắt khổng lồ.

Trong ánh đèn dầu hỏa lù mù, giữa đống bàn
ghế hỗn độn, đồ dạc tháo tung bừa bãi, má tôi cuống lên, loay hoay mãi vẫn
không nhét được cái gì vào va-li. Cái gì má tôi cũng muốn mang theo, vừa bỏ ra
lại nhặt vào, lại bỏ ra.Ba tôi thì tỏ ra trầm tĩnh hơn. Những thứ nào không cần
thiết,ông vất ra ngay. Má tôi vừa giục, vừa càu nhàu vừa khóc Ba tôi không muốn
cãi nhau với má tôi trong lúc này, cứ thản nhiên thu xếp đồ đạc vào hai chiếc
va-li.

Tôi đã lóc cóc chạy ra khỏi nhà, đứng nhìn
đoàn người tản cư diễu qua như nước chảy. Hồi lâu, ba tôi dắt xe đạp ra nhập
vào toán ngươi thưa thớt vừa hớt hải chạy tới. Hai chiếc va-li to tướng, ba tôi
đã đặt xuôi một chiếc lên ghi dông, một chiếc buộc sau booc-ba-ga. Má tôi khóa
cửa xong, tay cầm nón không kịp đội, tay xách chiếc làn mây nhét linh tinh từ
chai nước mắm đến cái bàn chải đánh răng, hối hả chạy theo ra đường.

Trời chưa rạng, nhưng một thứ ánh sáng tai
tái đã vươn nhẹ trên những đầu cây mận còn im lìm ngái ngủ trước sân những ngôi
nhà nhỏ, cửa đóng chặt, chắc là chủ nhà cũng vừa rời đi trước chúng tôi không
lâu. Trong các xóm vườn trồng cây ăn quả, có bóng những người đàn ông cởi trần
hiện lờ mờ trong sáng, đang chạy đuổi bắt heo, bắt gà vịt. "Thực hiện
triệt để vườn không nhà trống khi giặc đến", tôi nhớ tới khẩu hiệu dán chỗ
ngã ba nhà tôi mấy hôm trước, và lia cặp mắt thán phục nhìn theo bóng những
người đàn ông cởi trần chạy thấp thoáng trong các vươn cây. Đi một quãng, tôi
gặp bọn thằng Phi, thằng Tính mặc quần sóc tuýt-xo, áo sơ mi thả cúc, đứng giữa
đường cạnh chiếc ô-tô mui hòm sơn đen chết máy đỗ bên lề hai anh em nó thấy gia
đình tôi lích kích đẩy chiếc xe đạp thồ va-li cồng kềnh ngang qua, chúng nó
thọc tay vào túi quần, nhe răng cười. Dường như chúng nó cười chào.... mà thực
ra không phải cười chào. Coi bộ chúng nó không có vẻ gì lo lắng cả. Ba nó ưỡn
cái bụng to ra, dừng bên gốc cây vẫn phì phèo hút thuốc lá thơm, xem người tài
xế loay hoay chui dưới gầm xe chữa máy. Má nó thì ngồi nhai trầu trong xe bên
cạnh có người vú em đang bung búng vào những sợi dây dàn để dỗ em nín khóc. Cho
tới cả cây đàn măng-đô-lin, chúng nó cũng mang theo chơi trong lúc chạy giặc!

Tôi bỗng chợt nhớ mình còn quên một món ở
nhà, toan chạy trở lại. Nhưng ba tôi lừ mắt nhìn tôi, và ông cứ cắm cúi đẩy
chiếc xe đạp cồng kềnh vượt sang ngã ba Đạo Ngạn. Chúng tôi đã ra khỏi thành
phố rồi, có quay lại cũng không kịp. Huống chi cửa nhà tôi đã khóa chặt, mà má
thì nhất định không trao chìa khóa cho tôi.

Ôi, cái địa bàn bằng quả trứng có cây kim
đồng hồ quay quay chỉ về hướng bắc của anh Ba thủy thủ cho tôi năm ngoái, nó
còn nằm trong ngăn kéo bàn học, bên cạnh hộp thuốc màu Lơ-phơ-răng và xấp
các-pốt-tan( Bưu ảnh) in đủ hình phong cảnh năm châu bốn biển... Tại sao tôi
lại có thể quên cái "tài sản quí báu ấy của mình được? Tôi đâm ra giận má
tôi. Đến chai nước mắm bà vẫn còn nhớ mang theo, thế mà những thứ ấy bà lại
không nhớ giùm tôi.

Không biết hiện giờ anh Ba thủy thủ thân mến
của tôi ở đâu? Anh có nhập vào Cộng hòa vệ binh chặn đánh giặc Pháp ở nơi nào
đó không Hay anh đang lênh đênh trên một con tàu giữa biển khơi mà không biết
rằng giờ đây, giặc Pháp đang đuổi tôi chạy hộc tốc thế này? Chân bước đi mà mặt
tôi cứ ngoảnh lại nhìn về thành phố. Mấy đứa bạn nhỏ cua tôi ở bên kia đầu cầu
quay, vùng chợ cũ, xóm Đình, xóm cả, chắc đã chạy vế hướng chùa Vinh Tràng đổ
về Gò Cát, Bến Tranh rồi... Chà, mai mốt đây cánh thanh niên đuổi giặc ra khỏi
thành phố, chúng tôi lại quay về gặp nhau, tha hồ mà kể dủ thứ chuyện nhé?

Tôi vừa có phần lo, lại vừa có phần vui. Có
gì đâu mà má tôi lại mặt xanh mày xám thế kia? Lâu lâu, tản cư một lần thế này
cũng vui như cái bận quân Đồng minh ném bom bọn Nhật, đi ít hôm lại về: Lúc về,
trong các buổi đến trường gặp nhau chúng tôi càng thêm nhiều chuyện vui hơn
trước.

Chạy nhanh lên bà con ơi!