ường. Hồi ấy, tiền lương tháng của mẹ chỉ gần bốn chục

đồng, phải nuôi mẹ và đứa em gái, phải chi tiền về nông thôn cho anh trai, phải

chu cấp cho bố đang cải tạo lao động, tháng nào thu cũng không đủ chi, cho nên

Thu có thể tiết kiệm được khoản nào thì tiết kiệm.

Nhưng lần này thì không thể, chủ nhiệm lớp của Thu nhờ

người về nghỉ đưa thư cho Thu, bảo Thu về để tiết mục chuẩn bị hội diễn sắp tới

của trường, Thu phải về để dàn dựng điệu múa cho các bạn. Giáo viên chủ nhiệm

lớp còn quyên góp cho Thu đủ tiền đi và về.

Mẹ Thu đang là giáo viên của trường tiểu học trực

thuộc trường trung học số Tám, coi như đồng nghiệp với giáo viên chủ nhiệm lớp

của Thu. Giáo viên chủ nhiệm của lớp biết hoàn cảnh gia đình Thu, cứ vào đầu

năm học đều chủ động để Thu được hoãn đóng các khoản lệ phí. Tuy các khoản lệ

phí mỗi học kỳ chỉ ba hoặc bốn đồng, lúc bấy giờ cũng coi như một khoản chi

lớn.

Chủ nhiệm lớp còn thường xuyên đưa cho Thu mẫu đơn xin

học bổng, học bổng cũng được mười lăm đồng mỗi học kỳ. Nhưng Thu không xin, vì

học bổng còn phải được lớp bình chọn, Thu không muốn để các bạn biết gia cảnh,

phải xin học bổng mới đi học được.

Vụ hè nào Tĩnh Thu cũng đi lao động kiếm tiền, làm

công nhân phụ động cho một công trường, thợ cả xây tường, cô giúp chuyển gạch,

gánh vữa. Có nhiều lúc Thu phải đứng trên giàn giáo cao nhận gạch của người từ

dưới đất tung lên, có lúc phải cùng khiêng những tấm bêtông rất nặng, làm những

việc nặng nhọc và nguy hiểm, nhưng ngày nào cũng kiếm được một đồng hai hào

tiền công, cho nên hễ đến kỳ nghỉ hè là Thu đi làm.

Lần này về nghỉ Thu vừa vui vừa buồn, vui là được về

thăm mẹ và em gái, mẹ không được khỏe lắm, em còn nhỏ, lúc nào Thu cũng lo

lắng. Bây giờ được về thăm có thể giúp mẹ mua than, mua gạo, làm một vài việc

lặt vặt. Nhưng Tĩnh Thu lại không nỡ rời Tây Thôn Bình, nhất là với Ba, về hai

ngày coi như hai ngày không được gặp anh, trong khi thời gian còn lại không

nhiều.

Bà Trương nghe nói Thu sắp về thăm nhà, bà bảo Lâm đi

tiễn, nhưng Thu không chịu: thứ nhất Thu không muốn làm mất thì giờ của Lâm;

thứ hai, hàm ơn sau này sẽ không có cách nào trả ơn.

Nghe Phương nói, mấy năm trước Lâm rất thích một cô nữ

sinh về tham gia lao động, cô kia có thể vì bố Lâm làm trưởng thôn nên một thời

gian tỏ ra tốt với anh. Về sau có chỉ tiêu gọi người về, cô nữ kia thề bồi với

Lâm, bảo anh chỉ cần tìm cách cho cô ta có chỉ tiêu về lại thành phố, cô ta sẽ

lấy Lâm làm chồng. Đến khi Lâm nói giúp, bảo cha cho cô chỉ tiêu ấy, vậy mà cô

một đi không trở lại! Về sau cô ta còn nói với mọi người, chỉ trách Lâm khờ

dại, không sớm nấu gạo thành cơm, nếu không cô ta đã trở thành người của anh,

dù có mọc cánh cũng không thể bay nổi.

Lâm trở thành chuyện cười cho cả thôn, ngay cả trẻ con

cũng biết đọc câu vè: “Thng Lâm dại, thằng Lâm khờ, gà đã bay, trứng đã vỡ; thả

cô nàng về lại phố, làm Bồ Tát, ô hô!”

Suốt một thời gian dài, Lâm ủ rũ như rau bị sương

muối. Hỏi vợ cho anh, anh cũng không thèm, bảo anh đi tìm người yêu, cũng không

đi. Lần này Tĩnh Thu về trong nhà Lâm, hình như tinh thần anh cũng phấn chấn

lên đôi chút, cho nên bà Trương bảo Phương đánh tiếng với Thu. Nhưng Phương cảm

thấy Lâm không xứng với Thu, cô không làm mối mà còn để lộ những lời của mẹ,

của anh cho Thu biết.

Thu bảo Phương nói với mẹ, thành phần xuất thân của

mình không tốt, không xứng với Lâm. Bà Trương biết, thân chinh nói với Thu:

- Con ơi, thành phần không tốt thì sợ gì? Con lấy

thằng Lâm nhà mẹ, vậy là thành phần sẽ tốt chứ sao? Con không nghĩ cho mình thì

cũng phải nghĩ cho con cái chứ?

Thu xấu hổ, mặt đỏ lựng, hiềm một nỗi đất không có lỗ

mà chui, Thu vội vã nói:

- Cháu còn nhỏ, cháu còn nhỏ, chưa dám nghĩ đến chuyện

tìm người yêu, cháu còn đi học, bây giờ đang kêu gọi không nên kết hôn sớm,

cháu chưa đến hai mươi lăm sẽ chưa nói đến chuyện ấy.

- Hai mươi lăm tuổi mới lấy chồng? Đến lúc ấy già

thành mõ rồi! Nhà quê chúng tôi lấy vợ lấy chồng sớm, chỉ cần đội sản xuất cho

một cái giấy, lấy chồng lấy vợ lúc nào cũng được. – Bà Trương động viên Thu. –

Mẹ cũng không bảo con phải cưới ngay, cứ nói trước chuyện này với con, để trong

lòng con đã có thằng Lâm nhà mẹ.

Thu không biết phải làm thế nào, đành nhờ Phương giải

thích:

- Thu… không biết nói thế nào, chỉ biết không thể

được.

Phương cười hì hì:

- Phương cũng biết không thể được, nhưng Phương không

muốn làm người mang tiếng ác, chị đi mà nói.

Trước hôm Thu đi, Lâm đến nói với Thu, mặt cậu ta đỏ

lựng:

- Mẹ bảo tôi ngày mai đưa cô đi một đoạn, đường rừng

vắng vẻ, không an toàn, không đi qua núi, sợ phải lội nước…

Thu vội từ chối:

- Không cần, không cần, em đi được. – Cô lo lắng hỏi.

- Núi có hổ không?

Lâm nói thật:

- Không, núi này không lớn, chưa bao giờ nghe nói có

thú rừng, mẹ bảo sợ… người xấu.

Tĩnh Thu ra sức từ chối, bà Trương trực tiếp nói, Tĩnh

Thu vẫn từ chối. Thật ra cô cũng muốn có người đi với mình một quãng, một mình

đi đường núi cũng sợ. Nhưng nghĩ, nếu tiếp nhận tình cảm ấy của Lâm, sau này

biết