có thể nói là dùng câu chuyện Vọng hương đài của Lý Lăng, chưa hẳn lúc đó dưới âm phủ đã cótục Vọng hương đài, nhưng dù thế nào đi nữa, thì ở đây đã có sự liên kết Vọng hương đài ở trần thế với âm phủ làm một.

Đến thời Nguyên,Vọng hương đài đã chính thức có ở âm phủ, ngoài những vở Kinh kịch thờiNguyên thường thấy nhắc đến ra, trong Thủy hử: “Răng cắn chặt, ba hồnđến trong uổng (oan) tử thành, cuống họng khô rát, bảy hồn tập trungtrên Vọng hương đài”, nổi danh từ rất sớm cùng với uổng tử thành và trởthành đại danh từ dưới âm phủ. Đến thời Minh Đại, Vọng hương đài thườngxuyên được gặp trong văn thơ, tiểu thuyết, và nổi tiếng nhất đương nhiên là Mẫu đan đình hoàn hồn ký, sau khi Đỗ Lệ Nương chết, linh hồn đượcthần Hoa Lĩnh đưa đến Vọng hương đài, từ đó có thể nhìn thấy phụ mẫu ởDương Châu. Còn Tam bảo thái giám tây du ký, hồi tám mươi bảy, miêu tảcàng cụ thể, tỉ mỉ hơn:

Vương Minh đi theo Thôi phán quan, đi một hồi, chỉ nhìn thấy bên trái có một tòa đài rất cao, bốn phía xung quanh được xếp bởi đá, cao tầm mười trượng, hai bên trái phải là đường đi bộ, bên trái là đường lên, bên phải là đường xuống. Dưới đài có vô sốngười, người đi lên, người đi xuống, người đi lên đều có tâm trạng ưuphiền, người đi xuống thì nước mắt hai hàng. Vương Minh liền hỏi nhỏ:“Tỉ phu, tòa đài kia có tên là gì? Vì sao có nhiều người ở đó khóc vậy?” Phán quan đáp: “Cậu cả, người có điều không biết, đa số người phàm trần khi chết, ngày đầu tiên đều tập trung ở miếu thổ địa nơi mình sinhsống. Ngày thứ hai được giải đến miêu Đông Nhạc, gặp Thiên tề nhân thánh Đại Vương, đặt số trước. Ngày thứ ba mới đến chỗ chúng ta là Thành Đôquỷ quốc. Khi đến đây, tâm của anh ta vẫn chưa chết. Diêm Quân vốn cómột hiệu lệnh, đồng ý cho anh ta lên trên đài này, hướng về phía quênhà, mọi người khóc một trận to, lúc đó tâm mới chết, vì thế tòa đài này có tên là Vọng hương đài.”

Lại có một Vọng hương đài khác do Địa Tạng Bồ Tát tạo ra, Bồ Tát vốn có tấm lòng nhân ái, đài này được dựnglên cũng là vì thấy thương xót cho những hồn ma nhớ quê hương. Hồng lâuphục mộng, hồi bảy mươi bảy có đoạn viết:

Chân phán quan chỉ đạo: “Nơi đây có tên thôn Cao Lý, Địa Tạng Phật từ bi tạo nên cao đài, chính là nơi mà gọi là Vọng hương đài. Những người phàm chết sau bảy ngày,đến đài nhìn về phía quê nhà, cũng là kết thúc mọi việc của một đời, từđây sẽ biệt ly gia đình mãi mãi.

Chỗ này nói là Vọng hương đài ởthôn Cao Sơn, đó là điều tự nhiên mà tác giả cuốn tiểu thuyết tùy ý chothêm vào. Nhưng rốt cuộc Vọng hương đài ở phương nào dưới âm phủ, ở mỗicuốn sách lại có cách nói khác nhau. Huyện Sơn Tây Bồ, miếu Đông Nhạc có Vọng hương đài, được đặt tại Bát điện đô thị Vương ở bên cạnh cầu sôngNại. Đó chỉ là tính hình tượng hòng thu nhỏ cảnh quan lại, thu nhỏ mộtcách tối đa có thể. Dự đoán đặt ở khu vực Bát điện (thập điện Diêm La ởđó là nơi “tập hợp làm công chế”, năm vị ngồi vào một phòng rộng khôngđủ ba mươi mét vuông, còn phải dành ra một chỗ để khảo vấn hồn ma), âmphủ không thể không có Vọng hương đài, vì thế tìm một nơi đất trống đặt ở đó, thực tế cũng không nhất thiết phải đặt ở Bát điện.

TrongLiêu trai chí dị có câu chuyện Canh thập bát, Vọng hương đài là nơi vàocửa âm phủ, nhưng không yêu cầu tất cả hồn ma đều phải ở đó. Ở đây cóchút khác biệt so với người trần thế, nên có tên gọi là “tư hương địa”thì cách nói này có vẻ hợp lý hơn:

Nhìn thấy có một đài cao,người đến đó rất đông, kẻ lên người xuống, nghe người ta nói đây chínhlà “Vọng hương đài”. Tập trung nhiều người ở đây, đứng lộn xộn chờ đếnlượt mình vào. Nếu có người chống lại thì hoặc bị đạp xuống, hoặc mất cơ hội lên đài. Chỉ khi nào đọc đến canh, thì mới được vào, số lượng mườicấp, từ người đầu tiên cho đến người cuối cùng. Ngẩng đầu nhìn, cửa nhà, khuôn viên của gia đình đã ở ngay trước mặt. Nhưng bên trong nhà âm u,giống như mây phủ, đau thương, buồn khổ đến khôn cùng.

TrongThuyết nhạc toàn truyền, hồi bảy mươi mốt cũng đề cập đến nội dung tương tự như ở Liêu trai, cả hai đều cho rằng: Vọng hương đài nằm trong Quỷmôn quan, nếu nhảy xuống Vọng hương đài thì sẽ không thể quay lại trầnthế:

Hà Lập qua Quỷ môn quan, nhìn thấy một tòa đài cao, Hà Lậphỏi: “Xin hỏi, đây là nơi đâu?” Người hầu nhanh nhảu đáp: “Đây chính làVọng hương đài.” Trong phút chốc đến trước đài, Hà Lập hỏi: “Ta lên trên nhìn một chút, không biết có được không?” Người hầu lại đáp: “Tôi đilên cùng ông.” Hai người lên trên đài, Hà Lập nhìn một chút, quả nhiênlà thành Lâm An ở ngay trước măt. Người hầu hỏi: “Ông nhìn thấy quê nhàrồi, sao còn không đi về?” Có người chen lấn ở phía sau, Hà Lập chỉ kịpkêu lên một tiếng rồi trượt chân ngã xuống đài, bỗng nhiên bừng tỉnh,thì ra đó chỉ là giấc mộng, một cơn ác mộng!

Trong Ngọc lịch bảosao cũng có nhắc tới Vọng hương đài, nhưng việc sắp xếp Vọng hương đàithật không hợp tình, hợp lý. Đã đem đài đặt ở Ngũ điện Diêm Vương, đồngthời lại không phải tất cả các hồn ma đều được phép đi vào:

Ngũđiện Diêm La Vương thiên tử nói, hôm nay đến bổn điện, quỷ phạm tội, tạo nghiệp chướng, chuyên làm việc ác, không cần