ồng.

"Mẹ ơi, mẹ ơi..."

Bà lại bắt đầu từ từ dịch ra xa, nhưng tôi ở bên bà. Lưng bà chạm vào tường của tòa trang viên phía bên kia phố. Bà nhìn hết bên này đến bên kia, hy vọng tìm ra một lối thoát. Nhưng bà bị những kẻ muốn có thêm tiền vây kín.

"Cho họ thứ họ muốn đi mẹ," tôi bảo.

"Ta không còn nữa."

"Thế thì cho họ thấy đi."

Mẹ chìa đôi bàn tay không ra rồi thò vào trong y phục để chỉ cho họ thấy bà không giấu giếm gì ngoài một cặp khóa hình con cá. Những hồn ma và sinh linh khác, bị cái đói thúc đẩy, quay đi và nhốn nháo trở lại bàn thờ.

Tôi vươn tay chạm vào má bà. Nó mềm và lạnh lẽo. Bà nhắm mắt lại. Cả người run lên vì hoảng sợ.

"Mẹ, sao mẹ lại ở đây?"

Bà mở mắt ra và nhìn tôi hoang mang.

"Mẹ đi với con nào," tôi bảo.

Tôi đỡ khuỷu tay bà dẫn tới góc trang viên nhà chúng tôi. Tôi nhìn xuống. Cả hai chúng tôi đều không hắt bóng nhưng tôi không chịu nhận thức điều đó. Tôi vòng rộng ra ngoài để tìm góc vườn ở ven hồ. Khi thấy bàn chân cả hai chúng tôi không để lại dấu trên bùn nhão và váy không bị vấy bẩn, tôi khép tim mình lại trước điều đang ở ngay trước mắt. Chỉ khi nhận ra mẹ không thể bước hơn mười bước mà không lắc lư thì tôi mới chấp nhận sự thật. Mẹ tôi đã chết và đang lang thang, chỉ có bà là không biết điều đó.

Chúng tôi đến Vọng Nguyệt Đình. Tôi giúp bà lên rồi bước đến bên cạnh.

"Ta nhớ nơi này, hồi trước ta vẫn thường tới đây với cha con," mẹ bảo. "Nhưng con không được ở đây còn ta nên quay lại. Ta cần phải chuẩn bị đồ cúng tết Nguyên Đán." Vẻ bối rối lại hiện trên nét mặt bà. "Nhưng đó là dành cho các vị tổ tiên, còn con..."

"Một con ma đói, con biết thưa mẹ. Và bây giờ không phải là tết Nguyên Đán." Chắc là mẹ tôi mới mất, vì bà vẫn rất bối rối và nhầm lẫn hoàn toàn.

"Sao có thể thế được? Con có bài vị. Cha con đã sai làm một cái mặc dù điều đó ngược với truyền thống."

Bài vị của tôi...

Bà nội bảo tôi không thể làm gì để nó được điểm lên, nhưng có lẽ tôi có thể nhờ mẹ giúp.

"Lần cuối mẹ thấy nó là khi nào ạ?" tôi hỏi, cố giữ giọng bình thường.

"Cha con mang nó tới kinh thành cùng ông ấy. Ông ấy không chịu nổi bị chia lìa với con."

Tôi sắp sẵn trong đầu những lời lẽ để kể với bà điều gì đã thực sự xảy ra, nhưng cố gắng mấy thì những lời ấy cũng không bật khỏi miệng được. Một cảm giác bất lực khủng khiếp tràn qua tôi. Tôi có thể làm nhiều việc nhưng không phải việc này.

"Con vẫn hệt như hồi trước," mẹ nói sau một hồi lâu, "nhưng ta thấy nhiều điều trong mắt con. Con đã trưởng thành. Con đã thay đổi."

Tôi cũng thấy nhiều điều trong mắt bà: nỗi buồn phiền, sự cam chịu và hối lỗi.

Chúng tôi ơ Vọng Nguyệt Đình ba ngày. Mẹ không nói nhiều và tôi cũng vậy. Lòng bà cần lắng dịu để hiểu rằng mình đã chết. Dần dần, bà nhớ ra mình đang chuẩn bị làm lễ cho lũ ma đói thì sụp xuống sàn bếp. Bà dần nhận thấy hai phần hồn khác của mình, một phần chờ được chôn cất, một phần đang tới thế giới bên kia. Phần hồn thứ ba ở cùng tôi được tự do lang thang, nhưng mẹ do dự không muốn rời khỏi Vọng Nguyệt Đình.

"Ta không ra ngoài đâu," mẹ bảo vào đêm thứ ba khi những bóng hoa rung rinh quanh chúng tôi, "và con cũng không nên ra. Con thuộc về ngôi nhà, ở đó con sẽ an toàn."

"Mẹ ơi, đến giờ con đã lang thang một thời gian dài rồi ạ. Chưa có gì..." tôi thận trọng cân nhắc lời lẽ, "chưa có gì tồi tệ xảy ra với con cả."

Mẹ chằm chằm nhìn tôi. Bà vẫn đẹp: mảnh dẻ, tao nhã, thanh thoát nhưng bị phiền muộn thấm sâu, tạo nên vẻ duyên dáng và nghiêm trang. Sao lúc còn sống tôi lại không nhận ra điều này chứ?

"Con đã tới làng Cổ Đương thăm những ruộng dâu của chúng ta," tôi nói. "Con đã đi du ngoạn. Con thậm chí còn tham gia một thi xã. Mẹ đã nghe nói đến Tiêu Viên Ngũ Tử chưa ạ? Chúng con đi thuyền trên hồ. Con đã giúp họ sáng tác."

Tôi có thể kể với bà về công trình của mình, tôi đã mất nhiều công sức thế nào, và chồng tôi đã đạt được danh tiếng nhờ nó ra sao. Nhưng bà không biết về nó khi tôi sống và khi chết tôi đã theo đuổi nó quyết liệt đến nỗi khiến Trắc mất mạng. Mẹ sẽ không tự hào về tôi; bà sẽ phẫn nộ và hổ thẹn.

Nhưng cứ như thể bà đã không nghe tôi nói chút nào khi bà nói, "Ta chưa bao giờ muốn con ra ngoài. Ta đã cố gắng bảo vệ con. Có rất nhiều thứ ta không muốn con biết. Cha con và ta không muốn ai biết cả."

Bà thò tay vào trong y phục và lần mò những chiếc khóa giấu kín của mình. Các thím tôi hẳn đã đặt chúng vào đó khi sửa soạn an táng.

"Ngay từ trước khi con ra đời, ta đã mơ về con, mơ về con khi trưởng thành..." bà nói tiếp. "Khi con lên bảy, con làm bài thơ đầu tiên và nó thật tuyệt vời. Ta muốn tài năng của con vút bay như chim trời nhưng khi điều đó xảy ra ta lại hoảng sợ. Ta lo lắng chuyện gì sẽ xảy đến với con. Ta thấy những cảm xúc của con gần đến mức chạm tới được và ta biết con sẽ không mấy hạnh phúc trong đời. Đây là lúc ta nhận ra bài học thực sự của câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ. Sự thông minh tài hoa và tài năng dệt cửi của Chức Nữ đã không làm nàng hết phiền muộn, nó tạo ra phiền muộn. Nếu nàng không giỏi dệt vải cho các vị thần tiên đến thế thì nàng đã được sống mãi