m trí chìm sâu vào quá khứ như thế này lòng tôi đau đớn quá đỗi. Tôi nhắm mắt lại để khỏi phải khổ tâm vì những điều đang thấy. Tôi lấy tay bịt đôi tai chưa bao giờ thích ứng với tiếng động trần gian lại, nhưng vẫn nghe thấy tiếng những trang giấy lật giở, mỗi trang là một gợi nhắc về điều tôi và Nhân đã để mất.

Khi chàng kêu lên đau đớn phía bên dưới, âm thanh xẻ dọc người tôi. Tôi mở mắt và nhìn xuống. Nhân ngồi trên mép giường, tay cầm hai trang giấy rời, bên cạnh chàng là cuốn sách để mở, chúng đã được lấy từ đó ra. Tôi trượt thẳng xuống và đến bên chàng. Chàng cầm hai trang giấy thuật lại bản bình chú đã được viết ra như thế nào, hai trang mà Trắc đã tàn nhẫn xé khỏi bản Mẫu Đơn Đình chung của chúng tôi. Đây là bằng chứng Nhân cần để biết rằng Trắc và tôi đã cùng làm việc. Tôi mừng rỡ, nhưng trông Nhân không có vẻ vui sướng hay thanh thản gì cả.

Chàng gập các trang giấy lại, nhét vào áo dài rồi đi vào màn đêm có tôi bám trên vai. Chàng chen lấn qua các con phố tới khi đến một ngôi nhà mà tôi không biết. Người ta cho chàng vào và dẫn tới một căn phòng đầy đàn ông, họ đang đợi vợ mình hoàn tất các nghi lễ và các cuộc thi tài trong dịp Thất Tịch để có thể ngồi dự tiệc. Không khí mù mịt đầy hương khói và thoạt tiên Nhân không nhận ra ai cả. Rồi Hồng Thăng, người có mặt tại nhà cháu gái của Nhân trong ngày tôi lần đầu du ngoạn, đứng lên và tiến lại. Nhận thấy Nhân không đến đó để tham gia hội hè đình đám, Hồng Thăng một tay xách đèn dầu, tay kia cầm hai cái ly và bầu rượu, rồi hai người đàn ông bước ra một chiếc đình trong vườn và ngồi xuống.

"Tiên sinh đã dùng bữa chưa?" Hồng Thăng hỏi.

Nhân lịch thiệp nghiêng người rồi mở lời, "Tôi đến..."

"Cha ơi!"

Một bé gái còn nhỏ đến mức chưa được bó chân chạy tới trèo vào lòng Hồng Thăng. Tôi nhớ là đã thấy vợ anh ta đang mang bầu đứa trẻ này.

"Con không phải ở cùng mẹ và những người khác sao?" Hồng Thăng hỏi.

Đứa trẻ tỏ ra ngượng nghịu vì sự dửng dưng của mình với những trò thi thố của đàn bà con gái. Nó vươn người lên bá cổ cha và vùi mặt vào vai anh ta.

"Thôi được rồi," Hồng Thăng bảo, "con có thể ở đây nhưng phải trật tự và khi mẹ tới thì con phải trở vào với mẹ. Không mè nheo. Không khóc lóc."

Đã bao nhiêu lần tôi tìm nơi ẩn náu ở chỗ cha? Liệu bé gái này có nhầm lẫn về cha mình như tôi không?

"Tiên sinh có nhớ vài năm trước khi chúng ta tới nhà cháu tôi không?" Nhân hỏi. "Thẩm và những người khác đã đọc bản bình chú Mẫu Đơn Đình."

"Tôi cũng đã đọc. Tôi đã rất ấn tượng trước tác phẩm của tiên sinh. Đến giờ vẫn thế."

"Hôm đó tôi đã nói với mọi người rằng không phải tôi viết nó."

"Tiên sinh vẫn khiêm tốn. Đó là một đức tính tốt."

Nhân lấy hai tờ giấy ra đưa cho bạn. Hồng Thăng nghiêng giấy trước ánh đèn mà đọc. Khi đọc xong, anh ta nhìn lên hỏi, "Có thật không?"

"Đó luôn là sự thật nhưng không ai chịu nghe cả." Nhân gục đầu. "Giờ tôi muốn nói điều đó với mọi người."

"Giờ tiên sinh thay đổi câu chuyện thì ích gì chứ?" Hồng Thăng hỏi. "Trong trường hợp tốt đẹp nhất, tiên sinh sẽ trở thành một kẻ ngu ngốc, còn tệ nhất thì sẽ thành một kẻ cố ngợi ca tiếng tăm của đám đàn bà."

Hồng Thăng nói đúng. Điều tôi cho là một phát hiện tuyệt vời càng giam hãm Nhân sâu hơn trong đau buồn và tuyệt vọng. Chàng cầm bầu rượu rót cho mình một ly uống cạn. Khi chàng chộp lấy bầu rượu lần nữa, Hồng Thăng giật khỏi tay chàng.

"Bạn tôi ơi," ông nói, "tiên sinh cần trở lại với tác phẩm của chính mình, cần quên đi nỗi đau của tiên sinh, và bi kịch của cô gái đó cũng như của vợ tiên sinh."

Nếu Nhân quên thì chuyện gì sẽ xảy đến với tôi? Nhưng giữ chúng tôi trong lòng là một sự dày vò đối với chàng. Tôi đã thấy điều này trong nỗi cô đơn của chàng, khi chàng uống rượu và trong cách chàng âu yếm cầm những cuốn sách của Trắc. Nhân phải vượt qua nỗi buồn và quên chúng tôi đi. Tôi rời khỏi đình, lòng tự khỏi không biết tôi còn gặp lại chàng nữa không?

Một mảnh trăng treo trên bầu trời đêm. Không khí ẩm thấp và ấm áp. Tôi bước đi, bước đi mãi, tin rằng mỗi bước chân sẽ đem tôi dấn sâu hơn vào chốn lưu đày. Cả đêm tôi quan sát bầu trời song chẳng hề thấy Chức Nữ và Ngưu Lang gặp gỡ. Và tôi không biết Nhân làm gì với hai trang giấy đó.

Chỉ một tuần sau đó là đến lễ Vu Lan. Sau rất nhiều năm, tôi đã biết mình là ai và cần làm gì. Tôi chen lấn. Tôi xô đẩy. Tôi tọng vào miệng bất cứ cái gì chộp được. Tôi đi từ nhà này tới nhà khác. Và như thường lệ, tôi thấy mình lại ở trước trang viên nhà họ Trần. Tôi đang vục mặt vào một bát vỏ dưa để lâu đến nỗi đã mềm nhớt thì nghe ai đó gọi tên mình. Tôi làu bàu, nhìn xung quanh và đối mặt với mẹ tôi.

Má bà đánh phấn trắng và bà mặc trên người rất nhiều lớp áo làm bằng thứ lụa đẹp nhất. Bà bước giật lùi khi thấy đúng là tôi. Nỗi kinh hoàng tràn ngập mắt bà. Bà ném tiền vàng vào tôi và lùi lại mấy bước, vấp phải đuôi áo dài lê thê của mình ngã lăn ra.

"Mẹ ơi!" tôi hối hả tới bên và giúp bà đứng lên. Làm thế nào mà bà thấy tôi được? Một điều kỳ diệu đã xảy ra ư?

"Tránh ra!" bà ném thêm tiền vào tôi, những kẻ ở âm ty bò tới chộp lấy thèm thu