dĩ họ

ngàn dặm xa xôi tìm hiểu câu chuyện thần kỳ của người khác, là vì đáy

lòng họ cũng cất giấu một chuyện xưa không ai hay biết.

Chỉ có

những ai từng yêu mới dễ dàng cảm động bởi tình yêu của người khác. Cảnh vật trên đời vốn không có tình cảm, từng cành cây ngọn cỏ, từng hạt cát hạt bụi, đều là do con người thêu dệt những câu chuyện và truyền thuyết phủ lên trên mới có máu thịt, mới có điểm tựa. Nếu không có công chúa

Văn Thành năm xưa gả đi, không có thơ tình của Tsangyang Gyatso, cao

nguyên Tây Tạng hoang vu kia có lẽ sẽ thiếu đi nhiều sắc thái lãng mạn.

Cung Potala tráng lệ cũng chẳng qua là ảo ảnh của thời gian, cằn cỗi vì

thiếu những mẩu chuyện xưa. Giờ đây, vì có sự tồn tại của chúng, dù trải qua bao nhiêu năm tháng, đều không đến nỗi bị thời gian bòn rút sạch

trơn.

Tình cảm chân thật và tư tưởng phong phú có thể khiến một

mảnh đất hoang vu trong nháy mắt nở đầy hoa. Khi chúng ta đi lại ở mỗi

chốn xưa Tsangyang Gyatso từng sống, dạo bước trên mỗi nẻo đường Ngài

từng đi qua, đều không nhịn được tự hỏi: Ngài thật sự đã từng ở nơi này

ư? Phải chăng có thể bước trùng lên dấu chân của Ngài? Trên lan can kia, liệu có còn lưu lại hơi ấm bàn tay Ngài? Hết lần này đến lần khác đọc

thơ tình của Ngài, chỉ cảm thấy cỏ cây nơi đây đều thông hiểu tâm linh,

hiểu được tình cảm. Chúng từng chứng kiến tình yêu đẹp đẽ của Tsangyang

Gyatso, từng nghe những lời âu yếm Ngài cùng cô gái mình thương đã nói,

nhớ lại mỗi lời ước hẹn Ngài đã trao.

Ba trăm năm, thời gian sao

mà dài đằng đẵng, triều đại đổi thay, con người thay đổi, chỉ có cây cỏ

vẫn xanh tươi, đá núi vẫn vững chãi như xưa. Nhân gian là kịch trường,

biết bao máu lệ chảy thành sông, tràn ngập đến mức không ai thu dọn. Mà

chúng ta của hôm nay, vì lẽ gì còn phải tổn thương nhau, vì lẽ gì không

thể giống như gió mát trăng thanh, dung chứa lẫn nhau, chung sống yên

bình? Tôi tin rằng, những người đã đến Tây Tạng, đã thấy núi tuyết thảo

nguyên, đã từng uống nước hồ thánh, lòng của họ từ đó sẽ trong trẻo sáng láng. Sẽ hiểu được người sống trên đời thật chẳng dễ dàng, hết thảy

duyên phận đều phải cố gắng trân trọng, tất cả mọi người đều nên chúc

phúc cho nhau.

Lịch sử là chân thực, ba trăm năm trước, đích xác

từng có một Tsangyang Gyatso, trên mảnh đất Tây Tạng bao la cũng thực sự lưu giữ chút ít vết tích của Ngài. Ngài sinh ra ở nơi này, tâm tình và

câu chuyện cả đời cũng giao phó cho nơi này, rất nhiều câu thơ đều chạm

khắc trên mảnh đất này. Rời xa Tây Tạng, Ngài sẽ không còn là Tsangyang

Gyatso, do đó mỗi người nhớ nhung Tsangyang Gyatso đều sẽ nhớ nhung Tây

Tạng. Chúng ta hy vọng mình kiếp này có thể đích thân đến đây, có thể

chính miệng hỏi một tiếng, vị tình tăng chẳng phụ Như Lai chẳng phụ nàng ấy, ba trăm năm qua, Ngài vẫn khỏe chứ? Linh hồn của Ngài phải chăng

thật sự vẫn luân hồi tiếp tục? Giờ đây, chúng ta nên đến chốn nào tìm

Ngài?

Tsangyang Gyatso trước mười bốn tuổi, đúng là có thể chẳng

phụ Như Lai chẳng phụ nàng. Ngài vừa học kinh ở tu viện Basang, vừa nghe những bản tình ca cảm động ngoài cửa sổ, cùng âm thầm hẹn hò với cô gái làng bên. Ngài thậm chí còn cảm thấy vào tuổi xuân xanh, không hết lòng yêu nhau một lần là uổng phí đời người. Ở nơi vốn dĩ trai gái có thể tự do luyến ái, tình yêu của Tsangyang Gyatso như đất trời tháng 4, oanh

bay cỏ mọc, không chút e dè. Ngài chẳng mảy may biết bí mật về linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5, dù Ngài thông tuệ hơn những thiếu niên

khác, tràn đầy linh khí, nhưng cũng chỉ cho rằng mình là một người may

mắn, được ông trời quan tâm chiếu cố mà thôi.

Phía xa tu viện

Basang, có núi thần Bonri[1'> nguy nga hùng vĩ. Trên ngọn núi thần này,

có một cây thần cực lớn, trên cây treo đầy kinh phướn phấp phới, cây cao chọc trời, rất có linh tính. Rất nhiều người đi kora quanh núi, từ trời nam đất bắc không nề muôn dặm xa xôi rong ruổi, chỉ để đến ngọn núi

thần này dập đầu bái lạy, nguyện một lời thề ước ở dưới cây. Tsangyang

Gyatso lúc đó thường hay đứng lặng hồi lâu ở ban công tu viện, nhìn cây

thần trên núi thần từ xa, âm thầm cầu khẩn cho ước mơ non nớt trong

lòng.

[1'> Núi thần Bonri: Núi thần được đạo Bon nguyên thủy ở Tây Tạng tôn sùng, cao khoảng 4.500m.

Giờ lành đổi vận đến,

Phướn cầu phúc dựng lên.

Ta nhận lời thục nữ,

Tới làm khách làng bên.

Khi còn trẻ, tôi

từng yêu một người, cho rằng không có anh, ngày tháng rực rỡ đến mấy

cũng đều tẻ nhạt vô vị. Đến khi duyên phận đã hết, tôi mới tỉnh ngộ, bản thân thật ra không nặng tình đến thế.

Đều nói trên đời này, bí

mật giấu kín bao lâu, rồi đến cuối cùng cũng có một ngày sẽ phơi bày

giữa thanh thiên bạch nhật. Đồng thời nhiều chân tướng cũng sẽ theo dòng chảy thời gian, bị vùi lấp dưới bùn đất của lịch sử, không thấy mặt

trời. Cái gọi là bí mật, là điều che giấu không cho ai biết, Phật giáo

chỉ phép thuật sâu xa giấu kín. Xưa nay luôn cho rằng, bí mật đến lúc

chín muồi, sẽ tự nhiên bóc trần hoàn hảo vô khuyết. Cố ý đi bới móc một

bí mật, đó là tàn nhẫn. Khi còn trẻ, tôi từng yêu một người, cho rằng

k