ít gặp, và xem chừng cũng chưa được mọingười đồng thuận. Lưu Nghĩa Khánh trong U minh lục có viết:

LưuĐạo Tịch và em trai họ là Khương Tổ thời trẻ không tin trên đời có ma.Nhưng người anh họ là Hưng Bá từ nhỏ đã từng gặp ma, hai bên tranh cãinhau không phân thắng bại. Cuối cùng Hưng Bá nói: “Hai đệ à, trên câydâu ở phái đông đại sảnh nhà chúng ta có một con ma, hiện giờ con ma ấyhãy còn nhỏ, không cần phải sợ, chỉ sợ rằng sau khi lớn lên, nó khôngnhững không rời khỏi đây, mà còn tìm cách hại người.”

Nhưng tôicó cảm giác rằng, con ma được nói tới ở đây không phải là hồn ma của con người, mà là ma thuộc loại ma quái ôn dịch. Nhưng dù có là thứ gì đchăng nữa thì ngay lúc đó nó cũng đã bị giết chết bởi giọng nói và tiếng cười của Lưu Khương Tổ.

Ma chết biến thành ni

Như tôi đãtừng nói “ma không bao giờ chết vì đói”, nhưng không chết vì đói khôngcó nghĩa là ma không thể chết, vì vậy những linh hồn vẫn tồn tại một vấn đề - đó là “cái chết”. Trong phần trước tôi đã nhắc tới Xích Quách lấyhồn ma làm cơm ăn, hồn ma bị tiêu hóa trong bụng Xích Quách, rồi biếnthành thứ phân hoặc hư hoặc thực, chắc là chết rồi đấy nhỉ? Trương Tuầnđược mệnh danh là Trương Thiên Quân chém quỷ, Chung Quỳ là tiến sĩ vùngChung Nam (ở phía tây nam thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây) có tác phẩmTrảm quỷ truyện, viết rằng có vị thần Ngũ Xương luôn coi việc giết maquỷ là công việc của mình, mà ma quỷ đã bị chém bị giết thì tất nhiênkhông thể sống sót rồi. Vì thế trong dân gian vốn đã có quan niệm ma quỷ cũng có lúc phải chết, nhưng những cái chết đó chỉ được coi là “cáichết phi chính thức”, hơn nữa có cách nói cho rằng, ma quỷ cũng chưachắc đều là những hồn ma của con người, “cái chết tự nhiên” của ma người đại khái đều “chết” một cách mơ hồ theo thuyết “nhỏ dần theo nămtháng”.

Trong thuyết luân hồi được truyền bá từ Tây phương, linhhồn ma quỷ không bao giờ chết. Ngoài những linh hồn phạm mười tội ác lớn bị đày xuống địa ngục để chịu vô vàn những hình phạt khổ cực thì khôngchỉ con người, mà linh hồn của mọi sinh vật sinh con, sinh trứng, sinhsản vô tính hoặc sinh sản đột biến… đều được đưa tới lục đạo để đầu thai sang kiếp khác. Khi đó súc vật được chuyển thế làm Đế vương (như TùyDạng Đế là do một con chuột lớn được đầu thai), và việc các vị Đế vươngđược đầu thai thành súc vật cũng không phải là chuyện hiếm. Còn nhữnglinh hồn bị đày xuống địa ngục chịu nhục hình, chúng càng không bao giờphải đối mặt với cái chết, bởi nếu như chúng có thể chết thì chẳng phảiquá có lợi cho chúng sao? Một số sách kinh Phật đã miêu tả vô cùng tường tận những hình phạt khắt khe của tám khu địa ngục lớn và một trăm haimươi tám địa ngục nhỏ, cưa mình, nghiền nát, xay nhuyễn, dẫu có nấuthành cháo thịt đi chăng nữa, chỉ cần “nghiệp phong” (con gió luân hồitam thế giữa nghiệp thiện và ác) khẽ thổi, những linh hồn ấy lập tức trở lại nguyên hình và tiếp tục chịu đựng khổ nhục hình. Những linh hồn tội lỗi đó cầu xin cái chết mà không được, ngược lại, những đau đớn màchúng phải chịu đựng còn được sử dụng làm ví dụ cho những người đến tham quan âm phủ. Vì thế, không phải ở bất kỳ nơi nào, chính sách “sống sótmãi mãi” đó cũng được tất cả mọi người mang ơn.

Những linh hồn ma quỷ của Trung Quốc vẫn biết đến cái chết, tuy những cái chết đó có phần hàm hồ nhưng cuối cùng vẫn luôn được phân tích rất rõ ràng. Muộn nhấtlà vào đời Đường, các cuốn tiểu thuyết đã phản ánh một ý kiến rằng,những linh hồn nơi âm phủ cũng giống như con người nơi dương thế, chúngđều sẽ “tự nhiên mà chết đi”. Trong tác phẩm Minh báo ký của Đường Lâmcó viết, Mục Nhân Xuyến hỏi quan âm phủ Thành Cảnh rằng: “Ma quỷ có chết không?”, Thành Cảnh đáp: “Đương nhiên!” Nhân Xuyến lại hỏi: “Sau khichết sẽ đến nơi đâu?”, đáp: “Không biết, giống như con người chỉ biếtmình sinh ra lúc nào, chứ không biết khi nào mình sẽ chết đi.” Hồn ma đã chết, lại còn hỏi nơi mình sẽ đến sau khi chết, có thể thấy cái chết đó hoàn toàn không giống như Tử Sản nói những linh hồn lang thang tựa nhưkhí tiêu tan vào không trung. Kết luận của Tử Sản là ma quỷ từ có trởthành không, còn ý kiến vừa rồi lại là ma chết thần còn. Nếu như sau khi chết ma quỷ không tiêu biến đi, vậy biết nói sao khi con người khôngcho chúng mảnh đất dung thân, nhằm tránh xảy ra những rối loạn trong xãhội?

Và rồi Hà đông ký của Tiết Ngư Tư đã bịa ra một “nha minhquốc - đất nước quạ kêu”, một đất nước mà “trong bán kính hàng trăm dặmkhông hề có ánh sáng mặt trăng cũng như mặt trời, ở đó người ta chỉ dựavào tiếng quạ kêu để xác định ngày và đêm”.

Hỏi rằng: “Đất nướcquạ kêu là một vùng đất hoang sao?” Hai người kia trả lời: “Người chếtsẽ trở thành ma, ma rồi cũng phải chết, ma chết rồi, nếu không có mộtnơi cho chúng đến thì sẽ phải xử lý chúng ra sao?”

Ý kiến trênxem chừng rất dứt khoát, giải thích ra sẽ là, người chết biến thành ma,nếu không có âm phủ thì làm sao có thể trị yên lũ ma đó? Ma quỷ cũngphải chết, nếu không có một “đất nước quạ kêu” thuộc thế giới bóng đêmthì làm sao có thể xử lý đám vong hồn của những hồn ma đã chết? Còn về“đất nước quạ kêu”, thực ra