Cao Tôn lầm bầm :

- Ta với mi đến đây là hết . Mi không thể tha thứ cho bất cứ ai trên đời

này trừ mi . Tại sao mi lại bắt mẹ Đào thị phải đi xa để ta không được

gặp bà ? Tại sao mi lại bỏ đói Đào thị ?

Nói đến đây, Cao Tôn bỗng sấn lại Võ Hậu :

- Tại sao San San lại chết ? Hãy nói cho ta biết mi đã làm gì nó ? Mi giết nó vì nó biết nhiều chuyện về mi quá phải không ?

Mặt Võ Hậu xanh lè trông gớm khiếp.

Cao Tôn dơ tay định xô bà xuống đất thì ông bỗng cảm thấy bao nhiêu hơi sức biến đâu mất hết, tay ông mềm nhủn, đã đưa lên nửa chừng lại bỏ thõng

xuống, và Hoàng tử Hiền chạy lại vừa kịp đỡ ông khỏi té xuống đất. Chàng dìu ông về phòng. Mắt ông vẫn toé lửa, hơi thở dồn dập.

Võ Hậu bỏ ra ngoài và không trở lại thăm Cao Tôn .

Chưa bao giờ trong cung lại xảy ra một chuyện như vậy.

Hoàng tử Hiền ở lại săn sóc Cao Tôn .

Đêm hôm đó ông thều thào nói với chàng :

- Ta trao tất cả cho con đó. Ta không muốn làm vua nữa, ta muốn được yên . Sơn hà, xã tắc mà làm gì... Hãy để cho ta yên .

Quan thái y hết sức săn sóc Cao Tôn mà ông vẫn mê man . Suốt đêm ông cứ lẩm bẩm nhắc đi nhắc lại mãi câu : Hãy để cho ta yên .

Ngày hôm sau , Cao Tôn cho gọi một số triều thần vào và tỏ ý định nhường

ngôi lại cho Hiền, nhưng mọi người đều can ngăn , khuyên ông nên suy

nghĩ kỹ.

Cao Tôn nghĩ lại và đã đổi ý : Ông không nhường ngôi

cho Hiền mà truy phong cho Hoằng làm Hoàng đế và ra lệnh tổ chức đám

tang theo đúng lễ nghi dành cho vua , tuy nhiên thời gian cả nước để

tang rút ngắn lại còn ba mươi sáu ngày. Ông ra lệnh xây cho Thái tử một

lăng mộ rất vĩ đại . Công việc xây thật khó nhọc , đến nỗi đã có vài bọn nhân công nổi loạn ném đá vào các quan giám thị rồi bỏ chạy.

Một năm sau, vợ của Hoằng cũng buồn rầu sinh bệnh mà chết .

Hồi 10 Nhà tiên đoán thời tiết

Tôi còn nhớ khi tôi được năm tuổi

thì cha tôi về Trường An kể cho cả gia đình nghe tấn thảm kịch đã xảy ra cho Thái tử Hoằng tại Lạc Dương, và báo tin người đã được phong làm

Thái tử để thay thế . Được hưởng vinh dự lớn lao như vậy mà người không

tỏ ra vui vẻ chút nào .

Người có nói một câu mà tôi còn nhớ mãi:

- Nếu có thể, ta sẽ không bao giờ ăn cùng với Mẫu Hậu .

Dù sao việc cha tôi được làm Thái tử cũng khiến bọn trẻ chúng tôi vui mừng và gia đình tôi thay đổi nếp sống.

Trước kia cha tôi làm trưởng quan tỉnh Cam Túc nhưng cả gia đình vẫn sống ở

Trường An . Nay người làm Thái tử, chúng tôi dọn vào sống trong cung .

Tôi còn nhớ nguyên sách vở của người đã chiếm ba xe bò đầy. Hồi ấy người

hai mươi hai tuổi , và có ba con trai, tôi là út. Tôi được gặp ông bà

nội mấy lần và được nghe láng máng về cuộc lễ Phong Sơn và chuyện San

San bị đầu độc, nhưng tôi không nhớ mặt mũi ông nội tôi ra sao . Tôi chỉ biết từ sau chuyến đi Thái Sơn , ông nội càng ngày càng suy yếu thường

nằm liệt giường. Và đến cuối năm 675 , ông nội ngừng hẳn việc triều

chính.

Chúng tôi sống tại Trường An cách xa Lạc Dương nơi bà nội

ở. Điều này làm cha tôi rất hài lòng . Người thường vui vẻ nô đùa với

chúng tôi, có ngày người rũ chúng tôi đi đá banh, có ngày người dẫn cả

bọn đi săn bắn. Người rất thích ngựa và chim ưng . Người dạy tôi cách để chim ưng đậu trên tay, nhưng tôi không ưa chúng vì cặp mắt chúng dữ tợn quá. Người rất mê những con ngựa cao lớn -cùng sở thích với Cao Tôn và

Thái Tôn-, nhất là những con lấy giống từ Thiên Sơn (Turkestan). Mỗi khi người cưỡi ngựa tôi thường đứng xem và phục lăn .

Cha tôi là

một người vui tươi, khoẻ mạnh, một tay kiếm rất cừ và bắn cung cũng

không đến nỗi tệ . Người học rất giỏi , khi sáu bảy tuổi người đã nỗi

tiếng là thuộc nhiều thơ và có thể đọc đọc bộ Thư Kinh , một bộ sử của

Khổng Tử , viết bằng cổ văn rất khó đọc.

Trong thời gian ở Trường An người đã cùng một số học giả soạn ra bộ Chú Giải về Lịch Sử đời Hậu Hàn .

Công việc này đòi hỏi một công trình khảo cứu thấu đáo về cổ ngữ và các phát âm các địa danh . Khi bộ sách hoàn tất, ông nội nhiệt liệt khen thưởng

người vì người chính là chủ biên của công trình vĩ đại đó .

Thái tử Hiền là người thực tế và khôn ngoan hơn Thái tử Hoằng. Rút kinh

nghiệm từ cái chết không đúng lúc của Hoằng, chàng thường có khuynh

hướng lánh xa Vo Hậu, nhất là không bao giờ ăn cùng mâm với bà. Chàng

thường ở Trường An và ít khi qua Lạc Dương .

Võ Hậu linh cảm thái độ khác lạ của chàng và trong lòng bà ngấm ngầm tức giận.

Bà hiểu rằng trong tương lai phe ngoại thích -họ Võ- của bà sẽ xuống dốc vì một tay chàng .

Năm 679 , Cao Tôn bị một trận đau nặng và Hiền được phong làm Phụ Chánh

-người cộng đồng nhiếp chánh với vua- chàng tránh tới mức tối đa việc

viếng thăm cha mẹ , vì tình nghĩa giữa chàng và Võ Hậu đã bị rạn nứt và

chàng không muốn đi vào vết xe đổ của Thái tử Hoằng .

Từ ngày

lên làm Phụ Chánh, Hiền rất chuyên chú với công việc triều chính vì

chàng biết vua cha có thể qua đời bất cứ lúc nào . Chàng đã ở vào tuổi

hai mươi ba , không còn ngây thơ ngu dại để kẻ khác có thể lợi dụng danh nghĩa chàng mà thao túng triều đình. Ít lâu sau, Hiền nghe phong