ặp, vậy mà thầy chỉ mong đợi ở tụi em

có điều đó thôi sao?”

Phải rồi, chỉ điều đó thôi sao? Không phải là ông nọ bà kia,

không phải là chức này tước khác, không phải tiền này của nọ. Cũng không phải

đã đong góp được điều gì cho xã hội, cho đất nước. Chẳng lẽ chỉ là hạnh phúc

thôi sao, hở thầy?

Thầy cười. Học trò của thầy ai cũng có năng lực và lòng tự

trọng. Và chỉ cần hai thứ đó thì chắc chắn các em sẽ có đóng góp cho xã hội bằng

cách này hay cách khác. Thầy không băn khoăn về việc đó. Rồi thầy nheo đuôi mắt

đầy nếp nhăn, hỏi: “Em không nhớ ngày ra trường thầy nói gì sao? Thầy đã hỏi

các em có bao giờ suy nghĩ tại sao lại là ‘Độc lập - Tự do - Hạnh phúc’? Tại

sao là ‘Hạnh phúc’ chứ không phải là ‘Thịnh vượng’ hay ‘Văn minh’? Hóa ra không

em nào suy nghĩ về điều đó cả”.

Có lẽ đó cũng là lý do tại sao đất nước Bhutan từ 3 thập

niên qua đã đo lường sự phát triển của đất nước bằng chỉ số GNH (Gross National

Happiness - Tổng hạnh phúc quốc gia). Có thể lâu nay chúng ta vẫn nghĩ về “hạnh

phúc” như một từ sáo rỗng, bởi không thể xác định được một cách cụ thể nó bao

hàm điều gì. Là thành đạt, giàu có? Là được tôn vinh? Là được hưởng thụ bất kỳ

điều gì ta muốn? Là chia sẻ và được chia sẻ? Là đem đến niềm vui cho người

khác? Hay chính là sự hài lòng của riêng bản thân mình?

Có thể, chúng ta vẫn nghĩ hạnh phúc là vấn đề “riêng tư” và

“cá nhân”. Nhưng không phải vậy. Nếu bạn lo buồn hay gặp bất trắc thì ít nhất,

thầy cô, bạn bè đều cảm thấy xót xa, lo lắng cho bạn. Còn nếu bạn vui tươi, hạnh

phúc thì ít nhất cũng làm cho chừng đó người cảm thấy yên lòng, lạc quan và vui

vẻ khi nghĩ về bạn.

Mỗi con người là một mắt xích, dù rất nhỏ nhưng đều gắn kết

và ảnh hưởng nhất định đến người khác. Và người khác ấy lại có ảnh hưởng đến những

người khác nữa. Tôi thích nghĩ về mối quan hệ giữa con người với nhau trong cuộc

đời như mạng tinh tể kim cương. Mỗi con người là một nguyên tử cacbon trong cấu

trúc đó, có vai trò như nhau và ảnh hưởng lẫn nhau trong một mối liên kết chặt

chẽ. Một nguyên tử bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến bốn nguyên tử khác, và cứ thế

mà nhân rộng ra. Chúng ta cũng có thể vô tình tác động đến cuộc đời một người

hoàn toàn xa lạ theo kiểu như vậy. Thế thì bạn có tin rằng sống hạnh phúc chính

là đóng góp cho xã hội một cách căn cơ nhất? Bạn có cho rằng, sự phát triển và

bền vững của một quốc gia phải được xây dựng từ mỗi cuộc đời riêng lẻ của từng

người dân?

Khi đọc cuốn tiểu thuyết Suối nguồn dày gần 200 trang của

Ayn Rand, tôi chỉ nhớ có một câu duy nhất: “Nếu muốn nói câu ‘Tôi yêu em’ thì

phải nói từ ‘Tôi’ trước đã. Tôi yêu thích triết lý đó quá chừng. Vì nó làm tôi

vỡ ra nhiều thứ, giống như bài học về hạnh phúc của thầy tôi. Rằng để yêu người

thì trước hết chúng ta phải biết yêu mình, phải trân trọng và giữ gìn niềm hạnh

phúc của chính mình. Rằng ta phải bồi đắp chính bản thân ta thành một con người

tốt đẹp và cảm nhận được niềm hạnh phúc, trước khi nghĩ đến việc mang đến hạnh

phúc cho bất cứ ai hay đóng góp điều tốt đẹp gì cho xã hội.

Bởi vì, bạn biết đó, chúng ta không thể mang đến cho người

khác thứ mà ta không có.

Những khoảng trống không phải để lấp đầy

Có hai từ thường lặp đi lặp lại trong entry của nhiều bạn trẻ,

là “buồn” và “cô độc”.

Dường như chưa có ai đi qua thời thiếu niên mà không từng trải

qua cảm giác đó.

Cô độc. Đó là lúc bạn cảm thấy tâm hồn cô quạnh ngay giữa chốn

đông người, đang quây quần bên người thân mà vẫn thấy riêng mình xa cách, đang

cùng bạn bè đùa mà vẫn thầm tự nhủ: “Nào có ai hiểu lòng ta”.

Cô độc. Đó là khi tâm sự ngổn ngang trong lòng mà không biết

tỏ cùng ai, kể cả cha mẹ hay người bạn thân thiết. Là khi ta thấy như mình bị bỏ

rơi trong một thế giới đang rộng ra mãi. Là khi ta thấy tràn ngập trong tâm hồn

một nỗi buồn dai dẳng không tên. Và rất nhiều khi, chỉ là nỗi buồn vô cớ.

Cô độc là một tâm trạng đáng sợ. Có người trốn chạy sự cô độc

bằng cách… ngủ vùi. Có người cố khỏa lấp nó bằng niềm vui ồn ào ở vũ trường hay

trong những trò games, có người gặm nhấm nó bằng nước mắt. Có người thăng hoa

vào nghệ thuật. Nhưng cũng có người bị nó bủa vây không lối thoát để rồi tìm đến

cái chết. Ít hay nhiều, khi rơi vào trạng thái cô độc, chúng ta đều cảm thấy

tâm hồn mình chỉ còn là một khoảng trống đáng sợ, và ta tự hỏi: “Phải làm sao để

lấp đầy khoảng trống này đây?”

Nhưng, bạn biết không, những khoảng trống đó không phải để lấp

đầy…

Bản chất con người vốn cô đơn. Đó là sự thật. Tất cả mọi người

đều có lúc cảm thấy cô độc. Cả những người cởi mở, hài hước nhất hay những người

đang chìm đắm trong hạnh phúc vô biên, vẫn luôn có những khoảnh khắc không thể

chia sẻ cùng ai. Những khoảng trống mà ở đó chỉ riêng ta đối diện với chính

mình. Không phải vì chia tay một người bạn, hay mất đi một người thân, hay khi

một mối tình tan vỡ thì nó mới xuất hiện. Khoảng trống đã có sẵn ở đó rồi. Luôn

luôn ở đó, trong mọi con người.

Tôi sẽ đọc cho bạn nghe bài thơ haiku này:

“Những lỗ trống trong củ sen

Khi ta ăn

Ăn luôn cả n