
là có có không không, không không có có.
- Ông
ấy có đồng ý với giả thuyết của cậu không?
- Có.
Sau đó tôi lại hỏi, bóng trăng dưới nước là có hay không? Ông ấy không thể ngoa
ngôn trả lời là có. Như thế, cái chính mắt ta nhìn thấy mà vẫn là không tồn
tại, vậy mọi thứ trên đời này phải chăng cũng chỉ là ảo ảnh, giống như bóng
trăng dưới nước. “Nếu như có” tức là không, là có mà cũng không là không, vậy
thì tất cả chỉ là cõi tịch mịch.
- Vậy
có cái gì là “có” không?
Tên
ranh mãnh, lập luận lắt léo như thế làm gì vị sư già kia chẳng thua. Nếu là ở
thời hiện đại thì như thế sẽ được gọi là “phép lập luận chủ quan vô căn cứ”.
- Mọi
thứ trên đời đều không tồn tại, chỉ có Nirvana là vĩnh hằng.
-
Nirvana là gì vậy?
- Tức
là thông qua con đường tu hành, có thể dứt bỏ triệt để mọi phiền não, tích thêm
nhiều công đức, thoát ly khỏi vòng sinh tử luân hồi và bước vào cõi bất sinh
bất diệt.
Cậu ta
đưa đôi mắt sáng long lanh về phía tôi:
- Ngải
Tình, chắc chắn cô biết phải giải nghĩa từ này như thế nào bằng tiếng Hán, đúng
không?
- Ngôn
ngữ đạo Phật có các từ: diệt độ, tịch diệt, giải thoát, viên tịch, Niết Bàn,
tất cả đều có nghĩa là chết.
Cậu ta
vỗ tay tán thưởng:
- Hay
quá! Diệt độ tức là “diệt” trừ mọi phiền não và thoát ra khỏi sự sống chết.
Tịch diệt tức là giữ cho tâm tĩnh và rũ bỏ mọi ưu phiền.
Tôi thở
dài. Tôi đã phải xin lỗi các vị đại sư dịch giả không biết bao nhiêu lần về cái
tội đánh cắp bản quyền này rồi! Mà cái tên ranh này, trình độ Hán ngữ của hắn
càng ngày càng tiến bộ, nào là không nào là có, mà học thuyết duy tâm của hắn
khiến tôi giờ đây cũng trở nên tiêu cực đi vài phần rồi!
- Vị
đại sư đó từng tuyên bố rằng, nếu có người thắng ông ấy, ông ấy sẵn sàng lấy
đầu mình xuống để tạ tội.
Một nụ
cười nơi khóe miệng, hình như cậu ta đang rất đắc ý:
- Tôi
cần đầu của ông ấy để làm gì kia chứ!
- Đúng
thế, vì vậy cậu đã buộc ông ta tôn cậu làm thầy, theo cậu học Phật pháp.
Tôi nhớ
lại màn thu nhận đệ tử sáng nay. Đúng là tâm tính của những người trẻ tuổi, đã
bước vào cửa thiền, sắc sắc không không rồi mà vẫn còn nguyên tính hiếu thắng.
Tôi thở
dài:
- Theo
cậu, ông ta có thật lòng quy phục không?
Rồi
chợt nhớ ra một chuyện, không chờ cậu ta trả lời câu hỏi kia, tôi thích thú đề
nghị:
- Nào,
chúng ta hãy thử thi tài. Nếu thua, tôi sẽ tôn cậu làm sư phụ.
Đằng
nào thì cậu ta cũng là thầy dạy tiếng Tochari của tôi rồi, có thua tôi cũng
không sợ thiệt.
- Thi
như thế nào? Biện luận nội dung gì?
Cậu ta
có vẻ bị bất ngờ.
- Chúng
ta sẽ biện luận thế nào là thua, thế nào là thắng.
Không
chờ cậu ta đáp lời, tôi vội vàng trổ tài trước:
- Nếu
tôi và cậu luận chiến và cậu thắng tôi, có chắc là cậu đúng còn tôi thì sai
không? Nếu tôi thắng, có chắc là tôi đúng còn cậu sai không? Có chắc người này
đúng còn người kia sai không? Hay cả hai đều sai hoặc đều đúng? Hai chúng ta
không thể định đoạt ai đúng ai sai, vậy thì ai sẽ đứng ra quyết định? Nếu chúng
ta nhờ người thứ ba đứng ra phân xử, người đó cũng không thể đưa ra quyết định
chính xác. Bởi vì, nếu như cậu mời một người có đồng quan điểm với cậu đứng ra
phân xử, người đó có chung lập trường với cậu thì làm sao phán xét công bằng
được? Nếu người đó đồng quan điểm với tôi, thì cũng tương tự, cũng chẳng thể
đưa ra phán xét công bằng. Vì vậy, cả tôi, cả cậu và người thứ ba kia đều không
thể quyết định ai đúng ai sai. Nếu tôi cứ kiên trì quan điểm của mình và không
chịu thua, vậy thì ai đúng ai sai sẽ là câu hỏi vĩnh viễn không có lời giải.
Tôi ba
hoa chích chòe một hồi bằng tốc độ biện luận của Đường Tăng, sau đó mỉm cười
liếc nhìn Kumalajiba.
Cậu ta
nhìn tôi không chớp mắt, miệng khẽ mở, sững sờ mất chừng nửa phút. Lắc lắc đầu
định nói gì đó lại thôi. Sau đó chắp hai tay lại, cung kính:
- Tôi
thua rồi.
Tôi bật
cười nhìn điệu bộ thua trong thỏa mãn, thua tâm phục khẩu phục của cậu ta.
- Cậu
còn nhớ câu chuyện Trương Châu nằm mơ hóa hồ điệp mà tôi từng kể không?
Cậu ta
gật đầu.
- Rốt
cuộc là mơ hay thực, là Trương Châu hay hồ điệp, chúng ta chẳng cần nhọc lòng
truy xét. Bởi vì, tiêu chuẩn nhận thức của con người chỉ là tương đối. Người ta
chỉ có thể nhận biết một phần sự thật trong một khoảng thời gian hữu hạn, không
ai dám khẳng định mình nắm vững chân lý tuyệt đối. Bởi vậy, các cuộc luận chiến
của các giáo phái đều là đem cái phi lý của mình ra để phủ nhận cái có lý của
đối phương. Làm thế sẽ không thể phân biệt thật giả, đúng sai.
Cậu ta
nhìn tôi bằng ánh mắt khâm phục. Vậy là tôi đã vớt vát được chút thể diện của
người làm thầy trước mặt chàng trai trí tuệ siêu phàm này rồi!
Ngày
hôm sau, cậu ta đến gặp và nói vài câu với người đàn ông trung tuổi đang vô
cùng tủi hổ và sợ hãi kia bằng thái độ cung kính đáng ngạc nhiên. Người đàn ông
kinh ngạc nhìn Kumalajiba. Cậu phải nhắc lại một lần nữa, lúc ấy, người đàn ông
mới tin vào những gì mình vừa nghe và liền sau đó là những lời cảm ơn rối rít.
Rồi ông ta vội vã đi về phòng mình. Tôi biết ông ta muốn nhanh chóng thu dọn