ấp kia.

Tía

nuôi tôi đã đi lần tới, đứng phía trên hướng gió. Ông hít một hơi cho điếu

thuốc đỏ lên, và từ từ đưa đầu khói cháy lại gần tổ ong. Quả thật thảo nào

người ta hay nói "như ong vỡ tổ"! Ong vỡ tổ là lúc này đây. Không

biết cơ man nào là ong. Chúng bay vù vù, đen ngòm, loạn xạ, thành một vầng đen

như cái chiếu.

Bỗng thằng Cò kêu "oái" một tiếng hai

tay vò trán lia lịa.

- Có ong sắt, tía ơi! Nó

đánh con một vết đây nè.

Tôi nhanh trí ngược hướng gió chạy ra xa để

tránh bầy ong, và nhân thể bứt vội vàng một nắm cỏ tranh và sậy khô đưa lại cho

tía nuôi tôi:

- Tía ơi, đốt nó đi, tía?

Tía nuôi tôi mỉm cười, khoát khoát tay:

- Đừng? Không nên giết

ong, con à! Để tía đuổi nó cách khác...

Tía nuôi tôi mở túi da beo, lấy vôi bôi chỗ

vết ong đốt trên trán cho thằng Cò. Đoạn ông mở gói giấy, lấy ra cục a nguỵ -

cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước - véo một miếng

gắn vào đầu một cọng sậy ông bảo tôi bật lửa lên, rồi đốt cháy miếng thuốc.

Khói vị thuốc bốc hôi quá Tôi chóng mặt ọe ọe

luôn mấy cái tưởng đã nôn rồi. Tía nuôi tôi cầm cọng sậy có gắn miếng thuốc bốc

khói đưa lên kê vào gần tổ ong. Bầy ong hoảng hốt nối nhau bay mất không còn

một con.

Trên nhánh kèo khô còn trơ lại cái tàn ong

sáp trắng to bằng chiếc nón, nặng chĩu những mật vàng. Tía nuôi tôi rướn. chân

lên, gượng nhẹ đỡ nhánh kèo xuống. Ông vắt mật vào cái gùi của tôi, còn sáp thì

ném vào cái thúng của thằng Cò, thấy tôi vét một tí mật dính chỗ miệng gùi đưa

lên mũi, thằng Cò cười hì hì:

- Cho mày ăn thả cửa? Cứ uống no đi. Chỉ sợ

mày say không đi được thôi. Mặt nó nhăn nhó, mấy vệt vôi trăng trắng bôi vào

giữa trán dúm dó lại coi như mặt hề.

- Mày có thấy khỉ ăn ớt chưa hở Cò? - tôi hỏi

nó.

- Ờ? Cho mày cười tao... Chốc nữa, trời xui

đất khiến, gặp con ong lỗ nó táng cho mày một vệt, rồi mày sẽ biết.

Từ sáng sớm đến lúc gần về chiều, tía nuôi

tôi đã gỡ hơn năm mươi kèo ong. Mật đầy cả hai gùi. Tôi mang gùi mật óc ách

đằng sau lưng mà vẫn cảm thấy nhẹ tênh, và tiếc cái gùi bé quá.

- Một tổ nữa kia, tía ơi!

- Thôi để mai. Chà, năm nay mật trúng lắm?

Sáng mai phải mang vài thùng thiếc nữa mới lấy hết mật. Mình mới lấy chưa được

nửa số kèo đã gác mà! - tía nuôi tôi vừa nói vừa đưa bàn tay dính đầy mật ra

cho con chó săn liếm.

Chúng tôi tháo gùi, đặt

đồ lề xuống bên một gốc cây. Cần phải nghỉ, ăn cơm cho lại sức trước khi trở

về...

- Tía ơi! Ở đây có gấu không, tía? - tôi hỏi.

- Rừng này không có gấu đâu. Con sợ à?

- Không! Con hỏi thế thôi. Gấu nó hay ăn mật

lắm. Có gấu, nó sẽ lấy hết mật của mình chứ!

- Ừ, nhưng mà ăn mật thì chẳng lo. Ăn làm sao

hết được mật rừng U Minh này? Chỉ lo... nó ăn con ong thôi!

- Gấu cũng án con ong à?

- Không. Những con khác kia. Chuồn chuồn này,

bọ ngựa này, nhện này... và còn bao nhiêu thứ chim chóc khác nữa. Cả con ó rằn

cũng ăn ong. Chỉ vài con ó rằn là có thể ních trụi một tổ ong ấy!

- Thế ong không đốt họng nó à?

- Đốt thế nào được? Chim ó khôn lắm. Đớp một

cái vào mỏ, là nó lừa lựa cắn nát cái kim ở đít ong ngay? Còn như con chuồn

chuồn thì nó chộp ngang cổ ong, bộ răng khoẻ như hai lưỡi kéo thép của nó xén

đầu con ong làm cho đầu rơi tức khắc, nó không ăn hai cánh đâu, chỉ nhai nuốt

khúc mình thôi?

Tôi ngồi nhìn lên kèo ong, thấy nó cũng giống

như những tổ ong rừng vẽ trong sách vậy thôi. Nhưng có một điều khác là không

phải ngẫu nhiên mà nó đóng trên một cành cây nào đó. Chính tía nuôi tôi đã định

sẵn cho chúng nó một nơi về đóng tổ... Theo như lời thầy giáo của tôi bảo,

ngươi La Mã xưa kia nuôi ong trong những cái tổ bằng đồng hình chiếc vại, có

đục thủng nhiều hạng lỗ con vòng quanh miệng, quanh đáy. Người Mễ Tây Cơ làm tổ

nuôi ong bằng đất nung, như một cái ống có hai cái loa hai đầu, giữa lưng ống

đắp một hình đầu người nho nhỏ làm vật trang trí, dùng hai sợi thừng treo lên cành

cây. Người Ai Cập nuôi ong trong những tổ bằng sành, hình ống dài, xếp chồng

lên nhau, đặt trên bãi cỏ. Ở Phi Châu người ta đục ruỗng ruột một khúc thân

cây, vít kín hai đầu, chỉ chừa một lỗ khoét nho nhỏ cho ong ra vào, treo lên

bằng một đoạn dây nhỏ có mấu, Ở xứ Tây âu, tổ ong lại lợp bện bằng rơm đủ kiểu,

hình thù khác nhau...

Không có nơi nào, xứ nào

có kiểu tổ ong hình nhánh kèo như vùng U minh này cả.

Những con ong vẫn nối nhau bay đi bay về trên

tổ, trước mặt chúng tôi kia. Con nào cũng lượn một vòng tròn trước khi đáp

xuống. Người ta bảo rằng đó là vũ điệu báo hiệu cua loài ong.

- Tía ơi ong chỉ lấy mật chung quanh dây thôi

à?

- Ờ, có khối hoa trong rừng này? Con thấy

không, hễ con ong lượn một vòng trước khi đáp xuống, là báo hiệu nơi khai thác gần

đây, còn nó lượn hình số tám là báo hiệu nơi khai thác ở xa đây...

- Sao tía biết? Tôi ngạc

nhiên, trố mắt hỏi.

- Để ý xem lâu ngày thì biết.

- Thế mà con nghe người ta nói rằng con ong

lượn hình tròn là báo hiệu chỉ đường bay đến nơi lấy mật còn nó lượn hình số

tám là báo hiệu đến chỗ lấy phấn hoa.

- Bậy? Bậy! Nhầm rồi. Nó chỉ báo hiệu nơi

khai thác gần hay xa