
Hoàng Khung Vũ. Thấy chúng
tôi muốn bước vào điện, thầy lại bật cười nói: “Đợi đã nào.”
Thầy Lý sải ba bước dài trên hành lang từ bắc sang nam trước Hoàng Khung Vũ, rồi dừng lại trên phiến đá thứ ba.
“Đây là đá Tam Âm. Mọi người lần lượt đến vỗ tay ở đây, thử xem có thể nghe thấy ba tiếng vọng không,” thầy nói.
Chúng tôi lần lượt đứng trên phiến đá thứ ba, lấy hết sức vỗ tay, từng người
vỗ tay xong, mọi người lại quây lại hỏi han xem nghe tiếng vọng lại thế
nào, rồi thảo luận đến chuyện nguyên lý.
Phiến đá thứ ba này vừa
vặn nằm đúng tâm đường tròn của vách hồi âm, âm thanh phát ra từ đây sẽ
truyền đi bốn phía, đụng phải vách hồi âm phản xạ ngược lại, tụ về tâm
ban đầu; rồi cứ thế tiếp tục truyền đi, đụng phải vách, lại phản lại,
trở về tâm.
Chỉ có điều âm thanh cuối cùng cũng sẽ mất đi, vì vậy, tiếng vọng tai người nghe thấy sẽ càng lúc càng yếu đi.
Trong điều kiện môi trường cực kỳ yên tĩnh, lực vỗ tay đủ mạnh, trong tai
không có ráy tai, chưa biết chừng cũng có thể nghe thấy loáng thoáng
tiếng vọng thứ tư.
“Các bạn lợi hại đấy.” Thầy Lý vỗ tay.
“Thầy nên đứng ở phiến đá thứ ba vỗ tay, như vậy bọn em sẽ thấy còn lợi hại hơn,” cậu em khóa dưới tôi nói.
Thầy Lý bật cười, đứng trên phiến đá Tam Âm, lấy hết sức vỗ tay mười mấy cái, chúng tôi đều bật cười thích thú.
Điều này thực ra cũng chẳng có gì, bởi trong đám sinh viên chúng tôi, bất kể là từ Đài Loan hay Bắc Kinh, ít nhất cũng có đến một nửa học về khoa
học.
Quay lại Hoàn Khâu Đàn cao ba tầng, chúng tôi trèo thẳng lên tầng cao nhất, trên đàn tế ngoài phiến đá trung tâm là hình tròn ra,
những phiến đá quây các vòng bên ngoài đều có hình cánh quạt.
“Phiến đá này gọi là đá Thiên Tâm,” thầy Lý chỉ vào phiến đá tròn trung tâm,
nói. “Nghe nói đứng giữa phiến đá này dù có nói nhỏ đến đâu, tiếng vọng
cũng rất âm vang, lại như thể tiếng từ trên trời vọng xuống. Về nguyên
lý thì các bạn hẳn nắm vững hơn tôi, có thể nói cho được không?”
Nguyên lý này cũng tương tự như đối với đá Tam Âm, đá Thiên Âm vừa đúng nằm ở
tâm vòng tròn, xung quanh lại là lan can bằng đá cẩm thạch trắng.
Sóng âm truyền đi bốn phía, sau khi va phải lan can vòng cung kiên cố, phản xạ lại tâm vòng tròn.
Điểm khác với đá Tam Âm là, bề mặt Hoàn Khâu Đàn trơn nhẵn, trong đàn không
hề có bất cứ vật cản nào, lại thêm bán kính của vòng tròn khá nhỏ, do
vậy sau khi âm thanh phát ra, tiếng vọng sẽ được truyền lại với tốc độ
cực nhanh, khiến người nghe không sao phân biệt nổi tiếng vọng và tiếng
gốc.
Tiếng vọng và tiếng gốc cùng hòa vào nhau, kết quả là âm thanh nghe được sẽ có cảm giác vang vọng và cộng hưởng hơn.
Cũng vì sóng âm được phản xạ lại từ khắp tứ phía, không thể làm rõ hướng của tiếng vọng, nên có ảo giác như tiếng vọng đó từ trời vọng xuống.
“Thời xưa, khi hoàng đế đứng đây tế trời, chỉ cần hô khẽ một tiếng, khắp bốn
bề đều vọng lại tiếng vang rần, như sấm truyền từ trời xuống vậy, cộng
thêm không khí trang nghiêm lúc tế lễ, mọi sự càng trở nên thần bí.”
Thầy Lý cũng nói những phiến đá hình quạt bao quanh đá Thiên Tâm là đá ngải
thanh, tầng thượng, tầng trung, tầng hạ mỗi tầng có chín vòng đá, càng
là những vòng bên ngoài càng có nhiều phiến đá, nhưng số lượng đều là
bội số của chín.
Cầu thang nối giữa các tầng đều có chín bậc, lan can đá tầng thượng gồm 72 phiến đá, tầng trung gồm 108 phiến, tầng hạ
gồm 180 phiến, không chỉ đều là bội số của chín, mà cộng lại còn vừa
đúng 360 phiến, vừa vặn ứng với 360 ngày trong năm.
Sở dĩ liên tục dùng chín và các bội số của chín là để phối hợp với “ngày Trùng Cửu”, đồng thời nhấn mạnh sự tối cao của trời.
Thầy Lý kêu chúng tôi lần lượt đứng thử lên phiến đá Thiên Tâm, tiếc là giờ
đã bắt đầu có một vài vị khách, trong tiếng người hơi ồn ào, hiệu quả
tiếng vọng e rằng sẽ không tốt lắm.
Còn có một bé gái cứ túm lấy
bố gào khóc, tôi gần như buột miệng kêu mọi người ngậm miệng hết, để cô
bé đứng khóc trên đá Thiên Tâm, xem xem có thể tiếng khóc chấn động trời xanh, khiến ông trời bực mình nện sấm xuống không.
Đến lượt mình đứng lên đá Thiên Tâm, tôi ngửa cổ nhìn trời, nói: “Xin cảm ơn.” Có thể là do tác dụng tâm lý, tôi cảm thấy âm thanh quả thực lớn hơn thật, lờ
mờ cũng nghe thấy cả tiếng vọng.
“Anh nói cái gì thế,” Noãn Noãn nói.
Tôi bảo với Noãn Noãn, hồi học cấp III từng học một bài văn tên “Tạ Thiên” do Trần Chi Phiên viết.
Mở đầu có câu: “Vì những người cần cảm tạ quá nhiều, nên đành cảm tạ ông
trời vậy.” Hồi đó đọc xong mà xúc động bồi hồi, giờ cuối cùng cũng có
thể trực tiếp bày tỏ với ông trời lòng cảm ân rồi.
“Anh còn nghe thấy cả tiếng vọng nữa đấy,” tôi nói. “Mà không chỉ một tiếng đâu.”
“Thật không?” Noãn Noãn rất tò mò.
“Ừ.” Tôi gật đầu. “Tổng cộng anh nghe thấy chín tiếng vọng, tiếng thứ nhất là: Đừng khách sáo.”
“...”
“Tiếng thứ hai là...”
“Anh đừng nói nữa,” Noãn Noãn ngắt lời tôi, “em có hỏi đâu.”
“Để anh nói đi mà.”
Noãn Noãn chẳng buồn để ý đến tôi nữa, rảo bước đi nhanh chóng.
Tôi đành ở lại đằng sau tự nói một mình, lần lượt từ câu thứ hai đến câu
thứ tám: Ngươi vất