chả bốn lạng thóc ướt, hả anh.
Cải vừa định hỏi câu gì đó, thì ông Mải đã trở ra, mắng át vợ:
- Cái bà này! Có bắt tận tay day tận mặt người ta không mà nói thế!
- Ông không ra đến đồng không biết, chứ người ta còn hát những câu nghe nẫu cả ruột nữa kia: “Xã viên đi cấy thâm ghe; để cho chủ nhiệm uống chè Thanh Tâm”, thì sao nào!
Ông Mải buông thõng:
- Đến nhỡn tiền còn chẳng ăn ai, nữa là hát với hỏng!
Cải nhìn ông Mải với cái nhìn khó hiểu:
- Ông bảo ai nhỡn tiền lại không làm sao kia?
Ông Mải ngồi xuống bên ấm giành tích, mở nắp, rót nước, chậm chạp, từ từ như chẳng đi đâu mà vội. Cải đưa mắt nhìn ông. Trên khuôn mặt vuông chữ điền, hiện rõ những đường da nhăn nheo, hai má đã hom hóp nhưng cái nhìn vẫn tinh anh, thoáng nét đăm chiêu, tư lự ẩn sau hàng mi dầy. Một ông già cương trực, hiểu đời, biết người, nhưng cũng không phải là người bộc trực, dễ hỏi, dễ nói. Cứ cái cách nói năng rào rào đón đón từ nãy đến giờ, đủ biết trong lòng ông đang có điều gì ấm ức chưa cởi ta được. Cải cầm cái chén không, đưa về phía cái dành tích ông Mải đang đặt tay lên nắp, nói:
- Ông cho con xin chén nước nữa. Cái giống chè xanh lâu không uống, giờ uống thấy ngon thế.
- Uống ban ngày không sao, chứ tối mà uống vào là khó ngủ lắm đấy.
Cải đón chén nước, tợp một ngụm chè xanh thơm thơm, chan chát thấm vào đến ly ty huyết quản. Đoạn, vừa xoay xoay chén nước còn dở trên tay, vừa nhìn ông Mải cất giọng chân tình:
- Ông còn tin con như cái ngày đơn vị pháo cao xạ của con về đóng quân ở đây, thì xin ông cứ nói thật. Con mới về huyện, cũng chưa hiểu hết mọi chuyện. Mà tình hình huyện nhà thì ông cũng biết rồi đấy, nó đa dạng và phức tạp lắm. Hôm nay con xuống, trước là thăm ông bà, sau cũng muốn biết sự thật về việc ông nên gặp thường vụ huyện uỷ hôm nọ.
Cải nói xong, không khí như ắng lặng hẳn. Cái hiên cửa quay hướng nam hơi ghé đông, mới già nửa buổi sáng mặt trời còn đi xiên ngang, chi đọng những vệt nắng mỏng manh nhàn nhạt. Ông Mải ngồi trầm ngâm nghe Cải nói, không ra chăm chú, cũng không ra lơ đễnh. Giây lát, quay ra ngoài bể nước, bà vợ đang rửa chân tay ở đó, giục:
- Bà chạy ra chợ mua cái gì ăn, được mớ cá về nấu bữa riêu chua thì ngon.
Bà Mải từ ngoài bể nước nói vỏng vào:
- Có khi bắt con gà mà thịt, ông ạ.
Cải vội lên tiếng:
- Thôi bác ơi, gà qué làm gì. Bác cứ cho ăn bữa cá riêu với rau muống sống thái nhỏ, như dạo nọ có lần cháu được ăn ở nhà ta, thế là ngon.
Ông Mải bảo:
- Gà thì nhà có đấy. Nhưng bây giờ thằng Điền đi vắng, chẳng lẽ tôi với anh lại bỏ đây đi đuổi gà.
Bà vợ nghe ông chồng nói thế, đủ biết ông thù tiếp bí thư huyện uỷ còn lâu, có lên đến chợ về tới nhà chưa chắc đã vãn chuyện. Còn Cải thì thầm hiểu, đó là cách ông đuổi khéo bà vợ đi để ở nhà dễ nói chuyện, nên khi ông Mải nói thế, anh cũng không can ngăn gì nữa.
Chờ cho bà vợ đi khuất ra ngoài ngõ, ông Mải mới nhìn Cải
chậm rãi hỏi:
- Bí thư huyện uỷ đã biết xã này có đảng viên xin ra đảng
chưa?
Câu hỏi bất ngờ, làm Cải sửng sốt:
- Thực tình là con mới về, chưa được nghe báo cáo. Nhưng ai
thế hả ông?
Ông Mải dằn từng tiếng:
- Tôi là một…
Cải đang cầm chén nước trên tay vội đặt xuống, buột kêu:
- Ôi chao, sao
lại là ông!
Ông Mải không úp
mở, nói ngay:
- Tôi làm đơn
trước. Sau có thêm ông Ban thiếu tá và ông Đang phó giám đốc sở thuỷ lợi về hưu
nữa cũng làm.
Mặt Cải tái đi,
tưởng cắt không còn giọt máu. Nỗi bực tức, giận hờn, cảm thông cùng một lúc xô
đến, làm Cải không nói lên lời, chỉ còn nghe một giọng rin rít qua kẽ răng, như
của ai, chứ không còn là của mình:
- Làm sao ông lại
nông nổi thế! Lúc máy bay trên đầu, bom rơi dưới đất còn dám hy sinh cho Đảng,
mà lỡ nào bây giờ ông lại xin ra Đảng?
Ông Mải vẫn giữ
giọng chân thành, chậm rãi:
- Đứa ít tuổi còn
bảo nông nổi, chứ người đã gần bảy mươi như tôi, phàm làm việc gì cũng đã nghĩ
kỹ.
- Nghĩ kỹ mà ông
lại làm thế? Bây giờ con còn mặt mũi nào ra vào cái nhà này nữa!
Ông Mải vẫn thủng
thẳng:
- Tôi ăn ở thế
nào có hàng xóm láng giềng biết cả. Nên trước thế nào nay thế, anh cứ đi lại
bình thường. Còn nếu như anh thấy ngại, thì tuỳ…
- Ông bỏ quá cho
những lời nóng nảy của con vừa rồi, cũng chỉ vì con yêu quý ông, con mới nói
thế.
- Tôi hiểu hoàn
cảnh anh về làm bí thư huyện lúc này cũng chẳng khác người đi chữa cháy. Nhưng
cờ đến tay ai người ấy phất. Hơn nữa, quanh anh còn có gần năm nghìn đảng viên
và hai vạn tám nghìn dân trong huyện, chứ mấy cái đứa chèn ép dân lành, đào
tường khoét ngạch công quỹ như lũ chuột cống ấy, đáng gì mà không dẹp được. Chỉ
có điều là có muốn dẹp hay không thôi.
Nói ra câu ấy
cũng là tin cậy, gửi trao lắm đấy. Cải được lời như cởi tấm lòng, vôi với tay
cầm cái dành tích về phía mình, rồi thuận tay rót chén nước đặt trước mặt ông
Mải. Ông cụ biết ý, đón chén nước nhưng chưa uống, nhìn Cải hỏi:
- Từ hôm anh về
có nghe anh em ở huyện nói gì tay Thuật xã này không?
- Thuật nào hả
ông?
- Thuật chồng cô
Phượng ấy, anh quên rồi à!
- Dạ...
Ông Mải phác
nhanh mấy nét về Thuật:
- Ký hiệp định
Pa-ri đ
