- Sao lại có cậu Điền dây vào đây? Mà cậu ta ra ngoài ấy làm gì để bị bắt?
- Tôi cũng hỏi mấy cậu ở ngoài nhà ăn và cả anh Hưởng nữa, như thế. Nhưng mỗi người nói một phách. Anh Hưởng thì nói như đinh đóng cột rằng, tay Lận chủ nhiệm Tiên Trung không nhầm đâu, khi nó đạp xe dẫn bảo vệ từ trụ sở xã xuống, đàng xa đã nhìn thấy tay Điền đang khoa chân múa tay xúi bẩy mấy thằng đầu chày đít thớt ở Phương Lưu xông vào quây chặt lấy chiếc U-oát…
Cải bỗng cắt ngang lời Thìn:
- Nói thế khác nào bảo cậu Điền cầm đầu đám đánh nhau.
Thìn tiếp lời, vẫn giọng nhẩn nha vốn dĩ ở ông:
- Anh Hưởng còn bảo, khi tay Lận dẫn bảo vệ tới thì chính mắt cậu ta nhìn thấy tay Điền đứng lẫn trong đám người cầm đất đá, gậy gộc dăng hàng chắn trước mũi xe ngay gần ba-ri-e. Thế nên, khi cửa kính xe đánh xoảng một cái, tay Lận mới tức tốc ra lệnh bắt tất cả những người cầm đất đá, gậy gộc đứng ở đấy, trong đó có tay Điền, mà không ai kịp chống đỡ gì được. Còn mấy đứa đi cùng xe xuống dưới ấy về thì ban trưa cả quyết ở ngoài nhà ăn tập thể, rằng đây chỉ là cuộc trả thù cá nhân giữa tay Điền và tay Hùng, kỹ sư chăn nuôi ở ban nông nghiệp, em trai Hưởng. Chuyện dài dòng lắm, nhưng đại loại là cậu Hùng đâu như yêu cô Dậm, em vợ Đĩnh. Chẳng biết hai người mặn nhạt với nhau chua, nhưng tay Hùng hay xuống nhà cô Dậm chơi lắm, nhiều lần còn đèo nhau lên tận thành phố chơi. Nghe đâu chỉ còn bà mẹ ưng nữa là xong, nhưng hình như bà cụ không muốn cho con lấy chồng xa, vì anh em Hưởng, Hùng quê mãi bên Thái Bình, chứ không phải người tỉnh này. Chuyện chưa đâu vào đâu thì bỗng nhiên mấy tháng nay, mỗi lần tay Hùng xuống cô Dậm lại đuổi khéo về, ra chiều không cho đến nữa. Tay Hùng dò la, biết cô Dậm thường gặp Điền ở nhà anh rể, nhưng chưa có dịp cho Điền biết thế nào là lễ độ, thì lần này, khi Hùng ngồi xe xuống bắt lợn lại thấy Điền đứng trong đám người ra chặn xe. Vậy là được thể, tay Hùng ra oai, cậy mình là em trai phó chủ tịch huyện, vội giục lái xe cứ đi đi, sợ đếch gì chúng nó. Tay Điền chạy đến, nhìn thấy tay Hùng cũng khoa chân múa tay thúc ông Tinh với đám cờ đỏ xông lên. Thì ra, mối thù tình ái thời nào thì thời, vẫn là mối thù không đội trời chung, anh nhỉ!
Cải đang mải đoán xem câu chuyện ông Thìn đang kể, dù là nghe người khác về kể lại, có bao nhiêu phần trăm là thực, bao nhiêu phần trăm là hư, hay thực hư chia đều, năm mươi trên năm mươi, hoặc chẳng có tý phần trăm nào là hư, là thực, bỗng nghe ông Thìn buông một câu triết lý mời gọi sự đồng tình. Nhưng Cải chưa kịp tỏ sự đồng tình lại nghe ông nói, giọng buồn buồn:
- Chỉ tiếc cho tay Điền, đảng uỷ xã vừa có công văn đề nghị công nhận hết thời hạn kỷ luật, thì giờ lại dính vào vụ này là rất gay!
Cải hỏi ông Thìn, cũng với giọng không kém buồn bã:
- Bao giờ cậu ta hết thời hạn?
- Tôi đã xem lại quyết định kỷ luật tay Điền lưu Đảng mười hai tháng, chỉ hơn tháng nữa là hết thời hạn. Nhưng giờ lại bị bắt giam thế này, sao đưa ra thường vụ xét được!
- Căn cứ vào thực tế thì vụ xô xát chưa gây hậu quả gì lớn, ngoài việc chiếc xe u-oát của uỷ ban bị vỡ tấm kính đằng trước. Còn việc bắt mấy người Phương Lưu, trong đó có cậu Điền và ông Tinh, lại do cậu Lận chủ nhiệm hợp tác ra lệnh bắt, thế cũng là sai rồi. Ừ, cứ cho là chưa ra lệnh giam giữ, nhưng trói người ta giải về nhà kho hợp tác khoá chặt lại, là không đúng rồi. Ai cũng có quyền ra lệnh, ai cũng có quyền bắt người, chỗ nào cũng có thể nhốt người như nhốt lợn, thế thì dân sống thế nào được. Cho nên, tôi đề nghị bác với tư cách thường trực huyện uỷ yêu cầu đồng chí Hưởng, với tư cách phó chủ tịch uỷ ban huyện phụ trách nông nghiệp, ra lệnh cho chủ tịch, chủ nhiệm hợp tác xã Tiên Trung thả ngay mấy người do cậu Lận cho bảo vệ bắt sáng nay ra.
Thìn cũng tỏ thái độ bực dọc trước việc chủ nhiệm hợp tác Tiên Trung cho bắt người không cần lệnh của cơ quan công an, kiểm sát, nên nghe Cải nói thế cũng nói luôn, không cần nghĩ ngợi nhiều:
- Đầu giờ chiều nay tôi ra ngoài ban nông nghiệp, cũng nói thẳng ý kiến của tôi giống như anh vừa nói, nhưng anh Hưởng chỉ nói việc này phải có ý kiến của đồng chí chủ tịch uỷ ban huyện, vì khối nội chính do chủ tịch phụ trách. Vậy thì chúng ta đành phải chờ anh Trường đi họp về thôi, chứ đảng không thể thay chính quyền thực thi pháp luật được, phải không anh!
Cải bỗng ật người ra phía sau thành ghế, uể oải rã rời.
Đúng là không thể làm thay, nhưng chẳng lẽ cứ ngồi khoanh tay mà chờ…
Việc trọng đại, liên quan đến uy tín của cả một tổ chức, một
cộng đồng và mạng sống của bao con người thì đành “ngồi khoanh tay”, chờ người
đứng đầu thực thi pháp luật của huyện. Còn việc chẳng cấp bách là mấy, để một
ngày, một tháng, thậm chí một năm mới có ý kiến của lãnh đạo cũng không chết
ai, không trở ngại gì, thì lại không cam “khoanh tay”, ngược lại, còn vươn dài
cánh tay tới hàng nghìn mét, nhoáy cái là xong. Đấy là cả một câu chuyện không
ngắn, cũng chẳng dài, thoáng nghe như ông chằng bà chuộc, chẳng ăn nhập gì với
chuyện lợn gà, xe cộ, đựng độ nhau ở lối vào làng Phương Lưu hẻo lánh, vốn là xóm
