g khai sẽ ảnh hưởng đến trật tựtiền tệ dưới âm phủ, âm phủ sẽ tịch thu toàn bộ số tiền đó. Nhưng nếulàm chúng trong căn mật thất trong nhà, diêm phủ sẽ không thể phát hiệnra được, lúc đó thần không biết, quỷ không hay. Tiếp đến, dùng một chiếc túi đựng tất cả chúng lại sao cho kín đáo, rồi cẩn thận vận chuyển rabên ngoài, như vậy tất cả mọi sự sẽ được hoàn tất. Còn việc phải hóatiền vàng bên sông, có lẽ đó là tập tục của thời Đường. Trong Minh báoký, Đường Lâm có kể rằng, khi Lý Sơn Long được thả trở lại dương gian,tên lính âm phủ đòi phí cảm tạ, cũng yêu cầu “phải hóa chúng dưới gốccây cổ thụ bên sông”. Hiển nhiên việc này hoàn toàn có cái lý của nó, có thể đó là quy định của con người đặt ra lúc bấy giờ. Nước là chất lỏng, luôn chảy xuống chỗ thấp, nước sẽ dễ dàng đưa tiền giấy được tới nơisuối vàng. Vào cuối đời Hán, Trương Lỗ sử dụng năm đấu gạo làm “tam quan thủ thư” tượng trưng cho trời, đất, và nước, một phần gạo đó sẽ đượcđưa lên trời - đem gạo rắc lên núi, một phần được chôn xuống đất, mộtphần cho chìm xuống nước. Sự việc này có lẽ cũng cùng một ý nghĩa vớiviệc hóa vàng bên sông.
Ngoài ra chúng ta cũng được biết khi đó,trong tất cả các thành phố thời Đường đều đã có các xưởng chuyên sảnxuất tiền giấy, cũng như có thể mời người đến tận nhà làm tiền giấy.Những người lấy nghề làm tiền giấy làm kế sinh nhai đương nhiêu đều lànhững người bần hàn, tuy nhiên trong đó cũng xuất hiện những nhân vật cỡ lớn. Trong Ly miêu hóa thái tử, Lý Chấn Phi (mẹ ruột của Nhân Tông)trong lịch sử ghi chép là người xuất thân từ gia đình bần hàn, em traicủa bà sau khi lưu lạc tới làm thuê cho một xưởng sản xuất tiền giấy.Khi vua Nhân Tông đăng cơ, người làm thuê kia cố nhiên trở thành Quốccữu đại nhân của một nước, có quyền quản lý, chỉ huy tất cả quan trênquan dưới trong cung. Nếu nghề làm tiền giấy cần lập sư tổ, thì vị Lýquốc cữu này sẽ là một ứng cử viên sáng giá.
Tiền âm phủ còn được làm từ vàng, bạc lát mỏng (trên thực tế được làm từ thiếc), lúc này nókhông còn là tiền giấy nữa, mà là đĩnh vàng, đĩnh bạc được gấp từ nhữnglát vàng, lát bạc. Đương nhiên chúng chỉ có hình dạng của đĩnh vàng,đĩnh bạc chứ trên thực tế đều thuộc loại ngoài thật trong giả, hàm lượng vàng bạc trong đó chiếm tỷ lệ vô cùng nhỏ. Nhưng, cho dù có là “hàngrởm” đi chăng nữa, thì người thường cũng khó có đủ điều kiện để sử dụngchúng. Nếu cần loại tiền có bề mặt trơn sáng, đẹp mắt thì mua giấy nhuộm màu vàng, màu bạc hoặc những đĩnh vàng, đĩnh bạc làm từ thiếc cũngđược. Việc sử dụng các đồ lễ cống nộp lên quan trên có chất lượng thấp,thì người đem tặng khó mà được sống yên ổn. Trong quyển chín, cuốn Duyệt vi thảo đường bút ký, Kỷ Vân đã kể lại câu chuyện có thật của gia đìnhmình như sau:
Mùa hạ năm Mậu Tý, cô nữ tỳ Ngọc Nhi mắc bệnh laomà chết, rồi bỗng nhiên cô ta tỉnh lại, nói: “Binh lính âm phủ sai tatrở lại đòi tiền.” Mọi người đốt tiền giấy cho cô ta, lúc này cô ta mớichết. Nhưng lúc sau cô ta lại hồi tỉnh, nói: “Chỉ có tiền bạc là khôngđủ, âm phủ chưa chịu đâu.” Thế là người ta lại đem đĩnh vàng, đĩnh bạcra đốt, sau đó cô ta mới dứt khoát ra đi không bao giờ tỉnh lại nữa.
Kỷ học sĩ lăn lộn chốn quan trường nhiều năm, vậy mà ông vẫn chất vấntrong văn của mình rằng: “Binh lính âm phủ đi đòi tiền như vậy, vậy quan dưới âm phủ quản lý việc gì?” Câu hỏi được đặt ra chẳng có lý chút nào, lẽ nào chỉ có quan lại nước Đại Thanh của ông mới được phép lơ là việccông, tham ô, tham nhũng?
Ghi chép về phong tục đất nước TrungHoa có viết về tục đón tết Trung nguyên của người Cát An, Giang Tây, kểrằng trong dân gian có tục gấp tiền giấy, kỵ gấp vào ban đêm, và hơn nữa là kiêng phụ nữ mang thai gấp tiền. Nếu tiền giấy được gấp bởi phụ nữmang bầu, sau khi hóa xong, những hồn ma dưới âm ti sẽ không chuyển được số tiền đó, như vậy chẳng phải uổng phí công sức sao. Rõ ràng tập tụcnày xuất phát từ góc độ bảo vệ phụ nữ mang thai, nhưng từ đó ta cũng cóthể nhận ra rằng, tất cả các loại đồ vàng mã được gấp từ giấy đa phầnthuộc loại công việc gia đình của người phụ nữ, hơn nữa đó không phải là một công việc nhàn hạ. Còn việc kỵ gấp tiền giấy vào ban đêm, bởi banđêm thuộc về âm, không biết chừng bên này gấp tiền, bên kia sẽ xuất hiện loại tiền tệ ở ngân hàng âm phủ, khi đó khó tránh được việc các hồn mahoang dại và các hồn ma hung hăng sẽ đến phá cửa cướp tiền.
3
Tất cả các loại tiền giấy có hình dáng gần giống với tiền đồng, chỉ cần đốt xong dưới phía âm phủ sẽ xuất hiện loại tiền âm phủ hoàn toàn giống với những tiền đồng ở dương gian. Không cần hoài nghi về quá trình kỳ diệunày, bởi có người đã tận mắt chứng kiến nó.
Trong quyển Hà Đôngký Tiết Ngư Tư, người thời Đường có ghi lại một sự việc xảy ra giữa nămThái Hòa đời vua Đường Văn Tông: “Một viên quan nhỏ tên Tân Sát bỗngnhiên lên cơn đau đầu rồi ngất lịm đi, chỉ có điều tim ông vẫn đập. TânSát nằm trên giường, ông thấy có một người mặc áo vàng bước tới, kéo ông ra khỏi ngôi nhà nhỏ. Ra đến cửa, người mặc áo vàng nói: “Nhà ngươi vẫn chưa đến lúc phải chết, nếu ngươi đồng ý đưa ta hai nghìn quan tiền, ta sẽ đưa
