ông “ngày đêmrượu chè, khách khứa, ham vui tửu sắc”, chỉ trong bốn năm ông mắc bệnhnặng mà chết. Tín Lăng Quân chết được mười tám năm thì nước Ngụy suyvong, giang sơn chuyển sang quyền cai quản của nhà Đại Lương. Đó là hậuquả mà Tứ công tử nước Ngụy cho dù chết sớm cũng không mong được chứngkiến.

Có lẽ mọi người cho rằng câu chuyện ở đây không hề nhắc tới sổ thực phẩm, vậy thì tôi lại kể đến một sự việc khác. Tuy chỉ là mộtcâu chuyện, nhưng nhân vật trong đó là có thực, rõ cả họ cả tên.

Câu chuyện được kể trong Tử bất ngữ xảy ra vào năm Khang Hy. Huyện lệnhhuyện Thạch Khang là Uông Dĩ Hân, có người bạn thân họ Lâm. Lâm Mỗ chếtsớm, sau đó được làm thần thổ địa vùng Thạch Khang. Hai người tuy âmdương cách biệt nhưng hằng đêm họ vẫn gặp nhau trong mơ, vui vẻ như khicòn sống. Một đêm, Lâm thổ địa nói với Uông Dĩ Hân rằng: “Nhà huynh gặpnạn, đệ không dám không nói cho huynh biết, trời định mẫu thân của huynh bị sét đánh chết.” Uông Dĩ Hân kinh ngạc, kêu khóc van xin Lâm Mỗ cứumẫu thân mình. Nhưng Lâm thổ địa nói: “Đây là cái nghiệt của kiếp trước, đệ chỉ là một viên quan nhỏ, làm sao có thể cứu được?” Uông Dĩ Hân vừakhóc vừa van xin, Lâm Mỗ nói: “Chỉ có một cách, huynh nhanh chóng tậnhiếu đạo làm con, tất cả những đồ ăn, đồ uống, chăn màn, quần áo thườngngày bà dùng, tất cả chuẩn bị gấp mười lần bình thường, huynh chịu lãngphí một chút, như vậy tất cả số lộc trong đời cụ đã hưởng hết, lúc đó cụ sẽ ra đi, huynh có thể tận hiếu đến việc cuối cùng, khi đó Lôi thần cóđến thì cũng chẳng có việc để làm nữa rồi.” Uông Dĩ Hân làm đúng theolời Lâm thổ địa, quả nhiên đã tiễn mẫu thân của mình lên đường sớm. Banăm sau, trong một trận mưa gió bão bùng, Lôi thần ghé thăm nhà Uông DĩHân, một tia điện cứ lia vòng quanh chiếc quan tài bà cụ đang nằm, mùisulfur bốc lên nồng nặc khắp nhà, nhưng không tìm thấy mục tiêu, tia sét đó không đánh xuống được. Lôi thần không biết phải báo cáo với Diêm phủ thế nào, đành giáng xuống phá tan ngôi nhà rồi đi, tượng thần thổ địabị đánh cho nát vụn,

Tận hiếu là một phẩm chất tốt đẹp, nhưngkhông nên tận hiếu đến quá mức, phá hoại thiên vật để mang danh tậnhiếu, như vậy lại thành mang cái chết đến nhanh, hiển nhiên không thểchọn phương án này được, trừ phi chết muộn hơn nhưng phải chịu bị sétđánh. Nhưng từ đó chúng ta cũng phải nghĩ rằng, tự tìm đường chết đểtránh né sự trừng phạt của trời, cũng có thể coi đó là kế sách hay giúpđưa lũ dân tặc ngu ngốc vào nhà đá.

Vũ An Hầu Điền Phẫn sau khichết không lâu, vụ việc ông câu kết với Hoắc Nam Vương bị bại lộ, Hán Vũ Đế căm hận nói rằng: “Tiếc là hắn chết sớm, nếu không ta sẽ diệt cảdòng tộc nhà hắn!” Có lẽ vào thời bấy giờ, người chết rồi sẽ được miễnsự truy cứu của pháp luật. Vì thế, một số tham quan khi có dự cảm sựviệc không được thuận lợi, bọn chúng sẽ “hi sinh vì nhiệm vụ” trước, như vậy không những bảo toàn được số tiền đã tham nhũng và cuộc sống hạnhphúc của người thân, mà bản thân mình còn được truy điệu tử tế. Ngườidân nói: “Không phải không báo ứng, mà là thời điểm chưa chín muồi.”Nhưng nếu không đợi thời điểm đến mà hắn đã trốn thoát, vậy anh còn báoứng cái gì đây? Vì thế, kẻ tham quan sáng suốt tốt nhất là hãy biết“chọn ngày mà chết”, chỉ cần chú ý đừng chết trên giường của gái điếmtrong khách sạn là được, thông thường trường hợp đó không thể gọi là hisinh trong lúc thi hành nhiệm vụ được, mặc dù “nghề” của hắn vốn là làmnhững việc như vậy.

3

Gần giống với sổ thực phẩm là sổ lợi lộc, có điều, sổ thực phẩm chỉ giới hạn trong nội dung ẩm thực, còn sổlợi lộc lại bao gồm tất cả thu nhập trong đời, không chỉ có tiền lương,lương thực được cấp phát, mà cả những khoản tham ô, bóc lột của quanlại, thổ phỉ cũng nằm trong đó, chỉ cần anh không bị tóm và nôn chúngra. Nói rằng mỗi người đều có một quyển sổ này, nhưng thực ra nó chẳngliên quan gì đến người nghèo, hỏi “lợi lộc” của người nghèo chẳng khácnào anh tìm ăn mày đòi danh thiếp, như vậy có khác nào anh định lấy họra làm trò cười. Nhưng Diêm phủ lại khăng khăng đòi bình đẳng, có tiềnhay không có tiền đều phải ra ngân hàng lập một tài khoản, thôi thì đành vậy, chỉ có điều sổ tiết kiệm của người nghèo cũng chỉ là những phiếucơm bắt buộc phải tiết kiệm mà thôi.

Lộc có hai loại, cũng có thể nói là ba loại, đối với quan thần thì là “lộc quan”, là lượng thóc gạo, vàng bạc do triều đình cấp, đối với người bình thường thì nó là “lộclãi”, nếu ngay cả “lộc lãi” cũng không có thì chỉ có “lộc ăn uống” - lànhững phiếu ăn. Nhưng trong sổ Diêm phủ, lộc quan không được sạch sẽ như bảng lương hằng tháng, mà tất cả những khoản thu nhập đen, bao gồm cácnguồn thu phi pháp như tiền hối lộ, quà tặng, cướp bóc, chỉ cần “đời anh nên có” thì chắc chắn chúng sẽ được ghi vào sổ này. Về mặt pháp luật ởdương thế, chúng được coi là bất hợp pháp, chỉ cần âm phủ ghi án vào sổlợi lộc, “số mệnh được chỉ định”, thì đó không những hợp lý mà còn hợppháp, hơn nữa đó còn là cái mà thần thánh không thể xâm phạm, bởi “mệnh” là thứ ông trời đã an bài mà không ai có thể can thiệp được. Trongchương Núi phá tiền, quyển m sơn bát cả