nhiều cũng như nhau. Hai người sau này được làmquan, trong đó một người chết sớm, bèn báo mộng cho người kia rằng:“Trước đây ta sinh ra trong giàu sang phú quý, tiêu dùng quá lãng phí,vì thế mà ta chết sớm. Còn các hạ sinh ra trong hoàn cảnh hàn vi, chưađược hưởng thụ nhiều, vì thế mà vẫn sống.” Rồi người đó kết luận rằng:“Con người không nên hưởng thụ và sử dụng quá mức.” Câu nói này nghe rất hay, nhưng hai chữ “quá mức” ở đây lại vô cùng linh hoạt, con người mỗi người có một “mức” khác nhau, vẫn còn không gian lớn dành cho các đạinhân và lão gia thả sức xa xỉ.
2
Sổ thực phẩm và sổ sinhtử tạo nên hai loại thước đo, một là lấy thời gian sống làm giới hạn,một lấy số lượng thực phẩm phải ăn trong đời làm giới hạn, người ta nênnghiên cứu xem nên dựa theo tiêu chuẩn nào để kết thúc cuộc đời củamình. Nhưng từ câu chuyện của Lý Xương Linh có thể thấy rằng, nếu nhưcoi sự phóng túng và tiết kiệm thực phẩm là chiếc van khống chế cuộcđời, vậy thì giữa hai quyển sổ này vẫn có thể thông cảm được cho nhau.Nhưng điều này dường như chỉ phù hợp với những người giàu sang phú quý,còn đối với người nghèo, chút thực phẩm đó nếu “trân trọng” một chút thì bụng sẽ lập tức đứng lên đấu tranh, còn nếu làm cho no bụng thì lạiđoản thọ. Trong quyển Chí lâm của Tô Đông Ba có đoạn viết vui thế này:Nhan Hồi ăn cơm bằng rá, uống nước bằng vầu nên không tránh khỏi cáichết yểu, nếu như ông ta mỗi lần có thể ăn được hai rá cơm, hai vầu nước thì chắc chắn muốn sống đến năm hai mươi tuổi xem chừng cũng khó!
Tuy nhiên, những kẻ giàu sang phú quý lại không muốn “trân trọng phúcphận”, cứ mở tiệc rượu là lên tới hàng ngàn, hàng vạn đồng, ăn không hết thì đổ đi, không hề tiếc rẻ. Nếu bạn nói với anh ta rằng, tuy chỗ đồ ăn đó được kê khai vào quỹ công, nhưng lại nằm trong sổ thực phẩm của anh, liệu anh ta có tin không? Anh ta không tin, và người dân thường cũngkhông tin, rõ ràng là mồ hôi nước mắt của chúng tôi, dựa vào cái gì màcác người tính đó là phúc phận của tôi? Cho đến lúc bệnh gan nhiễm mỡtìm đến, cholesterol trong máu tăng cao, anh làm điều ác giờ đây bị báoứng, có lẽ lúc này anh ta mới nghĩ tới việc “trân trọng phúc phận”,nhưng cũng như viên quan tham ô, ngồi trong tù rồi mới nghĩ tới “bà con, cô bác nơi quê nhà”. Đến lúc này, mệnh trời đã định, anh có điều chỉnhlượng thực phẩm của mình như thế nào cũng vô tác dụng mà thôi.
Tác phẩm Tuyên thất chí của Đới Phù có viết, Lý Đức Dục là tướng quốc nhàĐường, bị cách chức đi Lĩnh Nam. Trước khi lên đường, ông hỏi một vị hòa thượng xem liệu ông có được quay trở lại miền Bắc hay không. Vị hòathượng nói: “Lúc bình sinh, tướng quốc chỉ được ăn một vạn con dê, naytính ra đã được chín nghìn năm trăm con rồi. Vì thế ngài trở lại miềnBắc là vì vẫn còn năm trăm con dê đang chờ ngài quay trở lại ăn.” Ai ngờ vừa nói xong, quan sai của Tiết độ sứ Trấn Vũ trình lên một lá thư,đồng thời tặng cho tướng quốc năm trăm con dê (Khi vị quan sai này xuấtphát chắc chắn vẫn chưa nhận được tin Lý Đức Dục đã bị giáng chức.) LýĐức Dục vô cùng kinh hãi, nói với hòa thượng rằng: “Ta không ăn chúng,như vậy chắc có thể tránh được chứ?” Hòa thượng đáp: “Dê đã được đưa đến nơi này, chúng đã thuộc quyền sở hữu của tướng quốc, ăn hay không thìchúng cũng đã được ghi dưới tên của ngài rồi.” Vì thế, Lý Đức Dục giángchức đi Triều Châu, sau đó đi Nhai Châu, và trút hơi thở cuối cùng tạimột nơi hẻo lánh của tỉnh Hải Nam. Cũng một câu chuyện đại loại như vậy, Dung ảm bút ký của Tiết Phúc Thành kể, có người lúc bình sinh rất thích ăn vịt, mỗi bữa đều phải giết một con làm thịt ăn. Một ngày, anh ta nằm mơ thấy mình lạc tới một đầm nước. Trong đầm nước có một đàn vịt béođang bơi lội, người trông vịt nói: “Đàn vịt này là để cho ngươi ăn!” Lúc tỉnh dậy người này tự cảm thấy rất vui, và giết vịt ăn một cách vô độ.Nhưng về sau anh ta lại mơ thấy mình đến đầm nước nọ, lúc này số vịttrong đầm còn lại không nhiều. Sau khi tỉnh lại, anh ta vội vã lệnh chongười nhà không được giết vịt nữa. Thật trùng hợp, không lâu sau anh tamắc bệnh nằm liệt giường, họ hàng, bạn bè đến thăm nom, ai đến cũng mang cho anh một con vịt đã được làm chín. Anh ta đếm, trùng khớp với số vịt mà anh đã thấy trong mơ, vừa ngạc nhiên vừa sợ, rồi đột nhiên anh takêu lên một tiếng buồn bã. Thường ngày thích ăn thứ đó, bỗng nhiên bịcấm không được ăn, thói quen đó làm sao có thể thu lại được. Xem ra phái không gian cuối cùng cũng vẫn phải quy thuận phái thời gian, càng nhiều càng khó tránh (chết sớm).
Tiết kiệm ăn uống có thể giảm béo,nhưng có thể cứu được mạng sống hay không thì rất khó nói. Nhưng nếukhông muốn sống nữa, anh cứ việc ăn nhiều, uống nhiều, cho dù không đạtđến cấp độ căng bụng mà chết, nhưng việc giảm thọ sẽ có khả năng thànhcông rất lớn. Nhưng có kẻ nào khờ khạo đến vậy không? Đương nhiên là có, hơn nữa, chưa hẳn tất cả đều là những kẻ khờ khạo. Bậc đại hiền như Tín Lăng Quân - Tứ công tử thời Chiến Quốc đã từng dẫn quân binh năm nướcđánh bại quân Tần, lập công lớn gây chấn động các bậc đế vương, bị kẻxấu lên kế hoạch hãm hại, đồng thời bị giáng chức. Từ đó,
