cau với bà, lấy vỏ cau kết thành những chiếc thuyền thúng

nhỏ xinh xinh. Bên thềm nhà, tôi gối đầu lên đùi bà, mắt lim dim ngủ trong làn

gió mát thổi từ vườn và giọng bà khe khẽ kể chuyện thời con gái. Những khuôn

phép đạo đức, những cách thức ứng xử hàng ngày được bà chỉ dạy qua những buổi trưa

êm đềm với giọng thì thầm theo cách mưa dầm thấm lâu như vậy.

Nhà văn Louisa May Alcott viết rằng: “Mỗi ngôi nhà cần có một

người bà trong đó”. Tại sao vậy? Tại sao mỗi khi nhớ về thời ấu thơ, ký ức về

ông bà luôn là ký ức êm đềm nhất? Tại sao khi đến tuổi dậy thì, con cái thường

cãi lời cha mẹ nhưng lại sẵn sàng nghe lời ông bà? Tại sao cũng xuất phát từ

yêu thương nhưng cha mẹ thường trách mắng còn ông bà lại có thể bao dung? Tại

sao có những chuyện ta không thể kể với cha mẹ nhưng sẵn sàng tâm sự với ông nội

hay bà ngoại?

Có khi nào bạn tự hỏi điều đó?

Mỗi thế hệ đều có vai trò của mình. Có lẽ ông bà không còn

phải chịu gánh nặng của cuộc mưu sinh như cha mẹ chúng ta, cũng không bị sức ép

bởi trách nhiệm phải dạy dỗ ta nên người. Ông bà có sự thông thái và lòng kiên

nhẫn của người đã trải nghiệm. Sự nhẫn nại và dịu dàng của người đã đi qua

quãng đường dài. Luôn có một đoạn đường mà cha mẹ chúng ta chưa đi qua. Và ông

bà ở đó, để yêu thương, nuông chiều và đôi khi làm hư hỏng chúng ta, với một

tình yêu vô điều kiện.

Đôi khi, có những mâu thuẫn xảy ra giữa cách giáo dục nghiêm

khắc của ba mẹ và sự chiều chuộng của ông bà. Nhưng khi lớn lên, bạn nhìn lại

thời ấu thơ và sẽ hiểu rằng: nhân cách của mình đã được hình thành nhờ cả hai

điều đó, nhờ sự cân bằng của cả hai. Quả thật, ai có được cha mẹ nghiêm khắc và

ông bà nuông chiều, quả là hạnh phúc lớn lao.

Do cuộc sống bận rộn, không có thời gian chăm sóc thế hệ già

nên người Nhật đã chế tạo robot Snuggling Ifbot có khả năng nói chuyện như một

đứa cháu lên 5 tuổi để bầu bạn với người già. Nhưng chỉ sau một tháng, sản phẩm

này đã trở nên ế hàng. Bởi ông bà của chúng ta không cần một người máy giúp họ

“kích thích não hoạt động và tránh được bệnh hay quên”. Robot không biết lắng

nghe, không biết hỏi chuyện ngày xưa, cũng không biết vòi vĩnh và đón nhận tình

yêu từ ông bà. Trong khi, đó mới chính là cái mà ông bà cần ở những đứa cháu.

Ông bà chính là những chứng nhân đầy yêu thương, là một dấu

gạch nối giữa chúng ta với quá khứ. Thế hệ ông bà cũng như cái rễ cây vậy. Bạn

không nhìn thấy rễ cây, nhưng bạn biết rằng rễ luôn hiện hữu ở đó, là nguồn gốc

của nhựa sống, là nơi khởi đầu của những chiếc lá non. Vì vậy, hãy kính trọng

ông bà. Dù gặp ông bà ở đâu, trong gia đình hay viện dưỡng lão, hay thậm chí

khi nhìn thấy ông bà trên đường, dù là ông bà của bất cứ ai, cũng đừng hờ hững

đi qua mà không cúi đầu chào. Với lòng biết ơn.

“Nghẹn lời thương đỏ mắt chuyện tương phùng”

Cách đây không lâu, Lê Thị Hà Tuyên - cô học trò 18 tuổi ở

thị trấn Tuy Hòa (Phú Yên) - bị tai nạn do nổ bình gas tại phòng trọ. Cô bị phỏng

toàn thân tới 66% và các bác sĩ tiên lượng khó qua khỏi. Quyết cứu lấy đứa con

thương yêu, ba Tuyên đã đưa cô vào bệnh viện Chợ Rẫy và xin các bác sĩ phẫu thuật

lấy da ở hai đùi mình để ghép cho con.

Những ngày này, người cha ấy vẫn đang lê lết đôi chân rỉ máu

để chăm con.

Đó là một trong nhiều người cha mà tôi biết.

***

Nhà văn Jean - Louis Fournier trong tự truyện Ba ơi mình đi

đâu? đã viết:

“Hồi còn trẻ, tôi thường ao ước về sau sinh được một lũ con.

Tôi thấy mình vừa hát vừa leo lên những dãy núi, vượt qua các đại dương cùng những

thủy thủ bé nhỏ nom rất giống tôi, đi khắp thế giới với phía sau là một bầy trẻ

con vui vẻ, tò mò, ánh mắt sống động, những đứa trẻ sẽ được tôi dạy thật nhiều

điều, tên gọi của cây cối, chim muông và các vì sao. Những đứa trẻ sẽ được tôi

dạy chơi bóng rổ và bóng chuyền, những đứa trẻ sẽ cùng tôi thi đấu và không phải

trận nào tôi cũng thắng”.

Giấc mơ đó chắc cũng giống giấc mơ của bất cứ người đàn ông

nào.

Jean - Louis Fournier có đến hai đứa con trai thiểu năng và

“tật nguyền vĩnh viễn”. Mathieu đã chết và Thomas mãi đến ba mươi tuổi vẫn chỉ

có thể lặp đi lặp lại hàng chục câu hỏi: “Ba ơi mình đi đâu?”

“Những ai chưa từng sợ có một đứa con bất thường hãy giơ

tay.

Chẳng có ai giơ tay cả.

Mọi người đều nghĩ đến chuyện đó như nghĩ đến một trận động

đất, như nghĩ đến ngày tận thế, thứ gì đó chỉ xảy ra một lần.

Tôi có đến hai ngày tận thế.”

Những người đàn ông trở thành người cha không chỉ để hiện thực

hóa ước mơ, mà còn để gánh vác trách nhiệm, nỗi lo lắng, đôi khi cả sự đau đớn

và tuyệt vọng.

***

Tôi nhớ lúc nhỏ có lần phạm tội, mẹ phạt quỳ úp mặt vào tường

suốt hai tiếng đồng hồ. Khi đi làm về, nghe mẹ kể lại, ba đã gọi tôi đến và

nói: “Trở thành người như thế nào là tự do của con. Trở thành người tốt hay người

xấu là tự do tuyệt đối của con. Con có toàn quyền lựa chọn cho cuộc đời mình.

Ba mẹ yêu thương con không phải vì con ngoan mà vì con là con của ba mẹ, bởi vậy

kể cả khi con trở thành một người xấu, một kẻ dối trá hay thậm chí trộm cắp,

thì tình yêu của b