i ích của trật tự, để tiếp nhận sự xác nhận cần thiết của những ngờ vực của tôi. Tôi có thể có điều này của Muoth, nhưng mặc dù anh ta cho thấy là ít trách nhiệm hơn là Gertrude, tôi cũng không thể nào vác mặt mình đến với anh ta. Tôi đến thăm Gertrude nhưng không thấy nàng ở trong nhà. Hôm sau tôi lại đến và nói chuyện với nàng và thân phụ nàng trong chốc lát, cho đến sau đó cô tôi còn lại một mình với nhau, thân phụ nàng nghĩ rằng chúng tôi muốn tập dượt nhạc.

Bấy giờ nàng đứng đó một mình trước tôi và tôi đã nhìn nàng một cách tò mò. Nàng có vẻ đổi thay chút ít nhưng vẻ đẹp thì vẫn như tự bao giờ.

– Tha thứ cho tôi, Gertrude – tôi nói, giọng quả quyết – nếu tôi có làm phiền cô một lần nữa. Tôi đã viết cho cô một bức thư vào mùa hè, có thể nào bây giờ tôi được sự trả lời đó chăng? Tôi phải đi xa, có thể một thời gian lâu dài. Ngược lại tôi sẽ đợi cho đến khi nào chính cô…

Khi đó nàng thất sắc và nhìn tôi ngạc nhiên, tôi đỡ lời sợ hãi và nói:

– Câu trả lời của cô là không, có phải không? Tôi nghĩ vậy. Tôi chỉ muốn biết chắc mà thôi.

Nàng gật đầu một cách buồn bã.

– Heinrich có phải không? – tôi hỏi.

Nàng lại gật đầu, và bất thần, nàng có vẻ hoảng sợ và nắm lấy tay tôi:

– Van anh tha thứ cho tôi và đừng có làm bất cứ chuyện gì với anh ấy.

– Tôi không có ý định làm thế đâu, cô có thể yên tâm.

Tôi nói và phải gắng cười, vì lẽ tôi đã nghĩ đến Marian và Lottie, những người cũng đã từng quấn quýt lấy anh ta và bị anh ta đánh đập. Có lẽ anh ta cũng sẽ đánh đập Gertrude và huỷ diệt niềm hãnh diện cao cả và cái bản chất tin cậy của nàng nữa.

– Gertrude – tôi lại bắt đầu – hãy coi chuyện đó đã xong! Không phải về phần tôi đâu nhé! Nay tôi biết sự việc đặt để với tôi như thế nào. Nhưng Muoth sẽ không làm cho cô hạnh phúc đâu. Thôi xin giã biệt, Gertrude.

Cái cảm giác tê tái và yên tĩnh lạ thường của tôi đã khăng khăng nhất mực. Chỉ lúc hiện giờ, khi Gertrude ngỏ lời với tôi theo cách này, cùng cái giọng điệu mà tôi nhớ lại Lottie đã sử dụng và nhìn đến tôi một cách ái ngại và nói:

– Đừng bỏ đi như thế. Tôi không đổ việc này cho anh đâu

Thì tôi cảm thấy như con tim tôi tan nát, và tôi khó lòng mà chế ngự mình.

Tôi đưa tay tôi ra cho nàng và nói:

– Tôi không muốn làm hại cô hoặc Heinrich đâu. Nhưng hãy đợi một chút. Đừng để cho y thi hành quyền uy với cô. Y huỷ hoại mỗi người y ưa thích…

Nàng gật đầu và buông tay tôi ra.

– Tạm biệt – nàng nói một cách điềm tĩnh – Đấy chẳng phải là lỗi của tôi. Hãy nghĩ tôi với tôi cũng như Heinrich.

Câu chuyện đã xong. Tôi đi về nhà và tiếp tục với dự định của tôi như thể một phần của tác phẩm phải được hoàn thành. Thật ra trong khi tôi làm công việc này thì tâm hồn tôi nặng nề và tràn ngập một nỗi u hoài, song tôi biết về nó trong một đường lối xa xôi và không dành các ý nghĩ cho nó. Điều đó cũng tương tự với tôi là phải chăng ngày giờ còn lại đó có đi đến chỗ tốt đẹp hay không. Tôi sắp xếp lại từng chồng giấy tờ mà vở nhạc kịch của tôi đã viết được một nửa, và viết một bức thư cho Teiser kèm theo với vở nhạc kịch ấy, như vậy tác phẩm của tôi sẽ, nếu có thể, được bảo tồn. Rồi tôi cân nhắc cái phương cách mà tôi sẽ chết. Tôi ước ao miễn trừ cho song thân tôi, nhưng không thể nghĩ ra cách chết nào sẽ làm cho điều này có thể được. Dần dà, nó không còn thành vấn đề mấy. Sau cùng tôi quyết định dùng một khẩu súng lục. tất cả những nghi vấn này chỉ xuất hiện với tôi trong một kiểu mẫu lờ mờ và phi thực. Tôi chỉ có một ý tưởng cố định mà thôi, đó là việc tôi không thể nào tiếp tục sống được nữa, vì rằng tôi đã ý thức điều đó qua cái vỏ băng giá ở cái quyết định khủng khiếp của tôi về cái đời sống mà tôi từng có. Nó chằm chặp nhìn tôi một cách kinh tởm qua đôi mắt vô tình và nó có vẻ như xấu xí và khủng khiếp hơn là cái ý niệm tối tăm và hoàn toàn vô cảm xúc mà tôi đã có về cái chết.

Hai ngày sau đó, vào một buổi chiều, tôi đã sẵn sàng với những chuẩn bị của tôi. Tôi vẫn còn muốn có một cuộc bách bộ qua thành phố. Tôi phải đem hai quyển sách trả thư viện. Đấy là một khuây khoả cho tôi khi biết rằng đến tối thì tôi sẽ không còn sống nữa. tôi cảm thấy giống như một người bị một tai nạn và một phần thân thể vẫn còn ở dưới sự tê điếng mất cảm giác và không cảm thấy đau đớn, nhưng đã có cái nếm trải của một cơn hành hạ dữ dội. Hắn chỉ có những hy vọng là hắn sẽ hoàn toàn đắm chìm vào quên lãng trước khi cơn đau đớn ngờ vực đó trở thành sự thực. Đó là điều tôi đã cảm thấy như thế nào. Tôi ít khốn đốn với nỗi đau đớn hiện thời hơn là khốn khổ với nỗi sợ hãi rằng tôi có thể ý thức sáng suốt trở lại và phải làm trống rỗng cả cái chén đắng chết người đó, mà nó đã réo gọi tôi, để tách hẳn khỏi tôi. Đó là vì cớ gì tôi đã hối hả cất bước nhanh, chỉ chú ý đến cái gì cần thiết và trở lại ngay. Tôi vừa mới đi một vòng để khỏi phải đi qua căn nhà của Gertrude, vì tôi cảm thấy, mà không sao phân tích được, là nếu tôi thấy căn nhà đó, thì nỗi đau đớn không thể chịu nổi mà tôi từng tìm kiếm sự trốn thoát sẽ tràn ngập và đánh gục tôi.

Như vậy, với cái thở nhẹ nhõm, tôi đi trở về căn nhà n