ột điều gì đó đã làm nàng phiền muộn. chỉ điều đó cũng xấu rồi, nhưng nó làm tôi lo lắng là nàng sẽ giả vờ vui vẻ và che giấu mọi sự với tôi. ngay khi âm nhạc chấm dứt, tôi đi tới nàng ,ngồi xuống bên cạnh nàng và bắt đầu một cuộc nói chuyện lăng nhăng. Tôi nói rằng nàng đã có một mùa đông bận rộn và tôi cũng đã có một thời gian cố gắng nữa, nhưng những nhận xét của tôi được nói trong giọng điệu nửa đùa cợt nhẹ nhàng. Cuối cùng, tôi đề cập đến cái thời kỳ mùa xuân đó khi chúng tôi đã bàn bạc về việc khởi đầu của vở nhạc kịch của tôi và đã đàn hát những đoạn nhạc ấy với nhau.

Đoạn nàng nói:

– Phải, đó là giờ phút hạnh phúc.

Nàng không nói hơn thế, nhưng đó là một sự thú tội, vì rằng nàng đã nói với nhiệt tâm lớn lao. Tôi đọc trong đó, để hy vọng cho mình và trong tâm hồn tôi, tôi cũng đầy cảm tạ.

Tôi nôn nao muốn lập lại câu hỏi mà tôi đã hỏi nàng vào mùa hè. Tôi tin tưởng với tất cả sự phải chăng mà tôi có thể đánh bạo để diễn dịch sự đổi thay trong thái độ của nàng, sự luống cuống và điều sợ hãi, phân vân mà thỉnh thoảng nàng đã để lộ ra, như là những dấu hiệu thuận tiện cho tôi. Tôi nhận thấy nó gợi mối thương tâm để xem sự hãnh diện thuộc về con gái của nàng có vẻ đã tổn thương và khó lòng giấu giếm như thế nào. Tôi chẳng dám nói gì cả, sự bất quyết lưỡng lự của nàng đã làm tôi tổn thương và tôi cảm thấy tôi phải giữ kỹ sự hứa hẹn không nói ra của tôi. Tôi không bao giờ biết phải cư xử như thế với nữ giới. tôi đã làm sự lầm lẫn tương tự như Heinrich Muoth thật là lạc điệu: tôi đã cư xử với nữ giới như thể họ là những người bạn.

Cũng như ngẫu nhiên tôi không thể cho những quan sát của tôi là hư ảo và tuy vậy chỉ hiểu có một nửa sự thay đổi ở thái độ của Gertrude, tôi trở nên có phần kín đáo, ít thường xuyên viếng thăm nàng và lẩn tránh những cuộc nói chuyện thân mật với nàng. Tôi muốn chứng tỏ với nàng sự nhận xét đó và không làm cho nàng e thẹn và hoảng sợ hơn, cũng như nàng hình như khốn khổ và ở trong trạng thái tranh chấp. tôi nghĩ rằng nàng đã chú ý đến sự thay đổi trong lối cư xử đó của tôi và không có vẻ gì không hài lòng về việc tôi sẽ giữ khoảng cách của tôi. Tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ lại có được một thời gian thanh thản, êm ả sau mùa đông và các cuộc vui đùa được lập lại, và tôi đã muốn đợi chờ cho đến lúc đó. Nhưng tôi thường xuyên rất lấy làm buồn rầu cho nàng và dần dà tôi cũng cảm thấy bực bội và nghĩ rằng hẳn phải có một việc gì đó nghiêm trọng chưa giải quyết.

Tôi đã nôn nao không yên dưới sự căng thẳng của tình thế đó. Tháng hai đã đến và tôi bắt đầu mong mỏi mùa xuân. Muoth đã không gặp tôi nhiều gì mấy. Thật thế, anh ta đã có một mùa đông hoạt động tại hí viện và mới vừa nhận được hai đề nghị quan trọng tại các hí viện nổi tiếng, mà anh phải quyết định lấy. Hình như anh ta không có bạn gái nào khác, ít ra, kể từ dạo tan vỡ với Lottie tôi không thấy bất kỳ người đàn bà nào khác ở nhà anh ta cả. Gần đây chúng tôi có mừng tiệc sinh nhật của anh. từ dạo đó tôi không gặp anh ta nữa.

Hiện giờ tôi cảm thấy một thôi thúc để đi đến gặp anh ta. Tôi bắt đầu cảm thấy sự căng thẳng của việc thay đổi mối tương giao của tôi với Gertrude, làm việc quá nhiều và cả một mùa đông lê thê, và tôi đã tạt ngang qua để tán gẫu với anh ta. Anh ta rót cho tôi một ly rượu nho vàng và nói về hí viện. Anh ta có vẻ mỏi mệt, lơ đãng và dịu dàng một cách khác thường. Tôi ngồi nghe anh ta, nhìn quanh quất căn phòng và sắp sửa hỏi anh ta là không biết anh có đến nhà Imthor nữa chăng, thì khi đó tình cờ tôi thấy một bức thư với nét chữ của Gertrude nằm trên bàn.

Trước khi tôi có thể thật sự nắm lấy bức thư, một cảm giác hãi hùng và cay đắng dâng tràn trong người tôi. Có thể đó là một lời mời, một hình thức giản dị, song tôi không thể tin được điều này, dù tôi đã cố gắng nhiều.

Tôi có thể trấn tĩnh mình và chẳng mấy chốc sau đó tôi cáo từ. gần như là miễn cưỡng, tôi nhận ra rằng tôi đã biết hết cả. Bức thư đó có thể là một lời mời, một việc tầm thường, một việc gì hoàn toàn ngẫu nhiên, nhưng tôi cũng biết rằng nó không phải thế. Bỗng nhiên tôi đã hiểu hết mọi sự đã xảy ra gần đây. Tôi quyết định chờ đợi và để cho chắc chắn đã, song tất cả ý nghĩ của tôi trong mối liên lạc này không có gì cả nhưng chỉ là những thác ngôn và những lời thoái thác. Mũi tên đã cắm sâu và đã thấm máu. Khi tôi về đến nhà và ngồi xuống trong phòng tôi, sự rối loạn của tôi dần dà được thay thế bằng cảm giác của sự yên tĩnh gần như là khủng khiếp, mà sau cùng nó đã chiếm ưu thế, và tôi cũng biết rằng đời tôi đã tan vỡ và niềm tin và hy vọng của tôi đã bị huỷ diệt.

Trong nhiều ngày có thể là tôi chẳng đổ lệ mà cũng không cảm thấy bất cứ nỗi khốn khổ nào. Không nghĩ rằng nó đã xong, tôi đã quyết định không tiếp tục sống nữa. Dẫu sao, cái ý chí để sống còn đã bỏ rơi tôi và nó có vẻ như đã biến mất. Tôi nghĩ đến cái chết như một đoạn tác phẩm phải hoàn thành một cách không do dự, chẳng cần nghĩ rằng nó có phải là thú vị hay không.

Trong các điều tôi muốn làm từ trước rồi là trước hết đến thăm Gertrude, để tới một mức nhất định nào đó vì lợ