
ôi không biết vì sao cô bạn
kia khẳng định là bạn chưa trưởng thành và về phương diện nào. Nhưng nhìn từ một
góc độ nào đó, tôi cho rằng cô ấy đã nhận xét đúng. Có nhớ hôm kia bạn kể với
tôi rằng từ miền Trung vào bạn “phải tự đi xe đò vào Sài gòn, tự tìm nhà trọ, tự
mua bản đồ và hỏi đường đến điểm thi, không có ai đi theo cả”. Bạn kể với sự buồn
bực không hề che giấu. Bạn trách cha mẹ mình đã không như hàng triệu phụ huynh
khác, lặn lội đưa con đến phòng thi, rồi ngồi vạ vật đợi con đến tận trưa ngoài
cổng. Tôi lấy làm lạ. Đáng lẽ đó là điều bạn phải tự hào mới đúng, sao lại tủi
thân? Mười tám tuổi và vẫn chưa muốn (hay chưa được phép?) tự đi thi một mình,
lẽ nào bạn cũng là một trong những người trẻ đang tìm cách trì hoãn sự trưởng
thành của mình?
Bạn có biết, cũng như tuổi già, trưởng thành là một quá tình
không thể ngăn cản, trước hay sau, nhanh hay chậm chúng ta cũng buộc phải trưởng
thành. Trưởng thành là kết quả của những biến cố, vấp ngã, va chạm, kiến thức
và cảm nghiệm mà ta thu nhặt được trên đường đời. Nhưng cũng vì vậy mà sự trưởng
thành có thể bị trì hoãn, cũng như có thể được thúc đẩy… một cách khách quan
hay chủ quan.
Có người nói với tôi rằng con người chúng ta cũng như những
cai cây, và có những người giống như cây bonsai vậy. Cây bonsai không phát triển
về tầm vóc, nhưng nó vẫn trưởng thành.
Ở Mỹ, trẻ vị thành niên trên 14 tuổi có thể trình Thỉnh nguyện
thư lên thẩm phán để xin hưởng quyền trưởng thành. Người hưởng quyền trưởng
thành được hưởng một số quyền pháp lý của người lớn như ký hợp đồng, tự chọn
nơi sinh sống, định đoạt tài sản riêng và tự ghi danh đi học… Tuy nhiên, người
đó sẽ phải tự lo liệu tài chính cho bản thân, tự mua bảo hiểm y tế, nha khoa,
xe cộ, tự trả các hóa đơn của mình.
Một người bạn của tôi tâm sự rằng, khi cha anh mất vào năm
anh 13 tuổi, một phần con người anh đã chết theo ông, và phần còn lại trưởng
thành gần như ngay lập tức khi anh phải đối diện và xử lý tất cả việc còn lại của
gia đình, thay cha chăm sóc mẹ và hai cô em gái nhỏ. Không còn chọn lựa, vào
năm 13 tuổi, anh buộc phải trưởng thành.
Bạn hỏi rằng làm sao để biết mình đã trưởng thành hay chưa
ư? Tôi sẽ nói bạn nghe điều tôi nghĩ: Bạn trưởng thành khi bạn đủ mạnh mẽ để trở
thành điểm tựa, dù là điểm tựa của bất cứ ai, kể cả chính bản thân mình.
Khi ấy, một người đàn ông sẽ ra đời.
Bởi ta là con người
Dịp cuối năm, tôi được mời dự nhiều đám cưới. Có đám chú rể
và cô dâu đều rất trẻ, mới qua tuổi hai mươi. Có đám, ngược lại, cả hai người đều
đã qua tuổi ngũ tuần.
Đôi lúc ngồi bên bàn tiệc, những tiếng chúc tụng lao xao và
nụ cười rạng rỡ đến mức khó mà khép môi lại của cô dâu, tôi tự hỏi: điều gì giống
nhau giữa họ, những cô dâu chú rể, ngoài các thủ tục của một đám cưới? Hay nói
đúng hơn, điều gì giống nhau giữa chúng ta, những kẻ hiếm khi nào chịu tìm kiếm
một ai đó, bằng cách này hay cách khác, để đưa đến tiệc cưới?
Có bao giờ bạn tự hỏi mình: hôn nhân có gì mà hấp dẫn đến vậy?
Khi mà bạn, cũng như tôi, từng đọc quá nhiều bài báo nói về các cuộc chia tay,
lạnh nhạt hay tiếc nuối, đau khổ hay vui mừng, đầy nước mắt hoặc đầy tiếng chửi
rủa, không ít hơn thực tế mà ta nhìn thấy quanh mình. Đó quả thật là một viễn cảnh
bi quan về hôn nhân, dễ khiến chúng ta sợ hãi. Nhưng tại sao chúng ta vẫn mải
miết cưới nhau? Thậm chí, cưới, rồi lại cưới nữa. Mỗi khi tìm thấy một cơ hội
có được cuộc hôn nhân đẹp và bền vững, ta không thể ngăn mình thử vận may.
Ngoài nữ bản năng và hấp lực tự nhiên được quy định bởi giới
tính, có một sự thật là ai cũng thèm khát một khoảng riêng tư để cất giấu những
bí mật đời mình, nhưng ngược lại không ai muốn cô đơn cả. Chúng ta luôn đòi hỏi
sự độc lập, không bị ảnh hưởng hay lệ thuộc bất cứ ai, nhưng đồng thời, ta
không ngừng mong mỏi được đắm mình vào sự an toàn, ấm áp, êm đềm của một mối
quan hệ bền bỉ và đáng tin cậy. Chúng ta luôn mong được chia sẻ vui buồn, hạnh
phúc và khổ đau với ai đó mình thương yêu và yêu thương mình. Đó là một nhu cầu
mạnh mẽ. Một nhu cầu được gắn liền với hai chữ, Con Người.
Giữa những người lạ, ta cần một người quen. Giữa những người
quen, ta cần một người yêu. Giữa những người yêu, ta cần một người hiểu. Giữa
những người hiểu, ta cần một người tin. Tin và được tin. Như thế, yêu chưa phải
là “kết cục có hậu” của một đười người. Yêu, mới chỉ là một nửa chặng đường dài
mà thôi. Chúng ta cần nhau, trước hết để yêu nhau, nhưng không chỉ để yêu nhau.
Chúng ta cần nhau cho một cuộc khám phá rất sâu, một cuộc phiêu lưu rất dài.
Hôn nhân chính là bằng chứng cao nhất cho sự cần nhau đó.
Tôi từng ngạc nhiên nhận ra rằng khi tôi nói với ai đó Tôi
yêu em một cách chân tình nhất, lắm lúc người ta vẫn hoang mang lo lắng: Lời ấy
có chân tình chăng?. Nhưng khi tôi nói “Tôi cần em”, tôi có cảm giác là người
ta không nghi ngại. Vì sao vậy?
Tôi đã mang câu hỏi đó thật lâu trước khi tìm được câu trả lời
từ chính bản thân mình. Khi ta nói yêu, thường là thổ lộ. Nhưng khi ta nói cần,
thường là thú nhận.