đây có mặt Dolorès Salazar, nhân viên phòng tư liệu vốn rất quý mến Andrew – họ thường xuyên gặp nhau vào các sáng thứ Bảy tại trụ sở của Hội đệ tử Lưu Linh vô danh trên phố Perry - , Manuel Figera, người đưa thư - Andrew là người duy nhất thỉnh thoảng đãi ông cà phê những khi họ gặp nhau tại căng tin - , Tom Cimilio, trưởng phòng nhân sự - người mà cách đây hai năm đã dọa sẽ sa thải anh nếu anh không giải quyết dứt điểm vấn đề rượu chè của mình - , Gary Palmer, nhân viên phòng pháp lý- , người thường xuyên dàn xếp ổn thỏa những thái quá mà Andrew gây ra khi thực thi chức trách- , Bob Stole, chủ tích công đoàn - ông chưa từng quen biết Andrew, nhưng ngày hôm đó, ông có ca trực - , và Freddy Olson, đồng nghiệp cùng phòng, - người mà ta không thể biết là anh ta sắp khóc đến nơi hay đang kiềm chế tiếng cười điên dại vang như sấm mỗi khi anh ta mang vẻ mặt đưa đám kia.

Olson là người cuối cùng thả một cành hoa hồng bạch xuống linh cữu. Anh ta cúi xuống để nhìn xem cành hồng đã hạ cánh ở đâu và thiếu chút nữa còn ngã nhào xuống huyệt nếu ông chủ tịch công đoàn không kịp tóm được tay áo anh ta.

Rồi, đoàn người đi xa dần và đến đứng thành nhóm quanh mấy chiếc ô tô.

Người này ôm ghì lấy người kia, Olivia và Dolorès nước mắt ngắn dài, Simon cảm ơn tất cả những người đã đi đưa tang và mỗi người lại lặng lẽ trở về với những mối bận tâm của mình.

Dolorès có một cuộc hẹn sơn sửa móng vào lúc 11 giờ, Olivia hẹn đi ăn trưa với một cô bạn, Manuel Figera thì hứa sẽ đưa vợ tới Home Depot để mua một chiếc máy sấy quần áo mới, Tom Cimilio là nhân chứng trong đám cưới của cậu cháu trai, Gary Palmer phải đi gặp người bạn đang quản lý một quầy hàng tại Flea market trên phố 25, Bob Stole trở về tòa soạn hoàn thành nốt ca trực và Freddy Olson thì để dành buổi chăm sóc sức khỏe theo liệu pháp phương Đông cho giờ nghỉ trưa tại một cơ sở ở khu phố Tàu, nơi mà các cô nhân viên mát xa có lẽ đã lâu lắm rồi không phải đi xưng tội.

Mỗi người trở lại với cuộc sống của họ, để Andrew lại với cái chết.

*

Những giờ đầu tiên tiếp sau lễ an táng đối với anh cứ dài đằng đẵng, và nhất là cảm giác cô độc, điều này khá bất ngờ với một người như anh, người đã luôn khao khát được ở một mình. Và nỗi lo sợ xâm chiếm anh lần này không gây ra cơn thèm một ly cocktail Fernet- Coca, không mồ hôi, không run rẩy, thậm chí mạch cũng không đập dồn dập hơn, mà vì những lẽ đã rõ.

Rồi màn đêm buông xuống và, cùng với nó, cái hiện tượng lạ lùng mà anh ngay lập tức nhận thức được.

Mặc dù cho tới khi ấy anh đã khá quen với sự chật chội của “ngôi nhà nhỏ trong lòng đất, không cửa ra vào không cửa sổ” của mình và dù sự im lặng ngự trị ở nơi cách mặt đất sáu tấc này rốt cuộc cũng không khiến anh thấy phiền phức hơn chuyện đó (anh từng yêu thích biết bao cảnh xô bồ trên đường phố, tiếng ồn ào từ chiếc máy khoan, những cảnh sát đi mô tô hòa trộn vẻ hùng tráng với tiếng vù vù của động cơ xe, tiếng còi xe huyên náo, những chiếc xe tải giao hàng vừa lùi vừa bấm còi khiền người ta nảy sinh ý đồ giết quách gã tài xế đi cho rồi, những gã tay chơi phê thuốc hát đến váng đầu trên suốt cả quãng đường về nhà, những kẻ mà người ta những muốn đuổi theo đến tận cửa nhà để ăn miếng trả miếng), Andrew, trong sự ngạc nhiên tột độ, thấy mình bay lên vài xăng ti mét phía trên nấm mồ mới đắp trên quan tài chứa xác anh. Cũng phi lý với anh hệt như chuyện này, anh ở đó, ngồi xếp bằng, và có thể nhìn thấy mọi thứ diễn ra xung quanh mình, tức là không có gì đáng kể.

Vì rảnh rỗi chẳng có việc gì làm, anh bắt đầu trò thống kê.

Bãi cỏ bị gió quần thảo chĩa những ngọn cỏ quay về hướng Bắc. Những khóm thông đỏ, những cây thích và những cây sồi trong góc cũng dập dờn về cùng hướng đó. Tất cả thiên nhiên xung quanh dường như đều hướng về xa lộ nằm phía dưới nghĩa địa.

Và đột nhiên, trong khi đang rụng rời tự hỏi mình sẽ còn phải ở trong hoàn cảnh khó chịu này bao nhiêu giờ đồng hồ nữa, thì anh nghe thấy một giọng nói:

- Anh sẽ quen thôi, ban đầu thì có vẻ hơi lâu, nhưng rốt cuộc chúng ta cũng sẽ mất ý niệm về thời gian. Tôi biết anh đang tự nhủ điều gì. Nếu anh nghĩ đến cái chết của mình sớm hơn, hẳn là anh sẽ móc hầu bao mua một khoảnh đất có tầm nhìn ra biển. Và anh sẽ mắc sai lầm trầm trọng. Sóng biển rốt cuộc cũng chỉ là một thứ phiền phức! Trong khi đó trên xa lộ, thỉnh thoảng lại xảy ra những chuyện hay ho. Tắc đường, những cuộc rượt đổi, tai nạn, phong phú thể loại hơn hẳn những gì chúng ta hình dung.

Andrew nhìn về hướng phát ra giọng nói. Một người đàn ông ngồi xếp bằng, cũng đang bay như anh, phía trên mồ bên cạnh chừng vài phân, đang mỉm cười với anh.

- Arnold Knopf, người đó nói mà vẫn không thay đổi tư thế. Tên tôi đó. Tôi bắt đầu sang năm thứ năm mươi ở đây rồi. Anh sẽ thấy, anh sẽ quen thôi, chỉ là một vố phải chịu thôi mà.

- Vậy là như thế sao, cái chết ấy? Andrew hỏi, chúng ta ở đây, ngồi trên nấm mồ của mình mà ngắm quốc lộ sao?

- Anh muốn ngắm gì thì ngắm, anh được tự do mà, nhưng đây là điều tôi thấy khuây khỏa nhất. Đôi khi, có người tới thăm viếng, đặc biệt vào dị