ôi không muốn nhớ tới tiếng cười

khành khạch đầy gượng gạo của ông và cái dáng người còm cõi, rầu rĩ cầm bát

rượu thở dài nơi nhà chúng tôi chiều nọ.

"Nam Bộ là máu của máu Việt Nam, là thịt của

thịt Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng chân lý ấy vẫn không bao

giờ thay đổi".

Hồ

Chủ tịch đã trịnh trọng tuyên bố trước năm châu thế giới những lời đanh thép

ấy. Mà đó cũng là tình cảm của đồng bào Nam Bộ chúng ta. Thầy giáo Bảy nói đến

đây bỗng dừng lại chớp chớp mi mắt ngước nhìn lên lá cờ. Chung quanh im phăng

phắc. Trong sự im lặng có thể nghe rõ cả tiếng đập trong tim người bên cạnh ấy,

bất thình lình tiếng nức nở của một người đàn bà nào đó bỗng bật ra. Giọng

nghẹn ngào cố nén trong cổ họng không thoát ra thành tiếng được nữa cứ ấm ức

bên trong lồng ngực. Mấy bà cụ già bên cạnh như bị lây theo, sụt sịt mũi và nép

sau lưng người khác, đưa ống tay áo lên quệt nước mắt. Ngọn cờ đỏ sao vàng đã

bạc, cháy xám ở một chéo góc và rách thủng lỗ chỗ vì vết đạn, rung rung phập

phồng trong ánh lửa. Anh chiến sĩ vạm vỡ nhất được chọn trong đơn vị đứng thẳng

người, hai bàn tay to lớn cầm chặt cán cờ, giương lá quốc kỳ nghiêng về phía

trước. Tôi đứng một bên, một cậu nữa cũng trạc tuổi tôi đứng một bên. Hai chú

liên lạc mới sung vào đơn vị đều cao chưa tới vai anh du kích cầm cờ đứng giữa.

Sau lưng chúng tôi, các anh lớn dàn đội hình trung đội hàng ngang, hướng mặt

theo lá cờ. Đồng bào đến dự buổi lễ tuyên thệ của trung đội du kích địa phương

đứng thành một vòng bán nguyệt, trên bãi cỏ rộng giữa một khu rừng gần bờ sông.

Tía nuôi tôi và một số người có con em trong hàng được xếp đứng ở một chỗ danh

dự: cạnh đống lửa đốt giữa sân, bên chiếc bàn thờ Tổ quốc kết bằng những bông hoa

rừng đỏ, giữa đặt khung ảnh Hồ Chủ Tịch...

Buổi

lễ bắt đầu từ chập tối. Sau khi chào cờ, hát quốc ca, đồng chí ủy viên quân sự

huyện Cà Mau thay mặt huyện ủy nói về sự quan trọng cấp bách phải thành lập

trung đội du kích địa phương, rồi đại biểu các đoàn thể nhân dân đứng ra phát

biểu ý kiến xong, thầy giáo Bảy nhân danh là người trong ban đỡ đầu du kích của

xã đứng ra có mấy lời chung với anh em trong đơn vị và đồng bào. Thầy nói về

tội ác của thực dân xâm lược Pháp, cụ thể là bọn giặc chiếm đóng Năm Căn đã

giết chóc, bắt bớ và gây nên bao nhiêu tai họa cho đồng bào... Giọng rõ ràng,

khúc chiết, thầy nói đến đâu dẫn ra sự việc chứng minh đến đấy. Vì sao ta phải

kháng chiến chống Pháp? Lực lượng quân đội chúng mạnh hơn ta, nhưng ta nhất

định đánh thắng chúng. Vì sao? Sự có mặt và hoạt động của anh em du kích trong

xã này là một cái tát vả vào mặt tên tướng Lơ-cờ-lét huênh hoang khoác lác...

Thầy nói không vội vàng hấp tấp, không la ó gào thét; đó là thái độ trầm tĩnh

và cương nghị của người tự tin vào lời mình nói, tin ở sự tất thắng của chính

nghĩa. Nhờ vậy mà thầy đã hoàn toàn thuyết phục tất cả quần chúng đứng nghe.

Thầy nói về mưu mô thâm độc của đế quốc Pháp: chúng đã phản bội hiệp định sơ bộ

mồng 6 tháng 3, phản bội tạm ước tháng 9, đã nổ súng bắn vào quân đội ta ở Bắc

Bộ như thế nào; thầy nói về bọn tay sai thành lập Nam Kỳ tự trị, chủ trương

thuyết phân ly, đã thất bại thảm hại như thế nào, và giờ đây chúng đang khua

chiêng gióng trống rùm beng, bày trò độc lập thống nhất giả hiệu như thế nào...

Bao nhiêu người chết, nhà cháy, bao nhiêu xương máu đồng bào ta đã đổ ra! Quyết

không thể để bọn chúng đặt lại ách thống trị lên đầu lên cổ dân tộc ta một lần

nữa... Ngọn lửa căm thù trong lòng người nghe được lần lần khơi dậy, mỗi lúc

một thêm bùng cháy mãnh liệt. Nhiều lúc tiếng vỗ tay, tiếng hò hét, tiếng

nguyền rủa bọn giặc Pháp và tay sai cứ vang lên rất lâu. Nhưng khi thầy nói về

tấm lòng Hồ Chủ tịch, tấm lòng nhân dân miền Bắc hằng ngày hướng về Nam Bộ, thì

bầu không khí chung quanh bỗng trở nên nghiêm trang lạ lùng. ánh lửa rừng rực

soi sáng một vùng sân cỏ rộng.

Cả

trung đội du kích chúng tôi đứng nghiêm dưới cờ, hướng về chân dung Hồ Chủ

tịch, và đồng bào cũng đứng thẳng người, tất cả như nín thở hướng về Cha già

dân tộc kính yêu. Tiếng nức nở bật lên đột ngột vừa rồi đã làm cho bầu không

khí thiêng liêng lập tức bị xáo động. Tôi đứng nghiêm, nén thở nghe tim đập rộn

rã trong lồng ngực bé nhỏ của mình đang ưỡn tới. Tất cả chung quanh tôi như

chìm vào trong ánh sáng đỏ của ngọn lửa cháy rừng rực. Chỉ còn nghe tiếng củi

nổ lép bép, và xa lắm tiếng sóng trùng dương dào dạt xô bờ vọng qua những khu

rừng rậm. Dòng sông Cửa Lớn ầm ầm cuộn sóng và rừng đêm như cựa mình nhổm dậy

khi nghe tiếng nức nở bật lên. Không biết có phải là hồn dân tộc đang hiện về

trong lá cờ ám khói lửa đạn chiến trường và trong đôi mắt Bác Hồ đăm đăm nhìn

đàn con đang tập họp trên mảnh đất xa xôi cuối cùng Tổ quốc đây chăng? Tôi đưa

cánh tay lên chùi nước mắt, hình ảnh đồng bào hướng về lá quốc kỳ và bức chân

dung Hồ Chủ tịch lòa nhòa trước mắt tôi. Những giọt lệ tủi thân đôi chút, nhưng

xiết bao ấm áp sướng vui của đàn con khi gặp lại Mẹ yêu vời vợi cách xa, làm

cho những bóng người vây