
i ngày cho khô. Dùng thuổng đào một đường nhỏ từ mé ao lên rừng, càng xa bờ
càng cạn dần, chừng mươi thước. Sau đó mới ôm sậy, cỏ khô thả xuống cho phủ kín
mặt bàu và ném lửa đốt cháy...
Thằng
Cò buột miệng hỏi:
- Cho
sôi nước, cá sấu chạy lên bờ phải không chú?
- Cậu
em này đoán gần đúng! Nhưng không phải vậy đâu. Nước lênh láng cả bàu, làm gì
sôi được? Ừ, mà nếu mình thả bổi khô xuống thật dày, thả liên tục, đốt nóng
nước thì nó cũng có thể chạy lên... Thả bổi xuống rồi, mình ném lửa đốt cháy.
Khi lửa tắt thì mặt bàu đã bị phủ kín dưới một lớp tro dày chừng hai ba đốt
tay. Cá sấu trừng lên thở thì bị tro cay mắt, trầm lâu thì ngạt, mà hễ bị tro
cay mắt là y như trự ta đập đuôi chạy chạy lên bờ tức khắc. Mà không phải chạy
lung tung đâu. Chúng nối đuôi nhau trườn theo con đường mương đào sẵn, bò lên
rừng. Thấy người, con nào cũng há họng ra, toan đớp. Ông nội tôi bèn đút vô
họng nó một khúc gỗ mớp, dài chừng ba tấc. Nó liền táp phậm một cái, hai hàm
răng dính chặt lại như ngậm cục kẹo mạch nha, không há ra được. Tôi lập tức cầm
mác xắn trên sống lưng, chỗ giáp chân sau, để cắt gân đuôi. Cái đuôi chỉ còn có
nước đập qua đập lại nhè nhẹ, như đuổi ruồi, chứ còn quật nổi ai? ông cháu tôi
bèn lấy dây lạt dừa trói thúc ké hai chân sau lên lưng, còn hai chân trước thả
tự do. Khớp mõm xong rồi, bỏ đấy, bắt con khác... Ui chao!... Ui chao! Có bàu,
chúng tôi bắt vài chục con trong một ngày. Cứ ba con thì dùng bốn đoạn tre buộc
xâu lại một hàng ngang, như kiểu ta cặp gắp nướng chả. Rồi lấy hai cây tre dài
kiền tất cả, xếp dính liền thành một dọc dài, hướng đầu chúng nó tới trước. Sau
đó mới phát sậy, dọn một đường như đường cộ trâu từ bàu chạy thẳng ra bờ sông
nào gần nhất. Thế là hai ông cháu tôi nhảy lên đứng giữa lưng bầy quỷ sứ đó,
mỗi người cầm một cây mun quơ quơ đập vào hai cây tre dưới chân, hét lên. Chúng
nó cứ theo đường dọn trống ấy, kéo nhau đưa nguyên đàn, bò ra bờ sông. Bao giờ
cũng có thuyền lái mua chực sẵn ở đó. Gặp khi chẳng có lái mua thì mình chịu
khó tháo ra, khiêng từng con bỏ xuống thuyền của mình, chở đi bán... ấy, ngày
xưa chúng tôi săn cá sấu dễ ợt như vậy đó, anh Hai chị Hai ạ!
Tía
nuôi tôi ngồi nghe chăm chú. Chắc câu chuyện của người phường bạn vừa kể đã gợi
lại trong ông những ngày mình còn là anh thợ câu lận đận ở mạn Tiền Giang.
Chẳng vậy mà ông đã chống hai khuỷu tay lên mặt bàn, hai bàn tay to lớn ngửa ra
đỡ lấy cằm, mặt đăm chiêu hồi lâu:
-
Ở vùng tôi, bắt được một con cá sấu có khi phải mất vài ba con vịt sống làm
mồi. Nhiều công mà cũng tốn kém. Dạo đó, năm nào trên Biển Hồ hoặc Nam Vang
cũng chở cá sấu về bán ở các chợ tỉnh dọc sông Cửu Long, hết bè này tới bè
khác. Hàng trăm con một chuyến bè. Thịt cá sấu bé trên ấy trắng lắm, lại giòn,
mùi thơm ngon như thịt gà, bán cũng rẻ. Mình lâu lâu mới bắt được một con, cốt
lấy tấm da, chứ thịt bán chẳng đặng mấy đồng tiền... Tranh nhau không lại với
giá thịt cá sấu trên Biển Hồ chở xuống, nhiều lúc thua, buồn cũng chẳng thiết
nữa.
Ông
già bịt khăn đỏ bưng tô rượu lên uống một hớp, đưa mu bàn tay quệt ngang mép,
khà một tiếng sửa giọng:
- Bọn
chúng tôi ở đây không câu vịt mồi. Nhưng cũng tốn kém đấy. Vì câu đèn mà! Lại
phải trầm mình dưới nước, neo người cả đêm. Nhưng bắt được con nào là đáng tiền
con nấy, anh Hai ạ! Chỉ lo cái thời buổi khó khăn, ba thằng giặc Pháp khốn kiếp
nó có chịu để yên cho người ta làm ăn đâu!
Người
đàn ông đầu trọc cao lêu nghêu rướn cổ lên như con kỳ đà, hỏi tía nuôi tôi:
- Anh
Hai có quyết ở lại đây với bọn tôi không? Tại ngã ba Bàn Cùi, gần năm nay cá
sấu biển về nhiều lắm. Có con to gần bằng chiếc ghe lườn. Nhờ đất đai âm trạch,
cho anh Hai trúng mươi chuyến câu thì lo gì chẳng kiếm được cái vốn kha khá!
Tía
nuôi tôi còn giọng phân vân:
- Bỏ
nghề cũng lâu... Tôi e nhát tay!
Ông
già bịt khăn đỏ tức thời cầm chai rượu giơ lên:
- Sông
lạ đãi người câu mới. Anh em chúng tôi sẽ tiếp giúp cho mượn đồ nghề. Anh Hai
khứng chứ?
Tía
nuôi tôi đưa mắt nhìn sang má nuôi tôi. Má nuôi tôi chỉ nói cách lơ lửng:
- Cái
đó tùy ông!
Tía
nuôi tôi cầm chai rót một nhểu rượu vào lòng bàn tay to lớn của mình, chìa ra
giữa bàn. Ba bàn tay của ba người phường săn cá sấu lần lượt đập lên nghe
bách... bách... Thế là tía nuôi tôi đã nhập phường rồi đó.
*
* *
Chiếc
thuyền to đang cưỡi sóng tiến vào mỗi lúc một gần bãi. Tía nuôi tôi mình trần,
quấn khố, miệng ngậm cái tẩu dài quăn queo, khói thuốc lá từ trong nõ tẩu cứ
phùn phụt bay tạt về phía sau. Ông già Tư bịt khăn đỏ cũng mình trần, vận chiếc
xà-rông đen, đứng trước mũi thuyền cạnh tía nuôi tôi. Càng vào gần đến bãi, ông
già Tư càng huơ tay huơ chân, tỏ vẻ rất đắc chí. Người đàn ông đầu trọc cao lêu
nghêu thì đứng chèo sau lái. Trên chót ngọn sào dài cắm vào một lỗ cột chèo, có
buộc lá cờ đỏ hình đuôi nheo bay lất phất.
- Được
con cá sấu khá to, bà con ơi!
Ông
già bắt tay lên mồm gọi vọng vào xóm nhà trên bờ. Những người lố nhố đứng trên
bờ và đám trẻ con phường chài đang chơi xếp vỏ ốc cạnh mấy