ang lưng con gỡ chiếc hài đen ra khỏi mũi dao. Một dòng máu đỏ

từ trong vết thương bàn chân em bé tuôn ra như suối.

- Không hề gì mà! Dán một lá thuốc cao, khỏi

ngay thôi? - ông Khách vừa nói vừa rắc một ít thuốc cầm máu màu đen để hàn

miệng vết thương, và trao đứa con gái cho một bà xẩm vác đưa xuống chiếc thuyền

đậu trong một con kênh gần đấy.

Bọn trẻ nhỏ ùn ùn chen lấn chạy theo coi. Mặc

dầu đám hát vẫn tiếp tục biểu diễn, nhưng tôi không còn lòng đã nào xem nữa.

Tôi cũng chạy theo đám trẻ, lần xuống mé sông đứng ngó vào thuyền.

Em bé ngồi tựa lưng vào mui, đôi mắt to đen

láy nhìn xuống vết thương trên mu bàn chân đã được bó một lá thuốc cao. Không

thấy máu chảy nữa. Nhưng bàn chân cứ run run, lâu lâu lại giật một cái, khiến

em nhắm mắt lại. Bà xẩm cầm ngọn đèn soi vào chân con, tròng mắt đỏ hoe.

- Con có đau lắm không, con?

Em bé nhắm nghiền mắt, hai tay bóp chặt trên

ống chân, lắc lắc đầu. Một giọt nước mắt người mẹ rơi xuống bàn chân nhỏ của

đứa con đau. Em bé mở choàng mắt ra, hốt hoảng nhìn mẹ, như vừa bị một giọt

nước sôi rơi trúng vào chân.

- Ơ không có làm sao đâu, má à? Buốt buốt một

tí thôi!

Vừa nói, cô bé vừa quờ tay ôm ngang lưng mẹ

và cố nhoẻn cười cho mẹ yên lòng. Nhưng sau đó một chốc, em lại nhắm mắt lại.

Mấy giọt mồ hôi rịn rịn ra trên vầng trán nhỏ. Tôi biết chắc chắn rằng em bé

đau lắm. Tôi không dám đứng nhìn nữa, bèn trở lên chợ.

Bấy giờ đám hát cũng vừa tan. Tôi sực nhớ ra

là mình đã di lâu quá. Tôi liền chạy vào quán cà-phê. Không thấy anh học sinh

côle dâu. Tôi nhằm hướng đầu ngọn cây bàng khô, chạy một mạch về. Đoàn thuyền

vận tải quân lương không còn chiếc nào đậu ở đó nữa. Tôi chạy dọc theo bến chợ

một quãng, hi vọng họ vừa rời di, mình còn có thể đuổi theo kịp.

Trời tối quá. Lửa đèn trên sông dần dần thưa

thớt. Chợ cũng đã tan rồi. Tôi trèo lên một đống gạch, đứng ngóng theo làn nước

lấp loáng ánh sao xuôi xuôi trên dòng kênh không biết chảy về đâu. Một người

đàn bà quảy đôi thùng xuống bến lấy nước, đứng lại nhìn tôi hồi lâu rồi hỏi:

- Có phải mày ở trong

đoàn thuyền vận tải không?

- Dạ phải! - Tôi vội đáp, bụng hơi mừng – Họ

đi dâu rồi dì?

- Trời ơi? Mày đi đâu mà họ tìm mày khắp cả

chợ? Họ đi rồi. Đi từ tám hoánh nào rồi! Nhổ sào từ hồi nước mới ròng. Và người

đàn bà chép miệng: - Chà, chừng như họ được lệnh đi ngay hay sao ấy. Gấp lắm

thì phải!

- Dì có nghe họ nói đi đâu không - tôi hỏi

lại.

- Chuyện quân sự mà, biết sao lọt! Thế mày

cũng không biết à? Họ không nói với mày à?

- Không, dì ạ!

- Mày có ba má, anh em gì trên thuyền không?

- Không. Cháu đi quá giang thôi.

Người đàn bà chành môi ra dài giọng:

- Thảo nào?... Người ta

có việc của người ta chứ. Ai bảo cứ ham chơi, đi những đâu?

Người đàn bà không nói gì nữa, lẳng lặng

xuống sông gánh nước lên chợ. Tự nhiên tôi thấy trong lòng mình rưng muốn

khóc...

Ban ngày tôi thẩn tha đi dọc theo bến, mong

có gặp người nào quen trong đoàn thuyền vận tải quân lương trở lại đây không.

Ban đêm tôi, tôi vào ngủ trong chợ, chui dưới gầm một thớt bán thịt lợn của

người Hoa kiều.

Những người đàn bà trong chợ gọi tôi là thằng

bé tản cư. Nghe đâu hồi tháng trước, chợ này chỉ họp buổi sáng. Hơn tháng nay,

chợ nhóm suốt ngày, có đêm mãi chín mười giờ khuya mới tan. Người tản cư ở các

vùng trên đổ xuống ùn ùn như nước. Mặt nước dòng kênh không mấy lúc ngớt tiếng

khua động mái chèo. Cái chợ con nằm trên ngã ba kênh của xứ làng quê hẻo lánh này

trở nên đông vui nhộn nhịp như một trấn nhỏ. Người từ Sài Gòn chạy xuống tới

đây cũng có. Người vùng Tiền Giang, Hậu Giang cũng có. Nhiều con mụ đàn bà mặc

áo lụa trắng rô-dê (tiếng pháp có nghĩa là thêu), che dù đầm, núng na núng nính

rén bước đi lên chợ, mắt cứ ngó xuống chân dép xăng-đan, sợ bùn đất vấy gấu

quần. Tiền bạc đựng nứt ví, nhưng mua gì cũng chê ỏng chê eo, trả giá rẻ mạt.

Tôi chỉ nghe họ than phiền với nhau rằng: Cánh mình dở quá, không chặn nổi

Tây", rằng "chạy vào đây không có nước đá uống, không có nước ngọt

tắm". Thấy tôi lảng vảng đến gần chỗ thuyền họ, họ nhìn chòng chọc vào

tôi, bộ như muốn ăn thịt: ê đi đi, thằng nhỏ. Mò mẫm toan an cắp hả?" Tôi

ức đến muốn khóc. Có ai quen, gặp tôi bây giờ cũng không nhận ra tôi nữa đâu.

Ngồi bó gối trên cầu nhìn xuống nước, chính tôi cũng khó nhận ra mình trong cái

hình thù quái dị này. Tóc tôi mọc dài gần phủ gáy, hai quầng mắt hõm sâu, cổ

gầy nhom như cổ cò ma. Chiếc áo vét tông bằng ka ki trắng của anh học sinh côle

cho tôi, giờ đây đã biến thành màu cháo lòng, vạt áo phủ xuống tận gối, cứ kêu

loạt xoạt theo mỗi bước đi. Còn chiếc quần đùi bằng vải len của tôi thì bạc

phếch ra, hai ống rách te tua như bị cá chốt rỉa.

Ai nhờ việc gì, tôi cũng giúp. Mấy thím bán

cá nhờ tôi khiêng thúng mủng, xách nước cho họ thay nước rộng cá.

- Em bé? Vác cho qua (tiếng

xưng tôi thân mật của người có tuổi)

bó mía đi!

- Em bé? Đội thúng tôm lên chợ giúp dì đi.

- Nhỏ? Nhỏ! Chạy xuống mé

kênh cắm lại cây sào của dì sắp trôi kia!

Kẻ cho tôi nắm xôi, người

cho tôi gói bắp. Không