ụng của vợ ông có phải là con của ông không nữa vì tính ngày có thai lẫn lộn giữa ông và viên Phó Khâm Sứ. Ông Huyện đã tỏ ý lo ngại sanh đứa con mà mũi lõ mắt xanh thì thật là phiền hết sức, có lần bà Huyện tỏ ý lo xa bàn với chồng, uống thuốc trục cái thai ra nhưng Quan Huyện sợ hậu quả oan nghiệp của bào thai, ông không dám làm, Quan Huyện đành an ủi vợ :

- Để coi ra sao đã, lỡ là con của anh thì sao, mình hấp tấp không được...

Bà Huyện cau mặt hỏi :

- Rứa ngộ là con của thằng chả thì răng đây ? Sanh nó ra mà mắt xanh, mũi lõ thì dấu răng được thiên hạ. Lúc nó nhỏ thì còn đỡ, lớn lên trông thì phiền lắm hỉ. Em không biết mô đó nghen, ra răng là anh ráng mà chịu đó hỉ...

Quan Huyện cười đáp :

- Được rồi... Chuyện mô có đó chi mà rộn rứa...

Kỳ ni về Huế bà Huyện phải ở lại Huế để chạy cho Quan Huyện đi Tri Phủ, tỉnh ngoài nhất là tỉnh Thanh Hóa thì thật là hay lắm. Về đất quý hương dễ mần ăn, Huyện mô, Phủ mô, ngoài Thanh Hóa cũng có tiền hết mà... Do đó, Quan Lại mô ở triều đình Huế được bỏ đi mần việc cũng mong được về Thanh Hóa cho mau giàu lắm.

Xuống thăm chú em và mấy người em dâu xong, Quan Huyện và vợ lên nhà chúc Tết mạ ruột. Cụ Thượng Bà ôm lấy đứa cháu nhỏ hỏi chuyện. Cụ Thượng Bà hỏi :

- Các cháu có sang bên bác Đốc không ?

Thằng Phú, đứa con lớn của Quan Huyện đã bẩy tuổi đáp :

- Dợ, bẩm nội, con đến chúc Tết mừng tuổi nội rồi mới sang mừng tuổi bác Đốc mà...

- Cháu của nội ngoan quá. Đây nè mừng tuổi các cháu đó hỉ !

Cụ Thượng Bà lấy tiền mừng tuổi cho các cháu, vợ chồng Quan Huyện vô chào Cụ Thượng Bà, Quan Huyện hỏi :

- Thưa mạ, chú con đi mần à ?

- Ừ, chú đi mần từ ngày mồng bốn à, dạo ni coi chừng bận thì phải.

- Chú con phải họp bên cơ mật viện luôn bên Tòa Khâm như có chuyện chi thay đổi thì phải...

Bà Huyện giật mình vội hỏi :

- Thưa mạ, thay đổi răng bên Tòa Khâm, con định về chạy cho nhà con đi Tri Phủ về Thanh Hóa, phía bên Nam Triều đã có chú rồi, khỏi lo. Chú mần Thượng Thơ Bộ Lại chuyện đi Tri Phủ Thanh Hóa không sợ cản trở nhưng mọi quyết định là ở bên Tòa Khâm hết, con sợ thay đổi thì phiền lắm...

Cụ Thượng Bà cười đáp :

- Tiếng là thay đổi nhưng mô vẫn hoàn nớ, nghe đâu Cụ Khâm Sứ được thăng toàn quyền, còn Cụ Phó Khâm Sứ lại lên thay chức Khâm Sứ...

Bà Huyện mừng rỡ reo lên :

- Rứa thì xong rồi. Con không hiểu ngoài nớ Phủ mô tốt nhất. À mà trước tê, chú con có mần Tổng Đốc Thanh Hóa mạ đã từng ở ngoài nớ chắc mạ biết rành chuyện ngoài nớ lắm hỉ...

Cụ Thượng Bà cười đáp :

- Chi chớ tỉnh Thanh Hóa mạ coi như ở trong bàn tay của mạ mà. Chú mi cũng rành lắm đó. Ông mần ba năm Tổng Đốc Thanh Hóa, tỉnh đó thiệt là sung sướng, gạo trắng, nước trong, người thuận hòa lại giàu có mà. Làm quan ở Thanh Hóa một năm bằng làm quan nơi khác mười năm, ngoài tỉnh nớ thứ chi cũng ngon lắm. Lúa gạo thì có phủ Nông Cống, người ta có câu : Được mùa Nông Cống sống cả mọi nơi, thì con đủ biết phủ to ra răng rồi. Rừng núi thì có sáu Châu Thượng Du toàn là người Mường, Miến bể thì có Tỉnh Gia, Quảng Sương, Hậu Lộc nhưng đừng đi mấy chỗ nớ, dân tình bướng bỉnh lắm, ngoài nớ đã có câu :

- Nhứt Gia, Nhì Sương, thứ Ba Hậu Lộc.

Nghĩa là thứ Nhất Phủ Tỉnh Gia, dân bướng bỉnh nhưng họ cũng giàu lắm, mấy nơi làm nước mắm Chư Ngọc Đường, Do Xuyên, Ba Lòng, Biện Sơn giàu mô mà giàu rứa, nhà ngói san sát...

Bà Huyện thích thú hỏi :

- Dợ, thưa mạ, rứa mạ dạy nhà con xin đổi đi mô cho tiện ở Nông Cống được không thưa mạ...

Cụ Thượng Bà gật đầu :

- Được, ở Nông Cống thì còn chi nữa. Ở ngoài nớ có hai Phủ lớn là Nông Cống. Hàng Hóa, Thọ Xuân và Thiệu Hóa dân đông lại giàu, nhưng nhất là Nông Cống hơn hết. Phủ Nông Cống là Phủ đất rộng lại có nhiều ruộng nông gia cấy hai vụ. Năm nào cũng được mùa cả, dân tình rất hiền hậu, thích tranh giành chức tước Lý Hương thì con tha hồ thu tiền. Con biết không, trước kia, khi chú của con mần Tổng Đốc Thanh Hóa mỗi kỳ Hội Hương ở tỉnh các quan Phủ, Huyện, Châu đều phải đóng tiền hối lộ ba quan lớn tỉnh. Chỉ nhưng tiền đó cũng đủ gấp 10 lần tiền lương Tổng Đốc rồi. Hồi đó lương Tổng Đốc của chú con mỗi tháng 365đ, còn tiền bổng ngoại mà các quan Phủ, Huyện, Châu đóng góp được gần 5.000đ.

Bây giờ con mần răng xin được đi Tri Phủ Nông Cống thì nhứt rồi.

Về phía Bộ Lại có chú của con không lo nhưng quyền mô phải bên Bộ Lại, mà quyền bên Tòa Khâm, con lo chạy bên Tòa Khâm được là xong hết.

Bà Huyện sung sướng hãnh diện, khi nghe mạ chồng nói là phải chạy bên Tòa Khâm, bà cười nói :

- Bên Tòa Khâm thì mạ khỏi lo, con quen thân với Phó Khâm Sứ, xin chi mà không được.

Cụ Thượng Bà cười sung sướng :

- Rứa thì còn phải lo chi nữa. Như rứa thì con đi Tri Phủ Nông Cống dễ dàng quá mà...

Quan Huyện gật đầu nói :

- Thưa mạ, hôm ni vợ chồng con về là để nhà con đi vận động bên Tòa Khâm cho con đi Tri Phủ Nông Cống, cho tin là xong vì nhà con thân với Cụ Lớn Phó Khâm Sứ lắm. Nhà con xin chi cũng được mà.

- Rứa hỉ, rứa thì tốt quá, lát nữa hỉ, chú của con về con nói cho chú con hay, chú con lo liệu bên ni cho.

Vừa lúc đ