
ng còn biết
giờ giấc, nghỉ ngơi là gì nữa.
Ông anh tiếp lời
bằng một câu đanh gọn như ra lệnh:
- Nhưng tối nay
phải nghỉ xem. Chú vào nói khéo với thím ấy hãy sang bà Quý, hay nhà Liên xem
nhờ một tối, để anh em tôi ở nhà bàn công việc, bao giờ xong, sang gọi hẵng về.
Thế nhá. Chú vào nhà trước đi, tôi đứng đây chờ thằng Bính. Nhớ bảo thím ấy đi
sang hàng xóm ngay đấy!
Đến lúc ấy, cái
đầu củ chuối của Lận mới lờ mờ cảm thấy tính chất nghiêm trọng của công việc mà
lát nữa đây mình và đứa cháu đích tôn được nhận từ ông anh trưởng. Nhưng cũng
phải mất mươi mười lăm phút, kể từ lúc Hoan, vợ Lận, hậm hực bước lịch bịch
xuống sân, ra ngõ, sang nhà bà Quý xem nhờ cái ti vi đen trắng loằng nhoằng đến
loé cả mắt, mới thấy thằng Bính ăn mặc gọn gàng, áo sơ mi trắng cộc tay bỏ
trong quần âu phục xanh xi lâm, trông oách và chững chạc hẳn lên. Cả hai ông
chú đều khen anh cháu trai mặc bộ này hợp. Nhưng ông chú Thuật khen xong trong
lòng lại thấy lo lo, không biết thằng này định đi đâu mà diện thế kia, hay nó
cũng đang định đi gặp cô con gái ông bà Mải. Chẳng có lẽ. Mới sáng nay ở chỗ
cân lọn, con bé có cử chỉ hỗn hào, dám giật thốc tờ danh sách những hộ bán lợn
từ tay mình, thằng Bính phải chạy ra nói mãi mới đưa trả; rồi sau đó lại bực
tức bảo mẹ kéo lợn về, chứ không bán nữa. Lỗi là do thằng Bính nói với bà Mải
một câu không khéo, làm bà ấy, rồi cả con gái, đều giận quá hoá mất khôn, đùng
đùng kéo lợn về, chứ cái giống lợn đã trói chỏng chơ bốn vó cho lên xe, còn kéo
về thả vào chuồng nuôi sao lớn mà nuôi. Thuật nghĩ thoáng, rồi hỏi cháu:
- Mày định đi đâu
hả Bính?
Thằng cháu đưa
tay lên vò vò nắm tóc rối trên đầu, ấp a ấp úng mãi mới lúng búng như người
ngậm hạt thị:
- Dạ, cháu…cháu
định sang nghe chú Lận bảo gì, rồi nhân thể…
Ông chú lõi đời
mới nghe đến đấy đã như đi guốc trong bụng thằng cháu đích tôn, liền nửa đùa
nửa thật nói như một sự tình cờ:
- Đến nhà con
Viên hả? Vậy thì tao cũng nhân thể nhờ một việc.
Rồi không chờ
thằng cháu xác nhận lời ông chú thật giả bao nhiêu phần trăm, Thuật đưa tay kéo
thằng Bính lại gần, nói nhỏ chỉ đủ cho ba người nghe, thực ra chỉ hai chú cháu
Thuật nghe rõ, chứ Lận cũng phải nghiêng đầu ghé tai gần vào, im lặng lắm mới
nghe lõm bõm lời Thuật dặn cháu.
Thế nên, ngay lúc
ấy Lận chưa thể hiểu hết tính chất nghiêm trọng của việc Thuật cho thằng Bính
đi dò la tung tích Cải xuất hiện ở nhà ông bà Mải bên làng Phương Trà, hay ở xã
này thì cũng thế, đều là lãnh thổ Tiên Trung, mà chẳng lẽ người đứng đầu chính
quyền xã lại không biết, thì còn gọi gì là quản lý địa phương nữa. Nhưng nếu
chỉ có thế thì làm gì quan trọng đến vậy, bất quá cũng như một lần cấp trên về
cơ sở không báo trước. Đã không báo trước thì chúng em biết đâu tổ chức đón
tiếp mà chả có sơ suất. Ối dào ơi, ngay cả đến báo trước tới bốn năm ngày, như
hôm lâu đoàn thanh tra của tính về làm việc đất đai kiện cáo, đến gần trưa giữ ở
lại ăn cơm ra chiều giữ kẽ không ở, sau lại phải đưa mỗi vị cái phong bì, còn
tốn gấp mấy bữa cơm gà cá gỡ ấy chứ. Nhưng vẫn chưa ngặt bằng lúc ra xe đi, một
bố trong đoàn làm như khi ấy mới sực nhớ, hớt hải quay lại kéo tay chủ nhiệm ra
một chỗ thì thầm, có lợn giống lai kinh tế, giải quyết cho mỗi anh em trong
đoàn một đôi thì tốt quá. Thật là tội chết giáng xuống đầu bỗng dưng. Trại lợn
hợp tác em, đúng là cơ sở chăn nuôi điển hình của huyện bao nhiêu năm nay thật,
nhưng mới tuần trước xuất chuồng một lúc hon trăm con lợn giống, toàn lợn lai
ép một (F1), con nào con ấy đẹp như tranh; nhưng hôm nay thì thật không còn đàn
nào có thể xuất chuồng được ạ! Em hứa với các bác, khi nào có, em thuê xe chở
đến tận cơ quan cho. Nói thế là thật lòng, là nhiệt tình, là tận tâm vì đồng
chí, tận sức vì cấp trên lắm lắm. Vậy mà mấy ngày sau Lận lên huyện họp, ông
trưởng ban thanh tra huyện lại gọi ra ngoài rỉ tai, cậu giở quá, các bố ấy đã
bảo giải quyết cho mỗi người một đôi lợn giống thì kể cả trại không có cũng
phải vào nhà dân lùng bằng được, chứ ai lại chối đây đẩy thế bao giờ. Khổ quá,
em đâu dám chối, chỉ bảo khi nào có sẽ thuê xe chở đến tận cơ quan… Cậu thật
thà quá đấy. Các bố ấy bắt lợn ở hợp tác cậu đâu phải mang về nuôi, mà chỉ lên
đến chợ Đôi bán tống bán tháo, là mỗi đôi lợn mỗi ông đã có khoản tiền bằng cả
tháng lương rồi. Thế ạ, em đâu có biết. Lúc ấy em mà biết ý định của cấp trên
như anh vừa nói, thì mỗi người một đôi, chứ vài đôi em cũng chỉ hô một tiếng là
dân phải mang ra ngay tắp lự.
Đã phải một lần thế,
lần này dẫu chỉ nghe lỏm ông anh nói với thằng cháu đầu sai vậy, Lận đã thấy
vừa lo lo lại vừa mừng mừng. Lo là lo bí thư huyện uỷ về tập hậu thế này, không
vào bất cứ nhà cán bộ chủ chốt nào của xã, lại chỉ đến mỗi nhà ông Mải, một
người đang bất mãn làm đơn xin ra đảng, hẳn là lành ít dữ nhiều. Nhung trong
hoạ vẫn có phúc, trong nỗi lo vẫn lấp ló điềm mừng, thế lại hoá ra Tiên Trung
là xã được bí thư chú ý đến đầu tiên, kể từ khi ông ấy về huyện. Mà phàm đã là
đầu tiên, thì bao giờ cũng để lại ấn tượng. Chưa