liên hệ nhân quả. Từ những nguyên nhân trước,

những nguyên nhân của vô số cái tôi nhỏ và những nguyên nhân của vô số

loại thế lực khác đã hình thành một bộ phận của tôi. Tôi, cộng thêm đủ

mọi nguyên nhân của trước đây, nguyên nhân của hiện tại truyền đi tiếp

sẽ tạo thành vô số cái tôi nhỏ bé của tương lai. Cái tôi nhỏ bé của quá

khứ, cái tôi nhỏ bé của hiện tại và cái tôi nhỏ bé của tương lai vô

cùng, sẽ đời đời truyền cho nhau, lớp lớp tích đọng lại, như dòng nước

chảy xiết, cuồn cuộn mãi mãi không ngừng - hình thành nên cái ta lớn.

Cái tôi nhỏ bé có thể bị mất, nhưng cái ta lớn lại vĩnh viễn bất diệt.

Cái tôi nhỏ bé có chết, còn cái ta lớn thì vĩnh viễn không chết, vĩnh

viễn bất hủ. Cái tôi nhỏ bé mặc dù có thể chết, nhưng tất cả mọi việc

làm của mỗi một cái tôi nhỏ bé, tất cả mọi công đức tội ác, lời nói hành động, bất kể là to nhỏ, sai đúng, thiện ác, từng cái từng cái đều lưu

giữ lại trong cái ta lớn. Cái ta lớn lại trở thành "tấm bia ghi công

trạng, lời biểu dương cái tốt, bản phán quyết tội trạng, thụy pháp xấu

mà con cháu dù hiếu từ hàng trăm đời không thể sửa đổi được" từ xưa đến

nay. Bởi cái ta lớn vĩnh viễn bất hủ, cho nên mọi sự nghiệp, nhân cách,

cử chỉ hành động, ý niệm, công lao, tội lỗi của tất cả cái tôi nhỏ cũng

đều vĩnh viễn bất hủ".

Thuyết "bất hủ" của Hồ Thích bao hàm việc chọn hướng cả hai giá trị

thiện ác, mà không phải là như thông thường chúng ta nói bất hủ chỉ chọn có hướng thiện. Cho nên khi chúng ta suy ngẫm lại lịch trình của sinh

mệnh như thế, có lẽ buồn vui pha mỗi thứ một nửa, có lẽ chỉ có vui mừng

tự an ủi mà không có bi thương, có lẽ chỉ có riêng bi thương mà thôi.

Chỉ xem xét mọi việc làm của một đời này của chúng ta xem ra sao.

Song lúc này, chúng ta đang đứng trước khoảnh khắc của ánh tà dương

để tiến hành một lần tự phán xét và nghĩ lại những điều ?hủ và bất hủ?,

đối với bản thân chúng ta để xét, thì hầu như đã không có giá trị nhiều

nữa. Bất kể là bất hủ của điều thiện cũng như là bất hủ của điều ác, đều đã qua rồi! Không lấy vật làm vui, không lấy mình làm buồn, đáng là

trạng thái tâm lý đẹp nhất của giờ phút này của chúng ta. Chúng ta đã

từng chịu đựng không nổi những kích thích mừng rỡ và những ức chế của

sầu bi. Công tội đúng sai, người đời sau tự nhiên sẽ có người bình luận, hãy để cho lịch sử kết thúc thôi nhé!

Lúc này, chúng ta chỉ có đang thực tế đứng trước ánh chiều tà, đang

tắm gội trong ráng chiều vàng óng, hưởng thụ giờ phút đẹp đẽ nhất, kích

động lòng người nhất của Mặt Trời.

* Chính là do khúc nhạc bi thương tế truy điệu vong linh,

mới làm nổi bật lên vẻ vô cùng trang nghiêm và vĩ đại của bản giao hưởng của

sinh mệnh.

* Mặt trời lạnh lẽo đang nhảy nhót lần cuối cùng ở tít chân trời phía Tây, đang đi về sườn núi phía bên kia để đi ngủ rồi.

Lúc mới đầu tôi đến với nhân gian, tôi khóc người ta cười; đến nay

khi tôi vĩnh biệt nhân gian, tôi cười người ta lại khóc. Từ trong từng

tiếng cười tiếng khóc này tôi đã thể nghiệm được một cuộc đời hoàn toàn

mỹ mãn - Cuộc đời của tôi đối với bản thân tôi thật ra không có quá

nhiều giá trị để nói. Giá trị của cả đời tôi chỉ ở chỗ đem lại cho người khác niềm vui và hạnh phúc. Cái chết của tôi thật ra không tạo nên đau

khổ đối với bản thân tôi, chỉ là một loại giải thoát và hồi quy. Cái

chết của tôi chỉ để lại cho những người sống - người thân và bạn bè của

tôi những niềm nhớ nhung và luyến tiếc. Tôi đang mỉm cười đi về Thiên

quốc.

Tôi, một đời không hổ thẹn với Trời, không hổ thẹn với Người, cho nên khi ánh sáng của cái chết sẽ bao trùm lên tôi, thật ra tôi không vì

tiếng khóc của người khác mà động lòng. Ngoài một chút tình lưu luyến

lúc ẩn lúc hiện ra, trong lòng tôi phẳng lặng như tờ. Khi tôi sống đã

đủ, giới tự nhiên đã tặng cho tôi món quà cuối cùng - cái chết này, hãy

để cho tôi an giấc mãi mãi ở cung tẩm dưới đất. Tôi bằng lòng đón nhận

lời kêu gọi kích động lòng người này, nhắm đôi mắt lại không chút bận

lòng, chờ đợi tiếng chuông vang của Thiên quốc.

Tôi biết, trong nhân gian cái bình đẳng vĩ đại nhất, triệt để nhất,

chính là sinh ra và chết đi. Muôn vật sinh ra, muôn vật chết đi đều

không thể chống lại được, không thể ngăn cản được. Trước cái sinh và cái chết muôn vật đều bình đẳng. Sinh so sánh với chết, giá trị của cái

chết thông qua giá trị của cái sống thể hiện ra một cách gián tiếp.

Chính là vì cái chết mới đột nhiên làm nổi bật lên giá trị của sinh

mệnh, mới tỏ rõ sinh mệnh là đáng quý biết bao. Chính là do ánh sáng của cái chết mới làm nổi bật lên ánh sáng của sinh mệnh. Chính là do khúc

nhạc bi thương tế vong linh mới làm nổi bật lên vẻ vô cùng trang nghiêm

và vĩ đại của bản giao hưởng của sinh mệnh. Nếu như không có cái chết,

sinh mệnh còn có ý nghĩa gì nữa?

Pofuva trong sách "Mọi người đều phải chết" đã tô nặn nên Fuxưca bất

tử. Fuxưca đã từng trải 600 năm phong vân, trước mắt ông chỉ nhìn thấy

kẻ đi người lại, mặt trời lên rồi lại lặn, ông ta vẫn không chết, vĩnh

hằng cùng với thời gian, thế là ông không có thời gian. Vì ông sinh mện