đổi thói quen xấu. Người khác giỏi hơn bạn ở một vài phương diện nào đó cho nên bạn không có cách nào để so sánh với họ.

Do đó, mọi người có thể căn cứ vào các luận đỉểm để phân thành hai loại: Một loại chịu đựng sự chế ước của người khác; một loại khác thì tự quyết định lấy mình. Người chịu sự chế ước của người khác thì sẽ bị môi trường chi phối, khi thời tiết tươi ấm, sáng sủa thì họ vui vẻ, sốt sắng; còn những ngày u ám, buồn bã thì họ thờ ơ, vô tình. Nếu bạn có khả năng tự quyết định thì bạn sẽ tự chủ, có không gian riêng, sẽ rất khó bị bên ngoài ảnh hưởng, quấy nhiễu.

Người chịu sự chế ước của người khác thì cũng sẽ chịu sự thất thường của “thời tiết xã hội”. Khi được người khác khen ngợi hay tôn trọng thì tâm trạng của họ vui vẻ. Khi chịu đựng sự lạnh nhạt thờ ơ hoặc bị chỉ trích thì họ tức giận hoặc cảm thấy uất ức. Như vậy, tâm trạng của bạn bị thái độ của người khác tác động sẽ khiến bạn giống như một con thuyền mất lái, cứ lênh đênh trôi dạt theo sóng gió.

Quả thực, tính cách của mỗi người đều chịu sự di truyền bởi gen của cha mẹ và chịu ảnh hưởng bởi những trải nghiệm cuộc sống. Thế nhưng, nếu bạn có thể ý thức được trách nhiệm của mình thì bạn nên biết rằng có những nhược điểm cần phải được khắc phục, bởi vì, một kẻ hèn nhát chịu sự chế ước của người khác thì vĩnh viễn không thể tạo dựng được một nhân sinh thành công.

Tuy chúng ta không chịu sự ràng buộc như Chu Văn Vương hay không trải qua những khó khăn gian khổ trong trại tập trung như Frankl, nhưng hàng loạt những khó khăn và thử thách trong cuộc sống cũng đủ để cho chúng ta cần phải bồi dưỡng tinh thần tự quyết để chống chọi với áp lực nhân sinh. Bất luận là sự hoạch họe của đồng sự hay là yêu cầu vô lý của khách hàng, hay là sự hiểu lầm của người thân thì bạn đều phải dùng tinh thần đó để giải quyết. Người khác đối xử với bạn như thế nào không quan trọng mà quan trọng là cách mà bạn đối xử với họ như thế nào. Quan trọng hơn hết là sau mỗi trải nghiệm, chúng ta nỗ lực hơn để đạt được sự tiến bộ của nhân sinh.

Tự quyết và chịu sự chế ước của người khác

Hai loại thái độ nhân sinh “tự quyết” và “chịu sự chế ước của người khác” là hai loại thái độ hoàn toàn trái ngược nhau, nếu thêm vào đó khoảng cách và tác dụng của tài trí thông minh thì giữa hai thái độ đó luôn có sự cách biệt như trời với đất. Nếu “tự quyết” có thể bị thiên hạ coi là “anh hùng” hoặc “cuồng phu” thì “chịu sự chế ước của người khác” mãi mãi chỉ là một sự bình thường, đồng nhất.

Có bao giờ bạn nghĩ rằng, khoảng cách giữa hai điều đó thực ra chỉ là sự khác nhau về phương thức tư duy hay không? Ví dụ như:

1. Chịu sự chế ước của người khác: Tôi không thể làm được nữa.

Tự quyết: Để tôi thử lại xem có cách nào khác không.

2. Chịu sự chế ước của người khác: Tôi chính là một người như vậy.

Tự quyết: Tôi có thể thay đổi bản thân để làm được những công việc mới.

3. Chịu sự chế ước của người khác: Họ khiến tôi không nén được cơn giận.

Tự quyết: Tôi nên học cách kiềm chế cảm xúc của mình.

4. Chịu sự chế ước của người khác: Họ sẽ không tiếp nhận.

Tự quyết: Tôi có thể tìm được một cách biểu đạt hiệu quả.

5. Chịu sự chế ước của người khác: Tôi không thể làm như vậy!

Tự quyết: Tôi phải làm sao đây?

6. Chịu sự chế ước của người khác: Có điều kiện như thế nào thì tôi sẽ làm như thế đó.

Tự quyết: Tôi sẽ làm như vậy bởi vì có điều kiện như vậy.

Thông qua phương thức tư duy tích cực này thì bạn có thể giống với Tôn Ngộ Không, không ngừng đạt được “tính, khí, thần” trong bí quyết của Sư tổ Bồ Đề, cẩn thận giữ gìn “tính, khí, thần không để tiết lộ”. Mà khi đã tập trung được tinh thần thì cũng là đã có được sức mạnh tự quyết của bản thân mình.

Phần 03 chương 1

Phần 3

Vạn sự khởi đầu nan

Giống như nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp, lần đầu tiên bước vào chốn công sở, vấn đề đầu tiên mà Tôn Ngộ Không gặp phải đó là làm sao để cá nhân thích ứng được với văn hóa của tập thể. Cá nhân theo đuổi sự bình đẳng tự do, mà một tập thể có môi trường và quy tắc văn hóa từ trước. Tôn Ngộ Không buông thả tự do thì đương nhiên xung đột giữa y với thiên đình là điều khó tránh khỏi.

Ba yếu tố của sự thành công

Bảo rằng thầy của Tôn Ngộ Không chính là Sư tổ Bồ Đề thì chúng ta đã biết được yếu tố quyết định của sự thành công, vấn đề là cần phải bồi đắp sức lực, nuôi dưỡng tinh thần. Tinh thần được nuôi dưỡng thì sức lực sung mãn. Sức lực sung mãn thì khí thể hùng mạnh. Khí thế hùng mạnh thì công việc ắt thành.

Sư tồ Bồ Đề nói:

Con đã hiểu được cái vi diệu của tụ linh hội thần. Trên đời không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, giỏi, giỏi lắm! Nhưng con có biết không, phàm là việc gì mà chỉ dựa vào khí thế thì chẳng qua chỉ là phong cách của kẻ lỗ mãng mà thôi, bởi vì, có những vấn đề mà chỉ dựa vào khí thế thôi thì sẽ không giải quyết được. Khí thế mạnh mẽ qua đi thì tất nhiên khí thế sẽ nhanh chóng bại hoại, kết quả là bỏ nhiều công sức mà không được gì.

Tôn Ngộ Không liền hỏi:

Thưa sư phụ, vậy con nên làm sao đây?

Sư tổ Bồ Đề liền nói với Tôn Ngộ Không rằng:

– Phàm là người thàn