con bị kỳ thị trong gia đình. Lúc ấy,
mẹ đã ba mươi hai tuổi. Nhưng nhìn mẹ, ai cũng tưởng mẹ chỉ mới hai
nhăm. Mẹ trẻ và xinh đẹp.

Ngày nhà trai từ Hà Nội về quê xin cưới, các bá quan văn võ thi nhau
thách cưới. Ở quê là thế, nhất là mẹ lại lấy được một …….anh Hà Nội, con ông to.

- Một trăm thúng bánh nướng, một trăm thúng bánh dẻo, mười cân chè ngon…

- Thôi, nhà bác không phải kể ra nữa đâu. Nhà chúng em cũng chỉ là bộ đội, không có nhiều thế đâu. Chỉ có cân chè Thái Nguyên với tút thuốc
Điện Biên thôi, bác nhất trí thì để hôm tới ăn hỏi em cho cháu mang tới.

Nói rồi bà nội đứng dậy xin phép ra về. Lúc ấy, ông nội mình là vụ
trưởng vụ 1 bộ Công Nghiệp Nhẹ. Bà ngoại thì hiền lành, các quân sư nói
sao thì gật đầu vậy. Chồng mất rồi, hai anh con trai lớn thì đi bộ đội.
Gả chồng cho cô con gái đầu tiên chẳng biết đâu mà lần. Nhưng nghe thấy
bà nội mình nói thế cũng biết tự ái. Tự ái giấu trong lòng thôi.

Mẹ cuối tuần về làng, nghe tin thì uất quá, lên ngay Hà Nội để tìm
cho được con người nhu nhược ấy, con người phụ bạc ấy. Nhưng rồi ông bà
nội lại dỗ dành. Và loanh quanh vẫn dẫm phải …bố. Y như mình, loanh
quanh thế nào vẫn dẫm phải người vô tâm như…chàng.

Sinh mình ra trong cơn đẻ khó. Đau ba ngày mà không đẻ được. Đến khi
nhảy ổ, bố biết tin mẹ xong rồi thì chạy tít về nhà báo tin, bỏ mặc mẹ
vừa đau vừa đói, vừa lẻ loi trong bệnh viện. Ông bà nội thấy bảo đẻ con
gái, giống ông nội như đúc mừng lắm, ăn cơm xong bảo nhau mai vào thăm.
Chỉ có mỗi ông cậu của bố ở quê lên chơi, vội vàng đạp xe mấy cây số tìm mua cho mẹ bát phở. Mẹ kể: “mẹ mang ơn cậu ấy suốt đời, chẳng bao giờ
quên.”

…

Hết cấp một, mình kể với mẹ:

- các bạn cùng lớp cứ trêu quần áo con mặc. Con chẳng mặc quần áo mẹ khâu nữa đâu. Mẹ mua cho con bộ quần áo mới đi.

Mẹ cười hiền từ nhìn mình thì thầm:

- Con chịu khó mặc lại quần áo của các cô các chú, mẹ sẽ khâu đẹp
hơn. Bao giờ con lớn, mẹ sẽ cho con ăn diện nhất cái khu tập thể này .

Nói rồi mẹ lại ngồi chăm chú khâu cho mình cái váy đồng phục.

Ngày khai trường, cả trường mặc đồng phục áo trắng váy xanh đẹp ơi là đẹp. Chỉ có riêng mình mặc cái áo trắng cháo lòng và váy xanh màu bộ
đội. Cô giáo nói:

- Em không đóng tiền mua đồng phục à ? Vậy đứng cuối hàng nhé, kẻo lớp mất điểm thi đua.

Về nhà nước mắt ngắn nước mắt dài, chỉ có mẹ là hiểu. Mẹ mua đền bù cho con gái miếng đu đủ. Mẹ bảo:

- Bữa nào thấy có miếng vải nào giống của các bạn, mẹ lại khâu cho
con cái váy khác. Còn áo trắng, các con hay nghịch bẩn, đằng nào chẳng
giống nhau.

…

Năm mình học cuối cấp hai, mẹ về hưu non. Bố về mất sức. Chẳng còn biết
sống kiểu gì. Bố không có ý định đi tìm việc làm. Bỏ mặc thùng gạo bao
giờ vơi bao giờ đầy. Giấu tạm nỗi quyến luyến, mẹ lên Mộc Châu đi làm
giúp việc cho anh trai cả. Ba năm sau mới về. Những năm tháng ấy, mình
sắp thành một cô gái. Không còn chơi trò may quần áo cho búp bê nữa mà
bắt đầu biết soi gương để tết hai bím tóc thật gọn gàng. Những biến đổi
đầu tiên trong đời khiến mình hốt hoảng. Từ một hình chữ nhật trở thành
hình cái lọ hoa, từ một nhúm cau trở thành cỡ bự, từ một …..trở
thành….., từ một…..trở thành…

Học sinh ngày ấy tồ lắm. Mình mất chiếc dép do đi lội Hồ Tây còn đứng khóc cơ mà. Mình chưa nghĩ ra những bữa cơm no bụng hai bố con là tiền
của mẹ. Mình chỉ biết không có mẹ ở bên, mà cũng không có ai đáng tin
tưởng để mà hỏi: “Tại sao con thế này ?”

Mình chỉ biết nhìn trộm bạn gái cùng lớp để bắt chước. Trong lòng tự
dưng lại giận mẹ đến vô cùng. Những bức thư mình viết cho mẹ, ngày càng
giận dỗi. Mình hét lên trong thư: “Mẹ bỏ rơi con, con ghét mẹ”.

Cho đến khi mình cũng có một em bé của riêng mình, bỗng nhớ lại ngày
ấy, chợt giật mình, không biết lúc ấy nước mắt mẹ nhiều đến ngần nào.

Hai năm sau, đúng ngày mùng một tháng mười một, đi học về đã thấy mẹ
nằm ở giường, mình mừng rỡ chạy tới ôm lấy cổ mẹ. Thời gian xa cách quá
nên không còn chỗ cho tự ái mà chỉ còn chỗ cho nhớ nhung.

- Mẹ, mẹ về! Mẹ ơi, mẹ về từ lúc nào thế ? Sao mẹ biết hôm nay mà về. Mẹ ơi, mẹ say xe à? sao lại nằm mệt mỏi thế ?

- Hôm nay á ? – Mẹ lơ đãng hỏi lại – Hôm nay là ngày gì ?

- Hôm nay là sinh nhật nó – Bố gắt -

- Mẹ, thế không phải hôm nay mẹ về vì sinh nhật bước sang tuổi mười tám của con ư ? Mẹ, mẹ nỡ quên sinh nhật của con ?

- Ừ, mẹ quên mất. – mẹ mệt mỏi trả lời rồi nằm quay mặt vào trong tường.

Trời ơi, sự rạng rỡ, ánh mặt trời chói lọi trong cái tiềm thức của
một đứa con thiếu mẹ như bị vụn vỡ. Mình bước thụt lùi lại khỏi cái
giường rồi ngồi thụp xuống đất. Người dừ dẫn không muốn bước. Cái cảm
giác bị ẩn lại phía sau để trước mặt là tấm lưng của mẹ làm mình như rơi xuống một cái hố. Hố sâu đen ngòm toàn những mảnh sắc nhọn biết cứa
đau. Mình thất vọng, cái thất vọng đổ xuống đè nát tất cả. Đè nát cả nỗi nhớ nhung mong ngóng mẹ trở về.

- Mẹ……