Nam tử nhị thập nhi quan, hữu vi nhân phụ

chi đoan. Nữ tử thập ngũ hử giá, hữu quát nhân chi đạo; vu thử nhi vãng, tắc tự hôn hỉ[1'>. Đây là một định luật tự cổ chí kim, ngàn đời không

đổi.

[1'> Theo

Khổng tử: Nam tử hai mươi tuổi làm lễ Gia Quan (lễ trưởng thành) xong có thể làm cha được. Nữ tử mười lăm hiểu đạo lý, có thể gả đi. Từ đó về

sau, có thể kết hôn.

Là nước giàu có nhất vùng Vọng Xuyên, Nam Vu thịnh hành tảo hôn, bất luận là nam hay nữ, chưa đến tuổi thích hợp để kết hôn, họ đã sớm định đoạt hôn ước.

Đợi tới khi nam tử trưởng thành, nữ tử cập kê, liền tổ chức hôn sự, cứ

như thể sợ không lấy được vợ không gả được chồng sẽ bị người đời cười

chê vậy. Kiếm một nương tử đẹp tựa hoa cũng được, gả cho một lang quân

như ý cũng xong, nhà nào có điều kiện thì còn được chọn đông chọn tây,

điều kiện không tốt, đành ngồi trơ ra đấy đợi người ta đến chọn thôi.

Nam tử đơn giản hơn, chỉ cần ngũ quan cân đối, tứ chi đầy đủ, cho dù đã

qua tuổi kết hôn, cuối cùng vẫn có thể lấy được vợ. Nữ tử lại khác, một

khi qua tuổi xuất giá, liền thành dưa chuột mùa thu, không còn ai thèm

nhòm ngó nữa.

Thanh Thu cảm thấy mình thật oan uổng, mỗi lần nghĩ tới việc gả chồng này lại khó chịu tới mức không thể diễn tả bằng lời.

Là quản gia

thiện phòng[2'> của phủ Hiền Bình quận vương, hằng ngày ngoài việc lo ba

bữa ăn cho mọi người trong phủ ra, thời gian còn lại nàng rất nhàn rỗi.

Nhưng nàng không vui nổi, ai bảo nàng là một cô nương già ế chồng chứ?

Những lời bàn ra tán vào, chê cười thì cũng có thể cho qua, nhưng năm

nàng mới vào vương phủ, từng có một lão quản gia ở tiền viện muốn lấy

nàng về làm thiếp. Nhiều lần cầu thân nàng trước mặt mọi người khiến

Thanh Thu không nhẫn nhịn được hơn nữa, cầm cả cái nồi đập vào đầu lão

già không có mắt kia khiến ông ta ngất xỉu, từ đó nàng mới được yên

thân.

[2'> Quản gia thiện phòng: Người quản lý chăm lo bếp ăn.

Theo lý thì

cho dù tất cả nữ tử trong thành Việt Đô này không lấy được chồng, thì

cũng không nên có nàng trong số đó. Từ nhỏ nàng đã là một tiểu tiếu giai nhân trong mắt mọi người, khuôn mặt tròn như trăng rằm giống hệt những

hài nhi trong bức tranh Tết. Lớn thêm một chút, mặt mũi như được tạc, ai cũng nói cô bé này khi trưởng thành nhất định sẽ có dung mạo khuynh

quốc khuynh thành. Vì vậy còn chưa tới tuổi cập kê, nàng đã đính hôn với nam nhân nhà họ Cao – phú thương giàu có nổi tiếng trong thành Việt Đô.

Nhưng đó chỉ là lúc nhỏ thôi, lớn lên chưa chắc nàng đã thành giai nhân. Con gái nhà người ta mười tám tuổi sẽ thay đổi, càng lớn càng xinh đẹp, Thanh Thu

hoàn toàn ngược lại, nhưng không phải trở nên xấu xí. Nếu đem gương ra

ngắm rồi tự đánh giá, nàng cũng được coi là dung mạo không tầm thường,

chỉ có điều không còn xuất chúng như thời thơ ấu mà thôi. May mà nàng đã đính hôn từ nhỏ, chỉ đợi sau khi làm lễ cập kê[3'> sẽ thành thân với vị

hôn phu, rồi ba năm sinh hai đứa, thành thiếu phu nhân. Ai ngờ Nam – Bắc hai nước giao tranh xảy ra chiến sự, hoàng đế hạ chiếu yêu cầu các nam

tử trong độ tuổi trưởng thành phải tòng quân. Vị hôn phu của nàng là con cháu nhà giàu, bỏ ra ít bạc thì mấy chuyện tòng quân vất vả ấy sẽ không tới lượt chàng, nhưng tiểu tử nhà họ Cao kia tại sao nhất định đòi ra

chiến trường chứ? Lẽ nào là vì chê nàng không còn xinh đẹp như trước, sợ khi nàng tới tuổi cập kê phải cưới nàng về làm vợ?

[3'> Lễ cập kê: Là lễ trưởng thành của nữ tử thời đó.

Khi danh

sách tướng sĩ tử trận chuyển về Việt Đô đã là cuối thu, Thanh Thu vừa

tròn mười lăm tuổi, cũng là lúc nàng nhận được tin báo tử của người đó.

Cao gia mất đứa con trai độc nhất, tâm nguội ý lạnh nên chẳng buồn quan

tâm tới nàng, lặng lẽ rời khỏi Việt Đô, nghe nói về quê sống. Đúng khi

ấy người cha là chỗ dựa cuối cùng của Thanh Thu lâm trọng bệnh qua đời,

nàng buồn bã đau khổ để tang ba năm, thế là qua tuổi đẹp nhất để xuất

giá.

Thời ấy khi

gả con gái phải có nhiều hồi môn, nhà Thanh Thu vốn chỉ là tiểu phú gia, cha là văn nhân không biết quản lý tiền bạc, gia cảnh sớm đã sa sút,

lấy đâu ra hồi môn để lấy chồng, nên rất ít người tới hỏi. Thỉnh thoảng

có bà mối đến nhưng cũng là muốn làm mai cho mấy người mất vợ hoặc những nam tử tàn tật mà thôi. Thấy cảnh nhà sa sút lụn bại, Thanh Thu không

nương tựa vào bạn bè hay họ hàng thân thích, nàng cho nô bộc trong nhà

về quê, bất ngờ vào phủ Hiền Bình quận vương làm trù nương[4'>.

[4'> Trù nương: Đầu bếp.

Thực ra từ

nhỏ Thanh Thu cũng được người nhà nuôi nấng cưng chiều như một thiên kim tiểu thư. Hằng ngày chỉ biết làm thơ gảy đàn, chưa từng làm những việc

này bao giờ, họ hàng bạn bè đều chờ ngày nàng bị đuổi khỏi phủ, ai ngờ

nàng lại làm rất tốt. Vì nàng có bản lĩnh, phàm những món mà nàng thích

ăn, chỉ cần nếm qua, nàng có thể nấu lại với mùi vị giống đến tám chín

phần. Trước kia chỉ làm cho vui, chưa từng nghĩ có ngày lại phải dựa vào tài nấu ăn này để kiếm sống. Sau khi nàng vào vương phủ, món canh cá lư rau rút của nàng khiến quận vương và quận vương phi luôn miệng tấm tắc

khen ngợi không ngớt lời, giữ lại thiện