cười làm ra vẻ tự đắc nói:

“Dĩ nhiên rồi ,” và nói tiếp, “Sao Lai không kiếm một cô nào đó để nó phụ với Lai.”

Anh chàng mang tiếng “Thằng Khờ” chụp ngay câu nói ấy và đáp lại:

“Tìm một người vừa đẹp vừa giỏi như chị không dễ cho nên…”

“Cho nên còn ‘một mình đối bóng’ chứ gì… Chị thấy Lai đánh giá mình hơi cao đấy.”

Nói xong Ngọc Thu ngoe nguẩy bỏ đi; Đức Lai hơi sượng sùng nhưng bù lại chàng ta được dịp nhìn nàng ngắm dáng nàng yểu điệu đi trên bờ ruộng như múa sạp.

Như thế, không kèn không trống làng Rí đã lại trở thành làng do CS kiểm soát và tình hình này kéo dài đến giữa năm 1959. Thời kỳ này, chính quyền Ngô Đình Diệm với đạo luật 10-59 đặt CS ra ngoài vòng pháp luật, tiến hành việc lấy lại những vùng nông thôn còn bị Việt cộng kiểm soát. Một vài đồng chí của Tuấn Nhơn ở huyện bị bắt và bị kết án tử hình. Lần này Tuấn Nhơn, Huy Phụng và cả Văn Cám cùng một số đồng chí phải nhanh chân chạy vào cứ tránh tội đày hay tội chết. Họ để vợ ở lại làng Rí với hai con nhỏ.

Đứa con thứ hai của họ sinh ra ít năm sau khi họ về làng hoạt động lại từ 1948 đến 1959. Con thứ hai của Ngọc Thu là Khánh Loan, của Mỹ Xuân với Văn Cám là Mạnh Lương, của Mỹ Đông với Huy Phụng là Lệ Yến. Đầu năm 1958, Mỹ Đông sảy thai đứa thứ ba và chết theo con vì bị băng huyết nặng. Mỹ Xuân phải cưu mang những đứa con của em gái mình. May có cậu em út thọt chân không lập gia đình cũng không theo Việt cộng phụ giúp vào việc nuôi con cho hai chị giữa cảnh chiến tranh khói lửa bao trùm một vùng quê nghèo khổ. Em trai kế Mỹ Đông tên Đức Lai chưa có vợ cũng chạy vào cứ với anh rể Văn Cám.

Mùa thu năm 1959, Ty giáo dục Quảng Nam cho xây lại ngôi trường tiểu học đã bị hư hỏng và xuống cấp quá nửa. Đồng thời mở một trường trung học đệ nhất cấp mà năm đầu tiên chỉ có lớp đệ thất. Sau bốn năm trường sẽ có đủ bốn cấp lớp từ đệ thất đến đệ tứ. Đời sống của làng Rí được cải thiện nhiều với dòng điện lần đầu tiên đưa từ huyện về làng. Nhưng trong bóng tối, trong chỗ thầm kín của mỗi người, những hạt giống của cỏ lùng tai hại mà bàn tay của CS gieo vãi trong những năm qua đang chờ dịp để nhú mầm khỏi mặt đất như những giọt bóng tối giữa ban ngày đang tích góp dần thành những ngày nhật thực đen tối.

Chương 6

Góc tối và góc sáng

Lớp đệ thất đầu tiên của trường trung học năm đó có bốn học sinh mà bố mẹ chúng đã là bạn bè của nhau: Khánh Dung, Khánh Loan, Mạnh Cường và Huy Khang. Trừ Khánh Loan ba đứa kia đều học trễ hai năm vì khi học xong tiểu học chúng không có trường để học tiếp. Những đứa con em của họ như Mạnh Lương, Lệ Yến học lớp ba trường tiểu hoc. Lệ Yến em gái của Huy Khang có người bạn gái cùng lớp là Khả Thúy. Cô này rất mến mộ anh trai của bạn mình.

Tuổi trẻ vô tư và nghĩ cạn, không đủ trí khôn để hiểu di sản tinh thần nào mà tổ tiên và cha mẹ để lại trong vô thức họ, trong đó có di căn sự thù hận dân tộc từ thời Trịnh Nguyễn, rồi sự thù hận lương giáo thời bắt đạo và sự thù hận của cái gọi là cuộc đấu tranh giai cấp hiện nay. Chúng như bao trẻ khác trong trường mà phần bóng tối đó luôn ngoài tầm nhìn của chúng và của người khác. Và trong bối cảnh làng Rí đã từng bị CS chi phối, chúng không ngờ khi chơi chung với nhau, chúng trở thành thế hệ thứ hai bị nhuộm đỏ như cha mẹ chúng.

Mạnh Cường ít nói thường hay săn sóc Khánh Loan. Nó nói với ba đứa kia:

“Giá mình được giỏi võ nghệ như ba mình (Bảy Long) để bảo vệ các bạn.”

Huy Khang thì hay chọc phá bạn gái trong lớp kể cả Dung và Loan. Nó lấy giấy làm đuôi, lấy dây thung cột vào vạt áo sau của các bạn gái. Một lần nọ nó làm đuôi cho Khánh Loan, cô bé nhờ bạn chỉ mới biết. Trên giấy nó còn ghi nghuệch ngoạc một câu, “Lớn lên Loan sẽ làm vợ Cường.” Cô bé khóc nói lại với Mạnh Cường, cậu này hạch hỏi Huy Khang:

“Tại sao mày cứ chọc ghẹo Khánh Loan còn cáp đôi tao với nó?”

“Không phải mày cũng thích như thế sao. Tao thấy lúc nào mày cũng chiều chuộng con nhỏ.”

“Đó là chuyện của tao không mắc mớ đến mày. Lần sau mày còn làm nó khóc thì đừng có trách tao. Tao sẽ mét dì Đông và hai cậu đánh đòn mày.”

Lần khác nó làm đuôi cho Khánh Dung, trong tờ giấy nó ghi:

“Mặt mày cứ vác lên, bộ mày tưởng mày đẹp lắm hả.”

Cô bé chạy bổ vào thằng Huy Khang hất cái cằm thanh tú, lúc đó đôi mắt nâu vàng long lên hỏi:

“Tao đẹp giống mẹ tao thì mắc mớ gì mày. Mẹ mày gầy như con khô mắm.”

“À, mày định hỗn với mẹ tao hả con quỷ cái. Mẹ mày lẳng lơ như quỷ thì có.”

Hai đứa định nhào vô đánh nhau may có Mạnh Cường chạy đến can ra bắt thằng em con dì phải xin lỗi Khánh Dung. Huy Khang phải miễn cưỡng xin lỗi cô bé.

Tình cảm học trò cũng theo thời gian mà chuyển biến như mặt trời trên bầu trời thay đổi từ sáng sớm đến lúc hoàng hôn. Ngọc Thu mấy năm đầu thường nghe con Loan về mách mẹ:

“Mẹ ơi, thằng Khang nó vẫy mực vào lưng con nhỏ ngồi kế con nhưng văng hết vào áo con nè.” Hoặc, “Mẹ ơi, thằng Khang nó lấy súng nước bắn vào áo con ướt nhem nè.”

“Vậy con đừng chơi với những bạn xấu như nó nữa.”

“Tụi con ghét nó như cùi hủi”

Người mẹ làm thinh không nói. Nàng nghĩ bụng, “Hai con gái mình nên ghét bỏ