y tôi qua loa . Nói chung, anh em tôi chẳng đứa nào sợ mẹ. Mẹ hiền khô . Chúng tôi chỉ sợ ba . Nhưng ba tôi quanh năm vắng nhà. Mỗi bận ba ghé về, mẹ lại không nỡ kể tội chúng tôi .

Chẳng có đòn roi, những năm cuối bậc tiểu học, tôi tha hồ trốn học đi chơi . Sách giắt cạp quần, tôi theo đám bạn chăn trâu lang thang suốt ngày ngoài đồng cỏ. Chúng tôi hì hục be mương lấp bờ tát cá và thi nhau trèo lên cây phá các tổ chim. Rong chơi chán, chúng tôi lại chia phe đánh lộn, vật nhau bụi đất mù trời . Chiều nào cũng thấy tôi lếch thếch mò về, không sứt trán cũng u đầu, mẹ tôi chỉ biết thở dài lấy muối đắp cho tôi . Rồi đợi tôi đi ngủ, mẹ chong ngọn đèn dầu, âm thầm lôi kim chỉ ra ngồi cặm cụi vá từng manh áo rách để ngày mai tôi không có cớ nghỉ học nằm nhà.

Chính vì lẽ đó mà khi tôi bắt đầu vào lớp sáu, dì Miên đã lên lớp chín. Rốt cuộc, dì chỉ chở tôi đi học được có một năm. Trường huyện không mở cấp ba . Lên lớp mười, dì phải ra tỉnh học. Kể từ năm lớp bảy, tôi đành phải lủi thủi đi học một mình. Những đứa học trò làng tôi khi ra trường huyện đều ở trọ lại nhà người thân, chẳng có ai thân thích, mỗi ngày vẫn thường nhong nhong hai buổi đi về. Có vài đứa bạn nhà ngay tại huyện lị rủ tôi về ở chung nhưng mẹ tôi không cho . Mẹ sợ tôi thoát khỏi tầm mắt mẹ, lại chẳng có người lớn trông nom, sẽ bỏ bê học tập. Mẹ sợ tôi nằm lì ngoài huyện sẽ hóa thành đứa lông bông, ba tôi về, mẹ tôi hết đường ăn nói .

Tôi không ở luôn ngoài huyện nhưng cũng chẳng về nhà. Tôi tiếp tục ở với ông tôi dù dì Miên đã không còn ở đó. Dì ra tỉnh học, mỗi tháng mới về thăm ông tôi một lần. Chỉ đến hè, dì tôi mới về chơi ba tháng. Hoa phượng tàn, dì lại khăn gói ra đi . Thay thế dì Miên cơm nước cho ông tôi là bà Sáu láng giềng. Bà Sáu là em họ xa của ông tôi, năm mươi tuổi vẫn không chồng, cam cảnh bà cô một mình một bóng. Chiều chiều tôi thường thấy bà trải chiếu trước sân, ngồi ngó mông ra hàng rào hoa giấy, bâng khuâng như thể ngóng đợi ai . Nhưng tôi chẳng quan tâm đến bà Sáu nhiều . Dạo đó, tâm trí tôi hoàn toàn bị anh em thằng Chửng thu hút. Tôi say bọn chúng như điếu đổ.

Mẹ tôi sở dĩ cho tôi tiếp tục ở với ông trong những ngày dì Miên đi học xa một phần vì thương ông quạnh quẽ nhưng phần khác mẹ tôi muốn tôi xa đám bạn chăn trâu bên chân cầu Cẩm Lễ, xa những ngày trốn học chạy lang thang. Mẹ tôi không biết ở sau vườn nhà ông, chỉ cách một đám khoai mì, có hai thằng nhóc còn nghịch ngơm tinh hơn gấp một ngàn lần, vì vậy cũng hấp dẫn hơn gấp một ngàn lần đám bạn cũ của tôi .

Anh em thằng Chửng bày tôi đủ trò mới lạ. Chúng xui tôi lấy trộm cặp kiếng lão và đánh cắp thuốc Bastos của ông tôi đem ra sau hè cho chúng. Trong khi tôi trố mắt tò mò, thằng Chửng anh đặt điếu thuốc lên một miếng ngói bể rồi giơ cặp kiếng hướng về phía mặt trờị Những tia nắng xuyên qua mặt kiếng tụ thành một đốm sáng nhỏ trên đầu điếu thuốc. Tôi kinh ngạc khi thấy điếu thuốc bắt đầu nghi ngút khói . Thằng Chửng em vỗ tay, nhảy cẩng:

– Ác chiến chưa !

Chửng anh không nói gì. Nó lặng lẽ đưa điếu thuốc lên môi rít một hơi, phun khói mù mịt. Nó thở khói ra cả đằng mũi . Tôi tấm tắc khen:

– Mày hút thuốc không thua gì người lớn !

Nghe tôi khen, Chửng anh nhe răng cười . Nó chìa điếu thuốc đến trước mặt tôi:

– Mày hút đi !

Tôi lắc đầu:

– Tao không biết hút.

– Không biết thì hút rồi sẽ biết. Lúc đầu, tao cũng có biết hút đâu .

Tôi ngần ngại nhìn điếu thuốc trên tay nó:

– Dễ không ?

– Dễ ợt. Mày chỉ việc ngậm điếu thuốc vào mồm. Rồi nhắm mắt hít thật mạnh là xong.

Tôi làm theo lời Chửng anh. Tôi đưa điếu thuốc lên miệng, bặm môi hít mạnh. Tôi tưởng mọi sự “dễ ợt” như nó nói . Tôi tưởng tôi có thể phun khói qua lỗ mũi như một tay chơi chính hiệu . Nào ngờ khói thuốc lá cay xè, đắng nghét. Tôi hít vào chưa trọn hơi, khói đã xộc lên tận óc khiến tôi lảo đảo . Tôi liệng vội điếu thuốc, hai tay bưng mặt, ho sặc sụa . Thậm chí tôi phải ngồi bệt xuống đất cho khỏi buồn nôn.

Chửng anh cúi xuống nhặt điếu thuốc, liếc xéo tôi:

– Mày đúng là cù lần !

Nói xong, nó đưa điếu thuốc cho Chửng em, ra lệnh:

– Biểu diễn cho nó coi, mày !

Chửng em kẹp lấy điếu thuốc giữa hai ngón tay, trông điệu nghệ không thua gì Chửng anh. Rồi nó mím môi bập lấy bập để. Trước ánh mắt thán phục của tôi, Chửng em bắt đầu trổ tài . Không những phun khói qua lỗ mũi, nó chúm miệng thổi hình chữ O . Những vòng khói tròn không ngớt tuôn ra từ miệng nó khiến tôi nhìn ngây ngất.

Dòm vẻ mặt mê mẩn của tôi, Chửng anh tủm tỉm cười:

– Hay không mày ?

Tôi chắt lưỡi:

– Tuyệt cú mèo !

Chửng anh gật gù:

– Mày làm dư sức !

– Thôi, tao không dám đâu ! – Tôi rụt cổ – Khi nãy suýt nữa tao chết sặc !

– Không sao đâu! Hút lần đầu ai mà chẳng vậy ! – Vừa nói, Chửng anh giật điếu thuốc trên tay Chửng em đưa cho tôi – Không tin, mày hút lại thử coi ! Lần này chắc chắn mày sẽ thấy thích !

Tôi lại đưa điếu thuốc lên miệng. Nhưng tôi không dám hít mạnh như lần trước. Mà rít từng hơi ngắn. Khói thuốc luồn vào miệng tôi, vẫn cay xè. Nhưng tôi đã thôi nôn ọe, cũng chẳng ho hen