được thằng nhỏ nầy đây. Cách mấy tháng trước, thầy thi đậu vào ngạch ký lục, rồi quan trên sai thầy xuống dưới nầy mà làm việc. Vì tôi không có mẹ mà cũng không có anh em, thầy sợ nếu dắt mẹ con tôi theo thì cha tôi ở nhà một mình buồn, bởi vậy thầy biểu tôi ở nhà hủ hỉ với với cha tôi, chừng nào thầy mướn phố dọn nhà xong rồi, thầy sẽ về mà rước. Tôi đợi mấy tuần lễ, không thấy thầy về. Tôi nóng nảy nên có lần đi xuống dưới nầy coi bề ăn của thầy ra thế nào.

– Té ra cô đã có xuống dưới nầy hay sao?

– Có. Tôi có xuống một lần. Thầy dọn phố rồi nhưng mà thầy không muốn cho tôi ở, thẩy cứ bảo tôi về đặng ở trển mà hủ hỉ với cha tôi cho vui. Tưởng chồng biết thương cha, tôi không nghi chi hết, nên tôi trở về Chí Hoà. Mới rồi chiều hôm qua đây, có người nói cho tôi hay rằng thầy đã cưới vợ khác rồi. Tôi chưng hửng mới lật dật bồng con xuống đây hỏi coi lời người ta nói như vậy mà có thiệt hay không. Theo lời cô nói với tôi đó, thì quả thiệt có như vậy rồi. Té ra thầy Bình học giỏi như vậy, đáng làm ông gì hay không tôi không hiểu, nhưng mà mình đã thấy rõ không đáng làm một ông “chồng”, bởi vì thẩy cưới tôi đặng làm vợ mới vài năm mà thẩy đã gạt tôi, rồi bây giờ thẩy cũng cưới cô đặng làm vợ, ai dám chắc trong ít lâu thẩy không gạt cô nữa, đàn ông thiệt khốn nạn.

Cô Hương thấy cô Huyền y phục tầm thường, bộ tướng ngơ ngáo, nên ban đầu có ý khinh thị cô nên tính mời vào nhà định lấy thế lực kim tiền mà dọa cho cô biết mặt. Đến chừng nghe cô nói chuyện mới biết cô không phải là người giả dối, hay khờ khạo, để làm cao hơn cô được, bởi vậy cô Hương ngớ ngẩn rồi thở ra mà nói:

– Thiệt tôi cũng bị thầy thông gạt nữa….Tôi xin hỏi thiệt cô, vậy chớ hồi thầy thông cưới cô, thầy có lập hôn thú đủ phép hay không?

– Vợ chồng bền chặt là tại tình sâu nghĩa nặng, chớ phải nhờ chánh lục bộ lập hôn thú nên mới ở đời với nhau được. Tôi nghĩ như vậy nên hồi thầy cưới tôi, thiệt tôi không buộc thầy lập hôn thú.

– Khổ lắm!…Cô không dè dặt, bây giờ làm sao mà nói được! Nếu có trách thẩy, ví như thẩy nói thẩy không biết cô là ai, thì cô làm sao?

Cô Huyền cười ngó con.

Cô Hương hiểu ý nên nói tiếp:

– Phải, con là một cái bằng cớ của cuộc vợ chồng. Mà thuở nay thiếu gì người họ bỏ vợ, rồi họ bỏ luôn tới con nữa, Đàn bà cũng không biết phải làm sao được.

– Thiệt như vậy!…. Chồng không thương, mình phải chịu, chớ biết làm sao được!…Tôi xét phận tôi thiệt là khổ. Bây giờ tôi cũng như người đi đêm tối, không thấy đường mà bước. Cô cũng là đàn bà như tôi, vậy tôi xin cô chỉ giùm đường cho tôi đi. Theo ý cô, thì tôi phải xử trí làm sao bây giờ?

– Câu cô hỏi đó, tôi khó trả lời quá. Tôi cũng thuộc người trong cuộc chớ không phải người bàng quan, thế thì câu tôi trả lời sợ e không được công bình.

Cô Huyền ngồi lặng thinh ngẫm nghĩ một hồi lâu rồi cô hỏi:

– Hồi nãy, cô nói thầy Bình mắc đi ăn tiệc, không biết chừng nào thẩy mới về?

– Đi ăn tiệc trong làng chắc là về khuya lắm.

– Vậy tôi xin kiếu cô tôi đi, để mai rồi tôi sẽ gặp thầy.

– Bây giờ đã tối rồi, cô đi đâu?

– Tôi ra chợ kiếm chỗ nghỉ.

– Cô có quen ai ở ngoài chợ hay sao?

– Không. Tôi không có ai quen ở Cần Thơ nầy hết. Tôi sẽ mướn phòng khách bạn tôi ở.

– Vậy thì cô ở đây mà nghỉ.

– Cám ơn cô. Nếu tôi ở đây, thì tự nhiên tôi sẽ gặp thẩy. Tôi không muốn gặp thẩy trước mặt cô, bởi vì tôi sợ cô nghe câu chuyện của vợ chồng tôi nói với nhau, rồi cô không vui, thà là tôi tự gánh sự buồn một mình chớ san sớt cho cô làm chi.

– Tôi muốn cô gặp thẩy trước mặt tôi, là vì tánh tôi không ưa mờ ám, phải hay quấy nói rõ ràng phứt một lần cho rồi.

– Xin cô nhớ lại mà coi, nãy giờ tôi có nói chuyện với cô, tôi chẳng có nói một bời nào trách cô hết, phải hay là quấy đều tại nơi thẩy, chớ không phải tại cô, mà cũng không phải tại tôi. Nếu cô muốn biết sự phải quấy cho rõ ràng, thì cô cứ hỏi thẩy nghĩ cũng đủ. Tôi xin nói tóm lại điều nầy: máu ghen là bịnh chung của đàn bà, chẳng ai có tài nào mà tránh khỏi cho được. Tuy vậy mà có khi mình thấy sự bạc tình bạc nghĩa mình gớm quá, rồi máu ghen nó tiêu mất hết, mình có thương tiếc gì đâu nữa mà ghen. Nếu mình còn ghen, thì té ra mình thấy đồ dơ mình không biết gớm hay sao. Thôi, tôi xin chào cô.

Cô Hương nghe những lời êm ái mà nặng bề như vậy thì cô lấy làm bối rối, chỉ gật đầu rồi ngó theo cô Huyền, chớ không kiếm được lời mà đáp.

Sang hôm sau, gần đông hầu, thầy Bình ngồi xe kéo xuống Tòa bố mà làm việc. Có lẽ thầy thức sáng đêm hay sao mà cặp mắt đỏ trõm lơ(17), gương mặt sát sơ, lại đi dọc đường thầy ngó dáo dác, dường như sợ người ta chặn đường vậy. Tới Tòa bố, xe rừa ngừng lại thì thầy nhảy xuống gọn gàng rồi lật đật đi riết vô cửa.

Chẳng dè cô Huyền đã đứng sẵn trong cửa mà chờ, chừng thấy thầy vô tới thì cô bước ra cản trước mặt thầy mà hỏi:

– Thầy gạt tôi mà cưới vợ khác giàu có, bây giờ thầy tính phận mẹ con tôi phải làm sao?

Thầy Bình biển sắc, đứng trân trân, rồi nói ú ớ rằng:

– Chỗ nầy là Tòa bố, nói chuyện không tiện. Em ở khách sạn nào, em nói cho qua biết, rồi em trở về đó mà chờ qua. Một chút nữa qua sẽ