báo, ông gật gù dễ dãi:

– Ừ.

Thấy chiều hướng có vẻ thuận lợi, tôi lấn tới:

– Rồi ba cho con xin một xấp bao thư nữa hén?

Lần này thì ba tôi buông tờ báo xuống, quay nhìn tôi:

– Con làm gì mà xin đủ thứ vậy? Con viết thư cho ai mà xin bao thư?

Tôi ấp úng: – Con… đâu có viết thư cho ai.

Ba tôi càng ngạc nhiên:

– Ủa, thằng này lạ! Vậy con lấy bao thư làm gì?

Tôi đành phải thú thật:

– Con làm quà cho các anh bộ đội.

Ba tôi đập bàn đánh rầm một cái khiến tôi giật mình nẩy người:

– Làm quà cho bộ đội thì nói ngay là làm quà cho bộ đội, có gì mà phải xin với xỏ!

Vậy là ba tôi đồng ý. Nhưng tôi chưa chịu thôi:

– Bút chì nữa nghen ba?

– Ừ, bút chì.

– Cả khăn tay nữa!

– Thì khăn tay!

Ba tôi gật đầu nốt. Trong khi tôi đang hùng hổ “tấn công” ba tôi thì thằng Tin ôm cặp chạy ào vô nhà, hét toáng:

– Ba ơi ba, ba cho con một cục xà phòng nghen ba? Con tặng các anh bộ đội!

***

Hôm cả lớp mang quà lên nộp, tôi nở nang mày mặt vì gói quà của tôi to nhất. Tụi bạn đứa thì đem xà phòng, đứa thì đem giấy bút, còn tôi thì đem đủ thứ. Ngoài các món quà mà đứa nào cũng có, tôi còn gởi các anh bộ đội hai gói trà và một cây thuốc lá Mai. Thực ra trà thuốc không phải do tôi nghĩ ra mà ba tôi tự động mua và chia cho tôi một nửa, Tin một nửa. Nhưng món quà của tôi sẽ giảm đi một phần ý nghĩa nếu không có chiếc khăn tay thêu hàng chữ “Kính tặng các anh bộ đội yêu quý của chúng em”, phía dưới là một hàng chữ nhỏ “Phan Thanh Huy, học sinh lớp 8A2, trường phổ thông cơ sở Bình Minh”. Những hàng chữ này tôi nhờ nhỏ Hiền thêu giùm. Tụi con gái lớp tôi mỗi tuần học hai tiết nữ công nên đứa nào cũng biết thêu thùa, đan móc. Nhỏ Hiền là một trong những đứa thêu đẹp và nhanh nhất. Nó thêu cả hai tay trông cứ như máy. Tôi chìa cái khăn của tôi ra khoe với Bảy: – Khăn của tao có thêu hàng chữ đẹp không mày?

– Đẹp! Nhưng khăn của tao đâu có thua gì khăn của mày!

Nói xong, Bảy đưa khăn của nó cho tôi coi. Tôi ngạc nhiên khi thấy trên đó những hàng chữ giống hệt trên khăn tôi. Quang cũng rút khăn của mình ra:

– Khăn tao cũng đẹp vậy!

Té ra nhỏ Hiền thêu khăn dùm cho cả tổ chứ không phải chỉ mình tôi. Vậy mà tôi cứ tưởng bở, cho là nhỏ Hiền có thiện cảm đặc biệt với mình. Con nhỏ này, thiệt chẳng ra làm sao! Tuy nhiên điều đó không làm tôi bớt sung sướng khi chung quanh tụi bạn cứ trầm trồ:

– Úi cha, gói quà của thằng Huy nhiều quá tay, tụi bây ơi!

Phần 17:

Chiều ngày hăm hai tháng mười hai, thầy Dân dẫn cả lớp đi xem triển lãm kỷ niệm ngày thành lập quân đội. Hôm trước, nhỏ Kim Liên dặn chúng tôi:

– Đi xem triển lãm, các bạn nhớ đem theo giấy viết để chép tư liệu và ghi cảm tưởng của mình nghe chưa!

Tưởng gì chớ điều đó tôi đã dặn trước Bảy và Quang rồi, thậm chí tôi còn nhắc cả Đại và Hiền nữa.

Nhà triển lãm nằm cạnh Thảo cầm viên. Khi chúng tôi đến, ở đó đã mở cửa, người ra kẻ vào tấp nập. Rất nhiều học sinh các trường khác trong thành phố đến tham quan. Có cả học sinh ở các tỉnh lân cận nữa.

Thầy Dân bắt chúng tôi xếp thành hai hàng đứng đợi trước bậc thềm còn thầy thì đi vào trình giấy giới thiệu với các anh bộ đội trực trước cửa.

Quang đứng sau lưng tôi cứ nhấp nhổm dòm sang Thảo cầm viên:

– Lát nữa xin thầy Dân qua bên ấy chơi nghen mày!

– Qua coi kiến hả? – Tôi chọc.

– Dẹp mày đi! Giỡn dai nhách!

Lát sau, thầy Dân ngoắc chúng tôi vô. Phòng triển lãm lớn thật là lớn, chung quanh treo la liệt tranh ảnh và trưng bày vô số hiện vật. Chính giữa phòng là tượng Bác Hồ, cao gấp mấy lần người thật.

Nhưng khi anh bộ đội hướng dẫn bắt đầu nói thì tôi mới biết căn phòng chúng tôi vừa bước vô chỉ là một phần nhỏ của nhà triển lãm:

– Căn phòng này trưng bày và giới thiệu những hình ảnh và hiện vật của thời kỳ quân đội ta mới thành lập. Những căn phòng kế sẽ lần lượt giới thiệu các thời kỳ tiếp theo trong quá trình trưởng thành của quân đội cho đến ngày toàn thắng 1975 và sau đó, cho đến ngày hôm nay. Bây giờ xin mời các đồng chí và các em bắt đầu xem từ chỗ này…

Anh bộ đội vừa nói vừa giơ cây gậy nhỏ và dài trên tay chỉ vô một tấm ảnh, bắt đầu dẫn giải:

– Đây là hình chụp đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân. Ngày 22-12-1944, tại một khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, đồng chí Võ Nguyên Giáp được Đảng và Bác Hồ ủy nhiệm đã tuyên bố thành lập đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân. Người đội nón đen, tay cầm tờ giấy ở trong hình là đồng chí Võ Nguyên Giáp…

Tôi nhìn lên tấm hình, tò mò ngắm nghía cái “đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân” ít ỏi kia. Ăn mặc xuềnh xoàng, đủ cỡ đủ kiểu, chẳng đồng phục gì ráo, người nào cũng có bòng gạo đeo quanh vai, trông chẳng oai phong lẫm liệt chút xíu nào, vậy mà chỉ mười năm sau, cái đội quân này đã giáng cho giặc Pháp một đòn sấm sét ở Điện Biên Phủ làm chấn động cả thế giới, thật đáng kinh ngạc và khâm phục!

Anh bộ đội lại chỉ sang những hình ảnh và hiện vật khác, tiếp tục giới thiệu. Anh nói giọng bắc nhưng rõ ràng, rành mạch, dễ nghe. Theo sự dẫn dắt của anh,