với ông, bởi vì thấu hiểu, cho nên từ bi. Rõ ràng ông thấu hiểu, nhưng không chịu từ bi. Ông đã vứt bỏ lời thề, giống như vứt bỏ chính mình vậy, đã khiến cho bà – người có muôn vàn chấp niệm đã để lỡ mọi điều tốt đẹp. Bà là một phụ nữ có Phật tính, bà có Thiền tâm yêu kiều, cho nên chúng sinh gặp bà, sẽ cảm thấy thế giới này điên đảo, chấn động. Bà là đóa hải đường[4'> của Hồ Lan Thành, nhưng người đàn ông này lại không biết trân trọng.

[4'> Nguyên văn “Giải ngữ hoa”, tức hoa hải đường, ý chỉ giai nhân diễm lệ.

Bà nói, bà sẽ không thể yêu người khác, sau này, có lẽ thật sự bà không yêu ai nữa. Cuộc hôn nhân ở nơi dị quốc, chẳng qua là một ván cờ trong cuộc đời của bà, bà mỉm cười như hoa nhìn dáng vẻ bản thân vội vã rồi lại ung dung trong trò chơi này. Quay đầu nhìn lại chuyện cũ như sóng triều dâng, những buồn vui đã trôi qua hết thảy, thực sự giống như những quân cờ từ trên tay đặt xuống bàn cờ. Đã đặt xuống rồi thì không thể quay đầu lại, và cũng không cần thiết phải quay đầu.

Bà tự mình tàn úa, chỉ là sự tàn úa của bà không liên quan đến người khác, trung thành với năm tháng, tôn trọng sinh mệnh, để bản thân sống đến da mồi tóc bạc, để cả đời mình cầm bút viết sách. Tháng ngày qua đi, thế sự nhấp nhô. Bà giả vờ yên tĩnh trong non sông thuộc về chính mình; lại giả vờ như lúng túng trong khi bận rộn di chuyển. Thực sự bà luôn muốn tồn tại một cách giản đơn, nhưng nhất cử nhất động của bà đều bị chúng ta coi là kinh hãi thế tục.

Đã từng nói, thế gian không có loài thực vật nào có thể xứng với bà, bao gồm cả loài thảo dược tên là Độc Hoạt[5'> cũng không thể. Cho nên, chúng ta không cần hy vọng, cũng không cần tin rằng, trên một loài thực vật nào đó hoặc một người nào đó, sẽ tìm thấy linh hồn của bà, bóng dáng của bà. Trên đời từng có Trương Ái Linh, trên đời chỉ có duy nhất một Trương Ái Linh.

[5'> Cái gọi là Khương Thanh, Hộ Khương Sứ, dùng để chữa phong tê thấp, khứ thanh, khứ hàn.

Đều nói, những người đã từng đi lướt qua nhau trên con đường hồng trần, sẽ có một ngày gặp gỡ. Chúng ta cũng không cần mong chờ, sẽ có đoạn cơ duyên ấy với Trương Ái Linh. Bởi vì đời này chỉ là kiếp cuối cùng, bà vĩnh viễn là “hoa soi bóng nước” thời Dân Quốc.

Bạch Lạc Mai

Ngày 14 tháng 11 năm 2011

Năm 1920: Chào đời

Ngày 30 tháng 9, Trương Ái Linh chào đời ở Thượng Hải. Nguyên quán Phong Nhuận Hà Bắc, tên tục là Trương Anh, năm 10 tuổi đổi thành Trương Ái Linh, từng dùng bút danh Lương Kinh.

Ông nội là Trương Bội Luân, tên tự là Ấu Tiều, một tên tự khác là Thằng Am, đỗ tiến sĩ thời Đồng Trị, đại biểu nổi tiếng của “Thanh Lưu phái”[1'>. Bà ngoại là Lý Cúc Ngẫu, con gái của Trung đường Lý Hồng Chương – tâm phúc của Từ Hy thái hậu.

[1'> Một đảng phái chính trị trong nội bộ giai cấp thống trị vào thời Quang Tự nhà Thanh, hình thành vào những năm 70 của thế kỷ 19, đương thời do quân cơ đại thần Lý Hồng Chương vì cảm thấy phái Dương vụ ở phòng quân cơ chiếm đa số, lo sợ thế lực cô lẻ, cho nên đã lung lạc một đám ngự sử và hàn lâm xung quanh mình, phô trương thanh thế, còn gọi là Thanh Lưu đảng.

Cha là Trương Đình Trọng (Chí Nghi) là thiếu gia của gia đình quan lại cũ, sống nhờ di sản của tổ tiên để lại. Mẹ là Hoàng Dật Phạn (Hoàng Tố Quỳnh) là con gái của Hoàng Quân Môn ở Nam Kinh, một phụ nữ tiên tiến thời thượng.

Năm 1921: 1 tuổi

Em trai Trương Tử Tĩnh ra đời.

Năm 1922: 2 tuổi

Cùng cha mẹ chuyển đến ở căn nhà cũ của họ Trương ở Tô giới Pháp thuộc Thiên Tân.

Năm 1925: 5 tuổi

Mẹ cùng cô là Trương Mậu Uyên đi du học Pháp.

Năm 1926: 6 tuổi

Sau khi mẹ đi, cha đón “dì hai” về ở trong nhà. Người thiếp của cha vốn là kỹ nữ, biệt danh Cô Tám. Sau khi vào nhà họ Trương tính tình nóng nảy ghê gớm, thường xuyên cãi cọ vì những chuyện vặt vãnh, sau bị đuổi đi.

Trong nhà mời thầy tư về dạy Trương Ái Linh và em trai, Trương Ái Linh bắt đầu tiếp nhận nền giáo dục tư thục, đọc thuộc kinh thư, thường xuyên khổ sở vì không đọc thuộc được sách vở.

Năm 1928: 8 tuổi

Cả gia đình lại từ Thiên Tân đi tàu đến Thượng Hải. Trương Ái Linh đọc lại Tây du ký trong khoang thuyền. Viết truyện ngắn Làng quê hạnh phúc.

Năm 1930: 10 tuổi

Mùa xuân, sau khi cha khỏi bệnh, trở lại thói cũ, không chịu đưa tiền sinh hoạt phí, để mẹ phải chi tiền, hai người cãi nhau kịch liệt. Cuối cùng đề nghị ly hôn.

Mùa hạ đến mùa thu, Trương Ái Linh nhập học trường Tiểu học Hoàng thị của Thượng Hải, chính thức đổi tên thành Trương Ái Linh.

Năm 1931: 11 tuổi

Mùa thu, học trường Nữ sinh St’s Maria của Thượng Hải.

Năm 1932: 12 tuổi

Được đăng truyện ngắn Cô gái bất hạnh, đây là tác phẩm đầu tiên được đăng trên tập san Phượng Tảo của trường Nữ sinh St’s Maria, cũng là truyện ngắn duy nhất.

Năm 1933: 13 tuổi

Trong một năm này, Trương Ái Linh đã vẽ một bức hoạt họa, gửi đăng báo Đại Mỹ văn báo của Thượng Hải, nhận được năm đồng nhuận bút của tòa soạn báo gửi cho mình, cô đã mua cho mình một cây son nhỏ hiệu Đan Kỳ.

Tản văn Muộn màng đăng trên tập san Phượng Tảo của trường Nữ sinh St’s Maria.

Trương Ái Linh bắt đầu viết truyện dài, viết tiểu thuyết chương hồi