như tân. Có lẽ cuộc sống như thế hợp với Tang Hồ hơn, với cá tính của mình, anh sẽ không kìm chế được những con sóng tình cảm, mà Trương Ái Linh chắc chắn không phải là một cô gái bình thường, cô không thể mang lại thứ hạnh phúc êm đềm như khói bếp cho Tang Hồ. Sự mâu thuẫn và cô độc lạnh lẽo trong nội tâm của cô, không phải là thứ mà Tang Hồ có thể chịu đựng nổi. Đóa hoa nở ra từ giữa bụi trần này, chỉ thích hợp để lặng lẽ thưởng ngoạn từ xa. Anh không có dũng khí hái hoa, và cũng thiếu cả tư cách hái hoa.

Năm sau, Trương Ái Linh từ Thượng Hải đi Hương Cảng. Sau đó, cô và Tang Hồ cũng chưa từng gặp lại. Năm 1995, khi Trương Ái Linh qua đời, rất nhiều người đến viết văn tưởng niệm Trương Ái Linh, duy chỉ có Tang Hồ vẫn giữ im lặng. Có lẽ từ khi bắt đầu đến khi kết thúc, tình yêu của anh dành cho Trương Ái Linh đều dùng sự im lặng để đối đãi.

Bởi vì thấu hiểu, cho nên lặng im. Tang Hồ cũng giống như Trương Ái Linh, là một đóa hoa trôi trên biển, đến và đi như gió, chớp mắt thôi đã thành mây trôi ngang trời, năm tháng cẩm sắt, đôi bên cùng lãng quên nhau.

Chúng ta không thể quay trở về được nữa, không thể quay trở về nữa. Có lẽ tình yêu không phải là nhiệt tình, cũng không phải là hoài niệm, chẳng qua chỉ là năm tháng, năm lâu tháng dài đã trở thành một phần của cuộc đời.

(Trương Ái Linh ngữ lục)

Người ta nhận xét rằng, cuộc đời của những cô gái thời Dân Quốc đều không được như ý. Tiêu Hồng có số mệnh đau khổ, Lục Tiểu Mạn qua đời trong lạnh lẽo cô đơn, Thạch Bình Mai là đóa quỳnh vụt nỡ, Tô Thanh chịu kết cục buồn thảm. Còn có rất nhiều cái tên mà chúng ta biết hoặc không biết, dường như họ đều không vui vẻ, đều để những năm tháng thanh xuân như hoa trôi đi trong khổ đau lầm lỡ. Đến Trương Ái Linh, cũng như vậy. Nếu nói tuổi xuân tươi đẹp là một canh bạc, vậy thì bọn họ đều là những cô gái tình nguyện thua bạc, cô độc qua đời trong mùa hoa rực rỡ, không cần hỏi đến nhân quả.

Có người từng nói, Trương Ái Linh là kiểu con gái đi giữa dòng người, chỉ cần liếc mắt cũng có thể nhận ra. Thân hình cao gầy, tâm sự bị buộc chặt trong lớp áo sườn xám, có chút cao ngạo, có chút xa cách, có chút khiêu khích, lại có chút lạnh lùng. Mất Hồ Lan Thành, chịu đựng sự biến chuyển của thời đại và sự trách cứ của dân chúng, rồi bỏ lỡ tình cảm như có như không của Tang Hồ. Trương Ái Linh chỉ cảm thấy đời người càng thêm lạnh lẽo tiêu điều; hồng trần với cô, không còn mùi vị gì nữa.

Mỗi đêm, dưới ánh đèn quạnh quẽ, làm bạn với cô vẫn là những con chữ. Mà thứ cô tin tưởng, cũng chỉ là con chữ. Chỉ có khi làm bạn với văn chương, cô mới cảm thấy yên ổn như thuở xưa. Những tháng ngày này, Trương Ái Linh vẫn ở cùng với người cô, họ dọn nhà ra khỏi chung cư Eddington, đến ở trong căn hộ số 11 gồm một phòng khách hai phòng ngủ ở căn nhà hai tầng ở tiểu khu Trùng Hoa Tân Thôn. Thời gian này, mẹ cô, Hoàng Dật Phạn, lại từ nước ngoài trở về. Người phụ nữ từng tài hoa nở rộ này, trải qua mấy độ dâu bể, cũng không chống đỡ lại được thời gian.

Cuộc sống của cha cô, Trương Đình Trọng, cũng không còn được như xưa. Ông và Tôn Dụng Phàn không thể thiếu được ả phù dung, chỉ dựa vào việc bán dần bất động sản, cầm cố đồ đạc để duy trì món chi phí khổng lồ đó. Nhà ở càng ngày càng nhỏ, cuối cùng đến mức phải trú thân trong một căn phòng nhỏ rộng có khoảng chục mét vuông. Tòa nhà hào nhoáng năm xưa, đã bị lịch sử trời long đất lở chôn vùi, chỉ còn lưu lại một nắm đất bụi, để cho họ hoài niệm.

Lần này mẹ cô về, bà dọn đến ở cùng cô và Trương Mậu Uyên. Ba người phụ nữ thê lương ấy, dựa vào nhau để tìm hơi ấm. Nhưng Hoàng Dật Phạn lưu lại Thượng Hải chỉ có hai năm rồi lại ra nước ngoài. Đã từ lâu bà không quen với môi trường sống hỗn loạn ở thành phố Thượng Hải này, linh hồn của bà đã tìm được chốn về thanh tịnh ở nước ngoài, lần ra đi này sẽ không quay về nữa. Trước khi đi, Hoàng Dật Phạn đã có một cuộc nói chuyện rất dài với Trương Ái Linh, bà đề nghị Trương Ái Linh rời Thượng Hải, đi Hương Cảng. Bà cho rằng sự phức tạp của Thượng Hải không thích hợp cho công việc sáng tác của Trương Ái Linh.

Mẹ đi rồi, vạn nước nghìn non, từ đây chân trời cách biệt, thân ai người nấy yên ổn. Nhớ lại, Trương Tử Tĩnh kể: “Năm 1938, chị tôi trốn khỏi nhà cha. Năm 1948, mẹ tôi rời hẳn Trung Quốc. Họ đều không ngoái đầu nhìn lại”. Là vận mệnh không cho phép họ ngoái đầu, là thời đại không cho phép họ ngoái đầu. Bọn họ chỉ có thể bắt đầu một cuộc sống mới, diễn một câu chuyện mới, trong một môi trường mới. Bất luận có tình nguyện hay không, có hạnh phúc hay không.

Lịch sử giở qua trang viết nặng nề đó, tất cả lại đều mới mẻ. Thượng Hải đổ nát chờ thời cơ tái sinh, đã khuấy động biết bao nhân vật nhiệt tình. Lúc bấy giờ, Hạ Diễn, một trong những nhà tiên phong của cuộc vận động văn hóa mới Trung Quốc, là nhà văn, nhà làm phim, biên kịch nổi tiếng, rất chú ý đến hiện trạng của giới văn nghệ Thượng Hải. Chính vào lúc đó, Kha Linh đã tiến cử tiểu thuyết của Trương Ái Linh với ông. Hạ Diễn rất tâm đắc với tác phẩm của cô. Sau này, ông tìm đến Đường Kỷ Thường và Cun