hải xây lại nên những khách đợi đi tàu đànhphải xếp hàng hỗn loạn và ồn ào, nhân viên nhà ga cầm một chiếc cờ đỏđứng phía trước, làm người dẫn đường đi vào ga, nhưng khách đi tàu không hiểu ý đồ của anh ta, lá cờ đỏ đó chỉ cần cuộn vào, trở thành một cáiroi có tính chất tượng trưng, nhằm vào cánh tay, mông của những hànhkhách không đứng đúng hàng mà đánh, vì ngày đó mọi người đều mặc áo bông nên không ai bị đau. Hơn nữa, nếu nghĩ đến cái gậy thủy hỏa mà ĐổngSiêu, Tiết Bá dùng để đánh vào khớp xương của Lâm giáo đầu (vừa tiếtkiệm sức vừa hiệu quả) thì sẽ cảm thấy dịu dàng, quan tâm hơn, vì vậy có người còn toét miệng cười với người đánh mình, tỏ vẻ hiểu ý của vạntuế.

Khiến người ta càng khó chịu hơn cả là một quỷ sứ túm tóc đi trước, một quỷ sứ cầm gậy đánh đằng sau.

Trong quyển một Triều dã thiêm tái của Trương Trạc người đời Đường có viết:

Thời Võ Tắc Thiên, Phượng các đãi lang chu Duẫn Nguyên vào buổi chầu sớm.Thái Bình công chúa gọi thầy thuốc đi vào chính cửa, thấy một tên quỷ sứ bắt giải Chu Duẫn Nguyên, tên thứ hai cầm gậy theo sau, đi thẳng vàoCảnh Vân Môn…

Vị thầy thuốc này có bản lĩnh nhìn thấy ma, vì vậymới có thể nhìn thấy cảnh đại thần bị quỷ sứ bắt đi. Bình thường, khinhững lão đại thần trong triều đình ra khỏi cửa, trong nghi thức khôngthể thiếu những cây gậy hoặc màu đỏ hoặc màu trắng hoặc ngũ sắc dùng đểđuổi đám dân đen, nhưng lúc này, cây gậy lại rời vị trí ra sau môngmình, đổi thành đánh chính mình. Cách túm tóc kéo về phía trước đấy thực sự khiến những nhân vật lớn có chút mất mặt, vì sợ đau nên hai tay phải ôm đầu, điều đó cũng có nghĩa là phải cúi đầu xuống, tư thế không đượcđẹp mắt cho lắm.

Đến thời nhà Thanh, đàn ông thường để tóc đuôisam, như vậy khi bị bắt sẽ càng dễ dàng hơn, tức là vừa không bỏ khóasắt, vừa coi túm tóc là một thủ đoạn đơn giản, hiệu quả. Khi Mậu Tuấtlục quân tử[3'> bị bắt, bị binh dịch túm tóc lôi đi, Đàm Tự Đồng đã nói:“Cả đời ta là văn nhân, lại có chức quan, hà tất phải làm thế này!” Binh dịch đáp: “Bọn ta vâng lệnh nha môn bắt người, từ trước tới nay vẫnthế.” Trong giới quan phủ Trung Quốc, thấp thì Địa bảo[4'> mà cao thìHoàng thượng, cách cư xử với “nghi phạm” từ trước tới nay vẫn dùng những thủ đoạn hạ lưu bỉ ổi và man rợ như thế, cậy quyền thế nhất thời, không bỏ qua bất kỳ cơ hội nào để làm nhục nhân cách người khác. Túm tóc,trói bằng dây sắt, thậm chí là đội mũ cao đi diễu khắp đường khắp chợ,không phải sợ nghi phạm không nghe lời hoặc chạy mất, thực ra là thíchthú trong trong việc hủy hoại nhân cách của người ta, từ đó thể hiện uyphong lưu manh, độc ác của mình. Từ điểm này có thể thấy, cách cư xử của người đứng trên vị trí cao nhất với đám quan binh, tướng tốt cũng chẳng khác nhau là mấy.

[3'>. Mậu Tuất lục quân tử: chỉ sáu chí sĩ DuyTân bao gồm Đàm Tự Đồng, Khang Quảng Nhân, Lâm Húc, Dương Thâm Tú, Dương Duyệt và Lưu Quang Đệ, cả sáu người đều bị sát hại trong phong trào cải lương chính trị của giai cấp tư sản năm 1898 (tức năm Mậu Tuất), còngọi là biến pháp Mậu Tuất hay Mậu Tuất Duy Tân.

[4'>. Địa bảo: chức quan địa phương ở thời nhà Thanh và những năm đầu dân quốc.

Sự thực chứng minh không chỉ có chó cậy chủ nhà, mà người cũng cậy thếchó, không có mấy tên chó săn giơ nanh múa vuốt kia làm thay thì đámThái thượng hoàng, Lão Phật Gia cũng xông ra làm chó không chừng.

3

Vậy khi bắt hồn, “chúng sinh có bình đẳng” không?

Những chương trước chúng ta nói đến những quỷ hồn bị bắt, có bách tính bìnhdân, có gia đình giàu có, quyền thế, dường như tất cả đều bình đẳngtrước cái chết, ngay cả đến Phượng các đãi lang chẳng phải cũng bị túmtóc kéo đi đó sao? Vị Chu Duẫn Nguyên trong lịch sử hoàn toàn không làmviệc gì ác, còn được nhận lời khen của người khác, vì vậy khi ông ta bịbắt đi, bị ngược đãi như thế hoàn toàn không phải vì ông ta mắc tội ácgì đặc biệt, chỉ là vì Diêm Vương khi đó còn chưa có sự phân biệt, giống như trong Sưu Thần ký mà Cam Bảo đã nói: “Khi chết không được đối đãitử tế như khi sống”, “khi sống vì khanh tướng tử tôn, chết xuống dướiđất thì thái sơn ngũ bá, tiều tụy, khốn khổ, không thể kêu ca” mà thôi.Nhưng trong những câu chuyện về sau, quan tướng có thân phận rõ ràng khi bị bắt đi, có chút khác biệt so với bách dân trăm họ.

Tôi đãtừng giới thiệu qua, khi bắt hồn của bách tính thì đúng sách bắt hồn,nhưng đối với những nhân vật chức sắc quan tước thì phải bao phòng nhưđi xem kịch vậy, cũng phải viết một lệnh bắt riêng, mặc dù cùng là cáichết, nhưng quy cách viết lại như viết “giấy mời”.

Từ xưa tới nay vẫn luôn có quan niệm, đương nhiên quan niệm đó không phải xuất phát từ bách tính bình dân mà là từ trên truyền xuống, tức là những người làmđế vương, tướng quân đó đều có lai lịch. Quan niệm này tới thời Đườngcàng phát triển mạnh hơn, có lẽ cũng có sự giúp đỡ của Phật giáo và Đạogiáo, giống như những gian thần Lý Lâm Phủ, Lô Kỷ, đều là sinh có tiêncốt, nếu không làm thừa tướng thì có thể làm thần tiên. Đặc biệt là đếnthời Bắc Tống, những danh công cự khanh, nếu không phải là tinh tố hạphàm thì là thần tiên chuyển thế, thấp nhất thì cũng