
Hồi thứ nhất
NÀO NGỜ TÊN ĐỘC CẮM LÊN MÌNH
Tháng ba rực nắng vàng,
Oanh ca lừng hoa viên.
Nhà ai vui vẻ tưng bừng thế?
Say cảnh Giang Nam mờ khói sương,
Còn nhớ thảo nguyên mênh mông miền Tái Bắc,
Ngũ Lăng công tử sao còn tung tăng
Có nhớ bộ dạng tiều tụy của gã ăn mày giả điên tháng ngày lang thang?
Mây nhàn thấp thoáng biển ngời sáng,
Dường có dường không bên trời quang
Kìa chợ nước Ngô tiếng tiêu lang hòa khúc hát Ngọc cung duyên.
(Theo điệu "Trích trích tinh")
Tháng ba cuối mùa xuân, miền Giang Nam cỏ non mơn mởn, cây cối đâm chồi, muôn hoa khoe sắc, chim hót líu lo. Từ xưa đến nay mùa xuân Giang Nam vẫn thế, không biết bao nhiêu kẻ tao nhân mặc khách còn ngơ ngẩn, huống chi là một chàng thanh niên lần đầu tiên đến Giang Nam, giữa tiết trời "mưa phùn chưa đủ ướt áo ai, gió thổi cành dương chẳng rét người", chàng ta đương nhiên càng mê mẩn.
Chàng trai ấy tuổi khoảng đôi mươi, khuôn mặt non nớt, tánh vẫn còn như đứa trẻ, lúc này chàng đang đứng trên sườn đồi đưa mắt nhìn xung quanh, huơ chân múa tay kêu lên rằng: "Khi lão gia còn ở Tát Ca, ngày nào cũng muốn về nhà, té ra Giang Nam là nơi đẹp thế này, Giang Nam thật đẹp!" Một lũ trẻ kẻo rồng rắn phía sau chàng, một đứa chợt bắt nhịp cho cả bọn hát rằng: "Không biết xấu hổ, không biết xấu hổ, mèo khen mèo đài đuôi!" Chàng trai giả vờ tức giận kêu lên: "Sao các người lại bảo ta là mèo?" Lũ trẻ kêu lên: "Chẳng phải huynh đang tự khen mình hay sao? Rõ ràng huynh bảo Giang Nam thật đẹp, Giang Nam thật đẹp, chẳng phải mèo khen mèo dài đuôi là gì?" Chàng trai cười lớn nói: "Ý ta muốn nói miền Giang Nam thật đẹp, nhưng Giang Nam ta đây cũng đâu phải xấu!" Té ra chàng trai ấy vốn tên là Giang Nam. Chàng là thư đồng của Trần Thiên Vũ, con trai của Tuyên úy sử Trần Định Cơ ở Tát Ca miền Tây Tạng. Trần Định Cơ bị biếm đến Tây Tạng đã hơn mười năm, sau đó vì có công lớn, lại được một người bà con làm quan trong trí t cầu xin nhà vua, ông ta mới về kinh làm lại chức Ngự sử, nhưng Trần Định Cơ thấy quan trường đen tối, về kinh được hai năm thì cáo lão hồi hương. Quê ông là một ngôi làng nhỏ có tên Mộc Độc cách Tô Châu năm sáu mươi dặm, mặt quay về phía Thái Hồ, phong cảnh rất đẹp. Lần đó vì Giang Nam có công đem thư vào kinh cho chủ nhân, Trần Định Cơ nhận chàng làm nghĩa tử.
Chàng xuất thân là một thư đồng, cho nên chẳng hề phách lối, chưa đầy hai tháng mà đã rất thân thiết với lũ trẻ quê này.
Lúc này Giang Nam vừa cười vừa phát kẹo cho lũ trẻ hỏi: "Thế nào, Giang Nam ta đây cũng không tệ chứ?" lũ trẻ không trêu chàng nữa, khen rằng: Giang Nam thật tốt Giang Nam thật tốt!" Giang Nam chợt hỏi: "Này, trong làng của các người có một cô nương biết thổi Hồ Ca hay không?" Lũ trẻ cười ầm lên, có vài đứa còn trêu chàng:
"Hi hi, Giang Nam ca muốn đại cô nương!" Giang Nam nói: "Vớ vẩn, này, ta nói thực đấy, ai nói cho ta biết, ngày mai ta sẽ đến Tô Châu mua cho một con quay bằng đồng." Lũ trẻ nghe thế đều mừng rỡ, nhưng chẳng đứa nào biết, chỉ hỏi: "Hồ ca là gì, Hồ Ca trông như thế nào?" Giang Nam bèn dùng tay diễn tả: "Là một ống thổi được cuộn bằng một ống trúc rất dài, khi thổi lên phát ra âm thanh nghe véo von." Lũ trẻ lại hỏi: "Lá trúc có hình dạng như thế nào?" "Thổi có vui không?" "Chúng tôi chưa từng thấy thứ quái quỷ này."
Hồ Ca là một nhạc cụ của người Hồ ở miền tái ngoại, lũ trẻ ở Giang Nam dĩ nhiên chưa từng thấy, Giang Nam nói thế nào bọn chúng cũng chẳng hiểu, cho nên bọn chúng kể ra một lô một lốc những cô gái thích thổi địch, thổi tiêu, khiến Giang Nam vừa bực mình vừa buồn cười, thầm nghĩ: "Thật kỳ lạ, dù cho mình có nghe nhầm, công tử cũng không thể nghe nhầm, đêm qua rõ ràng là nghe như có tiếng Hồ Ca!"
Đột nhiên có tiếng nhạc từ xa vọng tới, tựa như tiếng vượn hú trên chốn núi rừng, tiếng cú kêu trong đêm khuya, âm thanh nghe rất chói tai mà lại thê lương, cả lũ trẻ cũng nghe rất rõ ràng, Giang Nam giật mình, từ nhỏ chàng đã quen với tiếng Hồ Ca, không thể nào nhầm được, chàng vội vàng chạy về nơi ấy, chợt thấy dưới chân núi có hai thớt ngựa chạy tới Lũ trẻ kêu vọng theo chàng: "Giang Nam ca, đừng gây sự với chúng, chúng là đả thủ của Vương Lão Hổ"
Giang Nam đến đây đã gần hai tháng, biết Vương Lão Hổ là một ác bá của huyện Ngô, còn là hương chủ của một bang hội nào đó, nhưng Giang Nam lại là người háo sự, chàng chẳng hề xem Vương Lão Hổ vào đâu chàng đang muốn đi tìm y, huống chi chàng thấy hai kẻ này đang phóng ngựa đuổi theo cô gái thổi Hồ Ca.
Đối với Giang Nam, núi non ở miền Tô Châu chẳng qua chỉ giống như cái bánh mãn đầu bằng đất, chàng đề một ngụm khí phóng vọt xuống, chỉ trong chớp mắt đã đến chân núi, nhưng lúc này chàng không phải đang tìm cách đối phó với hai tên đả thủ kia mà đang lấy làm lạ vì không biết cô gái thổi Hồ Ca này ở đâu ra. Chàng chợt nhớ lại canh ba đêm qua, chàng và Trần Thiên Vũ