ận thù, và tôi vui sướng nhận thấy nỗi đau khổ hàng ngày của nàng. Nhiều lần, trong những trường hợp tôi tỏ ra tàn ác khốn nạn, Macgơrit ngẩng mặt nhìn tôi với những cái nhìn van lơn, khiến tôi đỏ mặt vì những gì tôi đã làm, và tôi những muốn đến bên nàng để xin tha thứ. Nhưng những lúc hối hận đó chỉ thoáng qua như một tia chớp. Ôlêem, cuối cùng đã gạt qua tất cả tự ái, hiểu rằng, càng làm cho Macgơrit đau khổ, nàng sẽ nhận được nơi tôi tất cả những gì nàng mong muốn. Và Ôlêem luôn luôn kích động tôi chống lại Macgơrit, nguyền rủa Macgơrit mỗi khi có dịp, với sự hèn nhát chai lỳ của một người đàn bà được bảo trợ bởi một người đàn ông.

Rốt cuộc, Macgơrit không đi đến những nơi khiêu vũ và những rạp hát nữa, sợ phải chạm trán chúng tôi – Ôlêem và tôi. Thế là những lá thư nặc danh nối tiếp theo những hỗn láo trực tiếp. Không một điều sỉ nhục nào mà tôi không khuyến khích tình nhân mới của tôi kể lại, và chính tôi cũng kể lại về Macgơrit.

Phải thật sự điên rồ mới đi đến mức độ đó. Tôi không khác nào một người quá say do uống nhiều rượu xấu, thần kinh rối loạn đến nỗi bàn tay có thể cứ phạm tội ác mà trí tuệ không còn sức lực gì để ngăn cản nữa. Giữa tất cả những sự việc đó, tôi khổ đau như một thánh tử đạo. Sự bình tĩnh không khinh mạn, thái độ đầy phẩm cách nhưng không miệt thị mà Macgơrit dùng để đáp lại tất cả sự tấn công của tôi, làm cho tôi cảm thấy nàng đã cao thượng hơn tôi, càng làm cho tôi chống đối nàng nhiều hơn nữa.

Một chiều không biết Ôlêem đi đâu, và đã gặp Macgơrit. Lần này, Macgơrit không nhịn nhục được trước sự hỗn láo của cô gái ngu ngốc đó, đã chống trả dữ dội. Cuối cùng, Ôlêem phải nhượng bộ và giận dữ, tức tối trở về nhà. Còn Macgơrit thì ngất xỉu và được người ta mang đi.

Ôlêem kể lại cho tôi nghe những gì đã xảy ra và bảo rằng Macgơrit thấy nàng một mình, muốn trả thù vì nàng là nhân tình của tôi. Nàng yêu cầu tôi phải viết thư cho Macgơrit biết, dù có mặt tôi hay không, cũng phải kính trọng người đàn bà tôi yêu.

Không cần nói, bạn cũng biết rằng tôi đã chấp nhận. Và tất cả những gì chua cay, sỉ nhục, tàn nhẫn tôi có thể viết được, tôi đã cho tất cả vào trong lá thư để gửi đến Macgơrit, ngay ngày hôm ấy.

Lần này trận đòn giáng xuống quá mạnh. Con người khốn khổ đó chắc không thể còn câm lặng chịu đựng được nữa.

Tôi nghĩ thế nào cũng sẽ có thư trả lời. Vì thế tôi quyết định ở nhà cả ngày.

Vào khoảng hai giờ, có người gọi chuông, và tôi thấy Pruđăng đi vào.

Tôi cố gắng lấy vẻ hờ hững, hỏi chị ta đến tôi có việc gì. Nhưng ngày hôm đó, bà Đuvecnoa không cười đùa. Với một giọng xúc động thực sự, chị ta cho tôi biết, từ khi tôi trở về, nghĩa là từ ba tuần nay, tôi đã không từ bỏ một cơ hội nào để làm khổ Macgơrit. Vì thế, nàng đã lâm bệnh. Cảnh tượng ngày hôm qua và cái thư của tôi sáng nay đã làm cho nàng nằm liệt giường không dậy nổi. Nói tóm lại, không chấp trách tôi, Macgơrit đưa người đi đến xin ân xá và nói cho tôi biết, nàng không còn đủ sức mạnh tinh thần hay sức mạnh vật chất để chịu đựng những điều tôi gây ra cho nàng.

– Cô Giôchiê – Tôi nói với Pruđăng, – có quyền mời tôi ra khỏi nhà cô. Nhưng cô xử tệ với người đàn bà tôi yêu, lấy cớ người đàn bà ấy là tình nhân của tôi, đó là điều không bao giờ tôi cho phép. – Anh bạn ạ – Pruđăng nói – anh chịu ảnh hưởng của một người con gái không tâm hồn, không lý trí. Anh si mê, đúng thế. Nhưng đó không phải là lý do để hành hạ một người đàn bà không đủ sức tự vệ.

– Cô Giôchiê hãy gửi ông bá tước N… lại cho tôi. Và như thế sẽ cân bằng.

– Anh thừa biết cô ấy sẽ không làm điều đó. Như vậy, anh Acmân thân mến, hãy để cho cô ta được yên. Nếu anh giận cô ta, anh sẽ hổ thẹn vì thái độ của anh đối với cô ta. Macgơrit xanh xao, ho nhiều, cô ấy sẽ không còn sống được bao lâu nữa.

Và Pruđăng đưa tay bắt tay tôi, nói tiếp:

– Anh hãy đến thăm, cuộc viếng thăm của anh sẽ làm cho cô ấy sung sướng. – Tôi không muốn gặp ông N… – Ông N… không bao giờ có mặt ở nhà cô. Cô không thể chấp nhận ông ta được.

– Nếu Macgơrit cần gặp tôi, cô ta đã biết tôi ở đâu. Cô ta cứ đến. Nhưng tôi, tôi không đặt chân đến đường phố Antin nữa.

– Và anh sẽ tiếp cô ta tử tế chứ?

– Rất tử tế.

– Thôi được! Tôi tin chắc cô ấy sẽ đến. – Cô ta cứ đến.

– Hôm nay, anh có đi đây không? – Tôi sẽ ở nhà suốt cả buổi tối.

– Tôi sẽ nói lại với nàng.

Pruđăng ra về.

Tôi không buồn viết cho Ôlêem rằng tối nay tôi không đến gặp nàng. Tôi không bận tâm về cô gái đó. Mỗi tuần nhiều lắm tôi ở lại đêm nhà nàng một lần. Nàng không cảm phiền gì, tôi tin thế, vì nàng đã có một diễn viên thuộc gánh hát nào đó trên đại lộ.

Tôi đi ăn tôi và trỏ về gần như tức khắc. Tôi đốt hết các lò sưởi trong nhà lên. Tôi cho phép Jôdép về nghỉ.

Tôi không nói lại cho bạn biết tất cả những tình cảm phức tạp đã xáo động tôi trong một giờ chờ đợi. Nhưng vào chín giờ, khi nghe gọi chuông, tất cả những xáo động hợp thành một xúc cảm mãnh liệt, đến nỗi khi bước ra mở cửa, tôi bắt buộc phải dựa vào vách, để khỏi ngã

Macgơrit bước vào. Nàng mặc toàn đồ đen và phủ kín mặt. Tôi nhận thấy lờ mờ gương mặt của nà