chắp tay thưa rằng:
– Bần Tăng kính chào hai vị thí chủ .
Khi ấy hai ông đang ngồi đàm đạo, nói sách nói chuyện lăng xăng:
– Nghĩ thương anh hùng đời xưa, bây giờ cũng ra tro ta đất.
Xảy thấy Tam Tạng chắp tay chào hỏi.
Hai ông đáp lễ hỏi rằng:
– Trưởng lão ở đâu tới đây?
Tam Tạng nói:
– Bần Tăng ở phương xa, đi thỉnh kinh Tây Phương đem về Ðông Ðộ. Nay đến dây không biết quý sứ tên chi? Và chẳng hay có nhà nào lòng nhân từ, đến hóa trai một bủa? Xin hai ông làm ơn dạy chỉ giùm.
Ông già kia nói rằng:
– Ðây là phủ Ðông Ðài, sau phủ có một huyện gọi là huyện Ðịa Linh. Còn trưởng lão đừng đi hoa trai làm chi, cứ đi thẳng theo dãy này, có cái nhà lầu trở cửa qua hướng đông, trước cửa có tượng hình bạch hổ, ấy là Khấu Viên Ngoại, trước cửa có treo tấm bảng, đề rằng: Vạn Tăng bất trở, chẳng hề bỏ sót sải nào. Nếu thấy thầy ở phương xa tìm tới, chắc là hậu đãi mười phần, thôi đi đi đừng làm cắt đức chuyện của chúng tôi, tội lắm!
Tam Tạng tạ tử trở lại thuật chuyện với Hành Giả, bốn thầy trò đi lần tới chợ, thiên hạ lấy làm lạ, và coi và nói nhỏ với nhau.
Tam Tạng dặn ba trò đừng sinh sự.
Ba anh em nghe lời cúi mặt mà đi một cách nhu mì.
Giây phút tới chợ, thấy một tòa lầu lớn, trước có treo tấm bảng bốn chử: Vạn tăng bất trở.
Tam Tạng khen rằng:
– Cảnh Tây Phương thiệt là đất phật!
Bát Giới muốn đi vô.
Tôn Hành Giả cản rằng:
– Khoan đã, khoan đã! Ðể coi có ai ra đây hỏi tới rồi sẽ đi vào .
Kế có một đứa gia đình bước ra, tay cầm một cái cân, tay xách một cái giỏ, đi tới ngó thấy ba người đi tướng, thất kinh liệng cân quăng giỏ, chạy vào nhà báo rằng:
– Ông ôi! Có bốn sải dị hình, đứng ngoài cửa ngỏ.
Khấu Viên Ngoại dương chống gậy đứng tại nhà cầu và niệm phật.
Xảy nghe gia đình vào báo.
Khấu Viên Ngoại bước ra mời vào, nói rằng:
– Các nhà lớn này là chỗ tiếp đãi cao tăng; còn cái nhà nhỏ kia chỗ tôi ở.
Tam Tạng thấy từng trên có thờ Phật, liền khen ngợi nhiều lời. Rồi mặc áo cà sa, bước lên lạy Phật, rồi trở xuống cởi áo cà sa, đàm đạo với Viên Ngoại.
Tam Tạng nói:
– Thế chủ thờ phượng nghiêm trang lắm!
Khấu Viên Ngoại hỏi:
– Chẳng hay trưởng lão ở đâu đến đây?
Tam Tạng nói:
– Bần Tăng ở nước Ðại Ðường vâng lệnh Thiên Tử, qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh. Nghe đồn Viên Ngoại háo thiện trai tăng, nên thầy trò tôi vào nhờ một bữa rồi đi Linh Sơn kẻo trễ.
Khấu Viên Ngoại hối gia tướng coi dọn cơm mà đãi bốn thầy, và đem ngựa ra sau cho ăn cỏ mà lúa. Rồi mời bốn thầy trò ngồi trà nước.
Tam Tạng hỏi thăm việc nhà.
Khấu Viên Ngoại nói:
– Ðệ tử họ Khấu tên Hồng, tự là Ðại Khoan, năm nay sáu mươi bốn tuổi, đến nay mới đây hai mươi bốn năm mà đãi mới đặng chín ngàn chín trăm mười sáu thầy, nay còn thiếu bốn vị nữa mới là viên mản, nay trời khiến bốn vị đến, thì đủ số rồi, xin bốn thầy cho biết hiệu đặng đem vào sớ viên mãn, và xin nán lại chừng một tháng, đợi làm hội viên mản xong rồi, để tử sắm sửa kiệu và ngựa, đưa bốn vị đến núi Linh Sơn . Vì tại đây đến núi ấy không lấy làm xa, cách chừng tám trăm dặm.
Tam Tạng nghe nói gần tới Lôi Âm thì mừng lắm.
Lúc ấy gia đình hối dọn cơm om sòm.
Bà Viên Ngoại nghe mới hỏi rằng:
– Vậy chớ sải ở đâu mới tới, mà các ngươi lo dọn cơm chay?
Gia đình thưa rằng:
– Nghe bốn thầy ấy nói ở nước Ðại Ðường vâng thánh chỉ qua Tây Phương thỉnh kinh. Gia Gia nói với chúng tôi, chắc bốn thầy đó ở trên trời xa xuống, không lẽ người phàm mà đi đặng tới xứ mình, nên Gia Gia hối dọn cơm chay mà đãi .
Bà Viện Ngoại nghe nói cũng mừng, truyền a huờn lấy áo rộng mặc vào, sẽ ra xem bốn sải cho biết.
Gia đình thưa rằng:
– Có một thầy tử tế dễ xem, còn ba sải dữ tợn xấu xa thiệt có coi lắm .
Bà Viên Ngoại nói:
– nhất là tốt người, nhì là dị tướng, đều không phải là bực tầm thường đâu? Chúng bây hãy ra thưa cho ông hay trước rằng bà sẽ ra mắt cao tăng, cho biết người Trung Hoa .
Khi ấy gia đinh vâng lời bước ra thưa lại. Khấu Viên Ngoại gật đầu, Tam Tạng nghe nói, liền đứng dậy bước xuống.
Bà Viên Ngoại đã tới nơi, ngó thấy Tam Tạng xinh tốt, coi lại ba người đệ tử dữ dằn!
Bà Viên Ngoại biết không phải là người phàm, bền cúi đầu làm lễ.
Tam Tạng đáp lễ nói rằng:
– Cám ơn nữ Bồ Tát kính lâm .
Bà Viên Ngoại hỏi chồng rằng:
– Sao bốn vị sư phụ không ngồi chung?
Khấu Viên Ngoại không kịp trả lời.
Bát Giới cúi mặt nói lớn rằng:
– Ba anh em tôi là đệ tử .
Tiếng nói ồ ề như cọp rền, bà ấy nghe mọc ốc.
Xảy có hai người Tú tài nhỏ, bước tới lạy Tam Tạng.
Tam Tạng vội vã xuống đáp lễ, Khấu Viên Ngoại kéo Tam Tạng lại mà nói rằng:
– Hai đứa ấy là con của tôi, đứa lớn là Khấu Lương, đứa nhỏ là Khấu Ðống. Hai đứa nó đọc sách trong thơ phòng, mới ăn cơm trưa, hay Lão gia đến đây, nên chúng nó ra mắt .
Tam Tạng khen rằng:
– Hay lắm. Phải lắm! Lời cổ ngữ có nói: Con cháu muốn nên, cho đọc sách, cửa nhà đặng phước, bởi làm lành. Lời ấy thiệt không lầm, con nên tại cha mẹ khéo dạy, cho học thì chúng nó biết nhân nghĩa lễ trí tín luôn luôn .
Khi ấy hai Tú tài nhỏ hỏi Khấu Viên Ngoại rằng:
– Thưa cha, chẳng hay lão gia ở đâu mới đến đây?
Khấu Viên Ngoại
