trước Khánh Loan cầm đèn ngâm một bài thơ hoặc bài kệ mà nàng cho là vô nghĩa:

Tối dâng Trống Rỗng nở hoa

Cho sáng Huyền Có vào ra cung hồng.

Tìm đâu xa một Niết trường

Tay thầy cột giữ nỏn nường nhụy hoa.

Đốn thời võ trụ sen tòa

Sợi oan gốc phước nhập nhòa đổi vai.

Thì ra nhanh gặp phải hai,

Còn như chậm gặp dài dài hiền nhân.

Không nơi đến cũng đường âm

Đi không đến rắn múa thì rùa mai.

Khánh Loan tìm thấy ngay cái nón vải, cách gốc cây nhãn mà lúc nãy nàng gục đầu vài bước. Nàng cám ơn sư Đãi rồi về. Khi đi ngang phòng sư trụ trì, nàng nghe có tiếng rên khe khẻ bên trong như có ai bị mộc đè … và nàng hiểu chuyện gì đang xảy ra bên trong đồng thời cũng chợt hiểu rằng bài thơ của sư Đãi nghêu ngao lúc xách đèn soi sáng trong vườn không hoàn toàn vô nghĩa. Kể từ đó nàng không còn đến ngôi chùa ấy nữa vì kinh sợ sự ô uế và phàm tục của nó.



Mấy ngày sau kể từ hôm cho gia đình mẹ Tuấn Nghĩa biết tin mới nhất của Khánh Dung ở Huế, Huỳnh Hiển quay lại với một bịt trái lòn-bon làm quà cho bà Trình. Chàng ngồi nói chuyện và trấn an bà một lúc, sau đó rủ Khánh Loan đi dạo. Trên đường đi chàng nói:

“Anh chỉ sợ bà nội em buồn về việc Khánh Dung đã bỏ học vào khu.”

“Lẽ ra bà và mấy cô phải vui vì chị ấy đã chọn con đường đúng.” Khánh Loan xẵng giọng đáp.

“Dĩ nhiên chị em cho như thế là đúng, nhưng với bà nội em và các cô thì khác.”

“Họ có bao giờ yêu thương ba em và chúng em đâu!”

“Sao em nói vậy, dù đúng hay sai gia đình đều yêu thương ba em nhất nhà trong khi chú út em bị ghét bỏ một thời gian dài sau khi theo đạo Chúa” rồi chàng nói tiếp khi thấy Khánh Loan cúi đầu cảm động, “Em biết lịch sử hôm nay không thể hiểu đúng một cách đơn giản được. Ngày xưa chúa Trịnh chúa Nguyễn đánh nhau chí chóe cũng chỉ là việc tranh giành nội bộ của một nước nhỏ, ngày nay có những phong trào toàn cầu như phong trào thực dân, phong trào Mác-xít, nên khi đánh giá lịch sử nước mình, mình phải tính đến ảnh hưởng của chúng và mức độ độc lập của mình đối với các phong trào đó. Độc lập địa dư chỉ là một khía cạnh và sẽ chẳng có ý nghĩa nhiều nếu ta nô lệ về ý thức hệ. Vì thế người chiến thắng một cuộc chiến chưa hẳn người đó đương nhiên có chính nghĩa buộc người dân phải tuân phục mình như chúa Trịnh chúa Nguyễn ngày xưa, nếu người dân không được tự do và dân chủ chọn kẻ chiến thắng làm chính quyền của mình…”

“Anh định thuyết phục em để em không đấu tranh cho phong trào Phật giáo phải không?”

“Không, anh chỉ thuyết phục để em chú tâm vào một việc học mà thôi cho bà nội, các cô và mẹ em yên lòng.”

“Vâng bây giờ em sẽ làm theo lời anh khuyên nhưng về lâu dài thì em không dám hứa.” Nàng bướng bỉnh trả lời.

Huỳnh Hiển biết phải có thời gian để nàng quên việc nàng là con gái của một VC tử trận. Thù hận là điều rất khó quên, càng khó quên hơn khi trong vô thức của nàng cũng có di căn mối thù Trịnh –Nguyễn. Lúc đó Huỳnh Hiển đưa nàng vào một quán phở bò và hai người nói sang việc học. Chàng rất thích thú ngắm nàng ăn một cách ngon lành, mặt và môi nàng đỏ hồng lên hình như ăn trúng một miếng ớt cay. Nàng ngây thơ quá làm sau đủ bản lãnh để hiểu rõ mặt trái của các phong trào chống đối.

Sau đó hai người ra bờ kè sông Hàn ngồi hóng mát. Huỳnh Hiển xúc động khi ngắm nét mặt nhìn nghiêng đôi chân dài và đôi mông tròn trịa của nàng đặt trên gộp đá. Chàng nói:

“Anh không ngờ bạn anh có cô cháu gái xinh đẹp như em. Hồi gia đình anh còn ở làng Rí, mẹ em có thể nói là đẹp nhất làng, kế đến là cô Mỹ Xuân…”

“Chứ không phải bà chị Kim Thản của anh sao?”

“Mẹ em nhỉnh hơn một tí. Vả lại gia đình đình anh thuộc về làng chài… Nhưng đối với anh bây giờ em là người đẹp nhất. Không kể ‘lý tưởng’ đúng sai, em chỉ cho anh biết phải thuyết phục em cách nào để …”

“Để sao nào?”

“Để em yêu anh như anh đã yêu em.”

Khánh Loan xúc động với câu nói này của Huỳnh Hiển nhưng hình ảnh hay đúng hơn cái bóng-đè của Mạnh Cường chợt hiện đến trong tâm tưởng nàng và đó là tình yêu duy nhất của nàng. Vả lại đâu chỉ có cái bóng chàng nhưng chàng đã đưa vào nàng một phần thân thể của chàng. Ngoài cái đà tiến của phả hệ, chàng đã tháp nhập vào nàng cái “dương tố” và chính cái dương tố ấy còn ở lại trong nàng đã làm thân thể nàng nở nang, mẩy mượt. Vậy nên nàng lạnh lùng đáp:

“Đó là việc của anh, đâu phải việc của em. Vả lại nếu em có yêu anh, em cũng không thể lấy anh.”

“Sao vậy?”

“Vì em còn phải giữ lời khuyên của anh chỉ lo học mà thôi. Chỉ khi nào em bỏ học luôn thì…” nàng ranh mảnh đáp lại.

“Anh hiểu rồi; dù sao anh thấy mình vẫn còn cơ hội.” chàng nhẫn nại nói.

Nói xong chàng nắm lấy tay nàng và nàng để yên nhưng trong bụng thầm nghĩ, “Chẳng ích lợi gì đâu, tim mình từ ngày yêu Mạnh Cường không còn chỗ cho ai khác, xá gì anh chàng theo đạo Tây này, dù anh ta không có gì đáng ghét. Nếu không có Mạnh Cường hẳn mình đã ngã lòng vì anh ta”

Lúc đó trên sông Hàn, ba chiếc thuyền chạy máy đuôi tôm ầm ì rẽ sóng lướt qua đẩy nước sóng đánh vào bờ kè rào rạt bắt họ phải im lặng mấy giây và cũng bắt họ đổi sang đề tài khác sau đó cho tới lúc ra về, khi đè