ng hạnh chi đầu xuân ý náo” của thượng thư thật là thiên cổ tuyệt xướng! Chỉ có một chữ “náo” đã lột tả được hết thần thái của cảnh tượng hoa hồng hạnh giành lạ giật đẹp, trăm hoa đua tươi, chim chóc ríu rít. Không rõ lúc bấy giờ ngài đã nghĩ ra được câu thơ đó như thế nào?

Hớp một ngụm rượu, thượng thư trả lời thích thú:

– Người sống ở đời, gian khổ lập nghiệp, thời gian vui sướng chẳng được mấy lúc. Ngày hôm ấy, gặp dịp cùng bạn bè du ngoạn, chúng tôi vừa chèo thuyền vừa giỡn sóng đi đến phía đông thành Khai Phong, có hoa hồng hạnh đầy cành, có liễu dương rủ mành như khói phủ. Chúng tôi thả cửa nói cười huyên náo, uống rượu ngâm thơ giữa cảnh hoa thơm chim hót, ong bay bướm lượn. Và thế tôi đã viết nên bài từ này.

Nhiều bạn đọc Việt Nam đã rất thích hai câu thơ tả cảnh xuân đầy sức sống của nhà thơ Diệp Thích (1150-1223) đời Tống:

Xuân sắc mãn viên quan bất trú

Nhất chi hồng hạnh xuất tường lai

(Xuân sắc đầy vườn giam chẳng nổi

Một nhành hồng hạnh vượt qua tường)

Song ở Trung Quốc, khi nói đến việc dùng hoa hồng hạnh để tả cảnh xuân thì câu “Hồng hạnh chi đầu xuân ý náo” của Tống Tử Kinh đã được xếp đầu bảng. Người ta đề cao đến mức đã gán câu thơ ấy với chức vụ Nhà nước của nhà thơ (Thượng thư Hồng hạnh chi đầu xuân ý náo chỉ Tống Tử Kinh, về sau gọi tắt là Thượng thư Hồng hạnh).

Nửa phần sau bài từ ít nhiều có phảng phất tình điệu bi quan, hưởng lạc, song hầu hết các nhà nghiên cứu đều nhất trí cho rằng âm hưởng chủ đạo của tác phẩm vẫn là lạc quan, lành mạnh, thấm đượm một tinh thần yêu đời, yêu thiên nhiên và cuộc sống tha thiết.

2- Khi Tranh ngắm Mẫu Đơn trong ngự hoa viên đã đọc một bài thơ “Mẫu Đơn” của Bì Nhất Hựu, bài thơ như sau:

*Bản gốc:

牡丹

落盡殘紅始吐芳，

佳名喚作百花王。

意誇天下無雙艷，

獨立人間第一香。

*Bản dịch Hán Việt:

Mẫu đơn

Lạc tận tàn hồng thuỷ thổ phương,

Giai danh hoán tác Bách hoa vương.

Ý khoa thiên hạ vô song diễm,

Độc lập nhân gian đệ nhất hương.

*Bản dịch thơ:

Mẫu đơn

Hoa rụng cánh tàn mới toả thơm,

Tên hay đổi lấy “Bách hoa vương”.

Khoe rằng vẻ đẹp không đâu sánh,

Đệ nhất nhân gian một thứ hương.

3- Hai câu thơ Thánh Cảnh Đế đã “vẽ” lên người Tranh chính là hai câu trong bài thơ “Thanh bình điệu tam thủ” của Lý Bạch.

*Bản gốc:

雲想衣裳花想容，

春風拂檻露華濃。

若非群玉山頭見，

會向瑤台月下逢。

一枝紅艷露凝香，

雲雨巫山枉斷腸。

借問漢宮誰得似，

可憐飛燕倚新妝。

名花傾國兩相歡，

常得君王帶笑看。

解釋春風無限恨，

沉香亭北倚欄杆

*Bản phiên âm Hán Việt:

Vân tưởng y thường hoa tưởng dung,

Xuân phong phất hạm lộ hoa nùng.

Nhược phi Quần-Ngọc sơn đầu kiến,

Hội hướng Dao đài nguyệt hạ phùng

Nhất chi hồng diễm lộ ngưng hương,

Vân vũ Vu sơn uổng đoạn trường.

Tá vấn Hán cung thùy đắc tự,

Khả lân Phi Yến ỷ tân trang.

Danh hoa khuynh quốc lưỡng tương hoan,

Trường đắc quân vương đới tiếu khan.

Giải thích xuân phong vô hạn hận,

Trầm-Hương đình bắc ỷ lan can

*Bản dịch thơ:

Mây ngờ áo trông hoa ngờ mặt

Gió rung hạt nước vắt hiên dài

Giả như Quần Ngọc vắng Ai

Dao Đài là hướng bóng hài lại qua.

Một cành hồng sương va thơm ngát,

Thần núi Vu biết chút hờn ghen

Hán Cung nhìn chẳng ai bằng

Khá thương Phi Yến chẳng ăn thua gì

Danh hoa quốc sắc thời hoan lạc

Quân vương nhìn, miệng mắt cười tươi

Gió xua quên hận đùa vui

Đỉnh trầm mé bắc dựa người tỏa hương

Phiên Ngoại 01

帝王画眉

Đế Vương Họa Mi

Tác giả: 曦宁若海月-Hi Trữ Nhược Hải Nguyệt

Dịch giả: Dương Mỹ Nhân

Biên tập: Khán Nguyệt Quang

Link: vantuongvi.

Phiên Ngoại 01

忆江南

Ức Giang Nam

Mùa xuân năm Thánh Cảnh thứ mười bốn, khắp nơi quốc thái dân an, dân gian ca múa thanh bình. Thánh Cảnh Đế tiến hành chuyến nam tuần đầu tiên kể từ khi đăng cơ.

Chính vì sự kiện này mà gần một năm qua Giang Nam không được yên tĩnh, đầu tiên là bởi vì chuyến nam tuần của Hoàng Đế, sau là vì Tử Tiêu phủ có tin tức truyền ra: đương gia chủ mẫu bệnh nặng không thể rời khỏi giường. Toàn khắp Giang Nam nghe nói thế liền không khỏi thở dài. Thật đáng thương, chủ nhân Tử Tiêu phủ vừa khỏi bệnh vài năm lại đến phu nhân ngã bệnh nặng, cũng may nghe nói bệnh của phu nhân không khó trị, Tử Tiêu phủ gia nghiệp phú quý, từ từ điều dưỡng sẽ chóng khỏi bệnh.

Nông Thành là thủ phủ lớn nhất tại Thiên Phủ, phủ trạch của tiết độ sứ cũng tọa lạc tại đây. Đương gia chủ mẫu Tử Tiêu phủ cũng là phủ trạch nương gia Trần phu nhân, phủ trạch Hứa quốc công. Trần phu nhân là con chính thất, phụ mẫu cực kỳ yêu thương sủng ái nàng, dù bận rộn đón tiếp thánh giá nam tuần nhưng cứ cách hai ba ngày lại đến thăm. Thời gian càng cận kề mọi người càng căng thẳng, không khí thật khẩn trương. Thánh Cảnh Đế hỉ nộ khó lường, nhất định không thể để phát sinh sơ xuất gì, nếu không thì mạng nhỏ cũng đừng mong giữ được.

Từ bờ Xuân Giang đến Nông Thành, đội ngũ ngự lâm quân nghiêm cẩn tuần tra, phía trước là tám trăm cấm vệ quân uy dũng ngân khôi áo giáp cùng giáo gươm lẫm liệt. Cấm vệ quân cùng cẩm y vệ hộ tống thánh giá bắt đầu khởi hành. Lại nói, tùy tùng thánh giá theo dự định ban đầu có ba người, nhưng hiện tại chỉ duy nhất Thánh Cảnh Đế ngồi uy nghiêm trên xe, gương mặt anh tuấn không biểu hiện bất kỳ một biểu cảm nào, chỉ là…trong lòng hắn vô cùng lo lắ