ô phải chịu chắc chắn còn nhiều hơn cô rất rất nhiều.

Mười mấy năm sau, tiến sĩ Chu Tiểu Bắc hai mươi chín tuổi lẻ mười một tháng từ nghìn dặm xa xôi, vui mừng phấn khởi áo gấm về làng. Về nhà thăm cha mẹ, bà mẹ vừa đáng thương vừa đáng trách của cô lại lần nữa ngồi trên chiếc ghế đẩu trước cửa, vừa vỗ đùi vừa giàn giụa nước mắt nước mũi.

“Cái con bé chết giẫm này, mày đã lớn ngần này tuổi rồi, sao vẫn chưa có ý nghĩ thành gia lập nghiệp đi? Mẹ vẫn chưa thấy mày dẫn nửa thằng bạn trai về nhà, mày đang dụng tâm làm mẹ tức chết đấy phỏng? Mày con đi học đến bao giờ nữa? Mày thôi nghĩ chuyện đem cái trò độc thân mới nổi ra che mắt mẹ đi, tìm một người đàn ông mà kết hôn mới là chuyện đúng đắn, mày xem cháu ngoại chú Vương mày đã biết rót cả xì dầu rồi, Đại Nựu nhà đối diện năm ngoái cũng vừa đẻ con trai, mày phải cho mẹ mở mày mở mặt một tí chứ, nếu không đẻ mày thà bằng đẻ hòn đá cho xong.”

Chu Tiểu Bắc đứng bên cửa chán chường vuốt mũi, những hàng xóm cùng ngõ người già rồi, người đã lớn, bạn bè cũ mới lại lần nữa hướng ánh mắt thương cảm về phía cô. Chu Tiểu Bắc cuối cùng đã tin, trong lòng mẹ cô dù thế nào cô vẫn là một hòn đá, trước sau đều không phải là người. Thế nhưng, nói đi cũng phải nói lại, sợi tóc trắng trên búi tóc và vẻ sốt ruột buồn bã trong mắt mẹ đều thật thân thiết, rốt cuộc cũng vẫn là lo cho con gái, đây thật sự là mẹ đẻ của cô! Trong tình cảnh ấy có một câu nói không thể chuẩn hơn được nữa để khái quát tấn bi kịch này, đó chính là – “Sớm biết có ngày này, ban đầu sao còn làm.” Nếu như mẹ biết cậu con trai mẹ cầm rau cần đuổi đi năm đó là kẻ kỳ quái duy nhất trong lịch sử tìm tới nhà Chu Tiểu Bắc, và cũng là đối tượng duy nhất cô con gái “tâm hồn tuyết trắng” không biết phấn đấu của bà từng có cảm tình, liệu bà có hận đến hộc máu ngay tại đây.

Đợi mẹ cằn nhằn xong, Chu Tiểu Bắc cười hì hì vỗ vai bà, kể mấy chuyện cười trên trời dưới bể. Mẹ trách mắng mãi rồi cũng mệt, dúi đầu con gái than: “Sao mẹ lại nuôi ra một đứa con gái như mày cơ chứ?”

Câu hỏi này cũng chỉ có mẹ mới có thể hỏi, ngay đến ông bố hiền lành như cừu non bị đàn áp mấy chục năm nay của Chu Tiểu Bắc cũng phải lầm bầm nói “Mẹ nào con nấy.” Quần chúng không hiểu chuyện có lẽ sẽ nghĩ Chu Tiểu Bắc sinh ra ở một ngõ hẻm rách nát, có một ông bố bà mẹ tiểu thị dân thô lỗ điển hình, nghĩ vậy là sai, cực kỳ sai, hoàn toàn sai! Khu nhà bà Chu làm náo động không chỉ một lần ấy là khu tập thể công nhân viên chức của một ngân hàng ở Thẩm Dương, ông bố đang bưng nước rửa chân cho vợ kia là trưởng phòng Chu của ngân hàng đó, còn bà mẹ luôn nói những lời kinh người thì vừa rút khỏi một cương vị vẻ vang trong quỹ ngân hàng đầu tư về nghỉ hưu. Bố cô ôn hòa nho nhã, làm việc gì cũng không chút bất cẩn, mẹ cô giỏi nghiệp vụ, tính tình phóng khoáng, nhiệt tình chân thành lại nhanh mồm khéo miệng, dù là ở cơ quan hay trong khu nhà đều là một tay cừ trong giải quyết vấn đề, chỉ duy có chuyện chung thân đại sự của con gái sắp ba mươi tuổi là bà bó tay, bảo sao có thể không uất hận cho được?

Chu Tiểu Bắc không chỉ được thừa hưởng tính khí phóng khoáng sôi nổi của mẹ mà từ nhỏ cũng đã chịu sự hun đúc đức tài từ người bố kiến thức uyên bác, rèn được thói quen thích đọc sách, vừa đọc sách vừa chăm chỉ trích chép vào sổ tay, xem các chương trình trên ti vi cô cũng đều tổng kết ra một vài cảm tưởng, vì vậy bên người cô lúc nào cũng mang theo một quyển sổ bé bé xinh xinh, bên trong nào là triết lý nhân sinh, thường thức cuộc sống, sự kiện chính trị, tin tức lê la, cái gì cũng có. Bao nhiêu năm nay quyển sổ nhỏ cũng không biết đã được thay mới bao lần, khi Chu Tiểu Bắc còn đang thanh xuân phơi phới, mẹ cô khứu giác nhạy bén, mắt tinh tai thính đã từng định coi quyển sổ nhỏ này là đối tượng giám sát trọng điểm, nhằm tiện nắm bắt tâm tư con gái, lập tức bóp chết từ trong trứng nước một phần vạn khả năng cô “đi vào con đường tội lỗi.” Nhưng trước sau Chu Tiểu Bắc đều chẳng che chẳng đậy quyển sổ nhỏ của mình bao giờ, nó thường xuyên xuất hiện trên bàn ăn, hoặc đầu giường, thậm chí là bất kỳ ngóc ngách nào trong phòng khách, nội dung bên trong thực sự quá nhiều và phức tạp, mẹ cô giở được mấy trang xác nhận nội dung coi như lành mạnh, thỉnh thoảng có mấy tâm tư thiếu nữ mông lung, cũng chẳng phải là chuyện xấu đối với một cô bé trước nay chẳng thích mặc váy, ngoài ra không còn phát hiện thêm được điều gì đáng nghi.

Nếu như mẹ xem kỹ chút nữa, nghiên cứu thấu triệt chút nữa, có lẽ bà sẽ để ý thấy, có một thời gian trong quyển sổ nhỏ của Chu Tiểu Bắc thường xuyên xuất hiện một vài câu thơ.

.

Giang Nam đẹp, phong cảnh cũ từng ham. Vầng dương lên, hoa sông hồng hơn lửa, xuân về, dòng nước biếc như chàm. Ai chẳng nhớ Giang Nam? (1)

Tàn nến rắc, nhòa cảnh ở bình phong. Mộng thấy Giang Nam mơ chín cả, rì rào mưa tối sáo trên sông. Cầu trạm tiếng người đông. (2)

Người người đều nói Giang Nam đẹp, du khách muốn ở mãi Giang Nam. Nước xuân xanh tựa trời, thuyền họa nằm nghe mưa. (3)

….

1. “Nhớ cảnh Giang Nam” – Bạch Cư Dị (theo Đại cương Triết học Trung Quốc